Ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) θα μπορούσε να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των ελληνικών μεταφορών, ένα σύγχρονο και αξιόπιστο δίκτυο που θα συνέδεε τη χώρα με τα ευρωπαϊκά σιδηροδρομικά πρότυπα.
Αντί αυτού, ο ΟΣΕ έγινε συνώνυμο της εγκατάλειψης, της κακοδιαχείρισης και της αδιαφορίας. Σημαντικό μερίδιο ευθύνης για αυτήν την κατάσταση φέρει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο, μέσα από πολιτικές δεκαετιών, συνέβαλε καθοριστικά στην υποβάθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Ο ΟΣΕ ως Πεδίο Πελατειακών Σχέσεων
Από τη δεκαετία του 1980, όταν το ΠΑΣΟΚ εδραίωσε την εξουσία του, ο ΟΣΕ έγινε ένα από τα βασικά θύματα του κρατισμού και της πελατειακής πολιτικής.
Χιλιάδες προσλήψεις χωρίς αξιοκρατικά κριτήρια γέμισαν τον οργανισμό με υπεράριθμους υπαλλήλους, πολλοί από τους οποίους διορίζονταν με μοναδικό κριτήριο την κομματική τους ταυτότητα. Αυτή η πρακτική όχι μόνο διόγκωσε το κόστος λειτουργίας του οργανισμού, αλλά και περιόρισε κάθε ουσιαστική μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Παράλληλα, αντί να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου, η διοίκηση του ΟΣΕ χρησιμοποιήθηκε ως πολιτικό εργαλείο. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ διοχέτευαν χρήματα σε έργα που έμεναν ημιτελή ή καθυστερούσαν υπερβολικά, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στον 21ο αιώνα με ένα απαρχαιωμένο και επικίνδυνο δίκτυο.
Χαμένες Ευκαιρίες και Κατασπατάληση Πόρων
Η Ελλάδα είχε την ευκαιρία, μέσα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης, να εκσυγχρονίσει το σιδηροδρομικό της δίκτυο. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, πολλά κονδύλια είτε κατασπαταλήθηκαν είτε δεν αξιοποιήθηκαν σωστά. Αντί να δοθεί έμφαση στον εκσυγχρονισμό των υποδομών, οι πόροι διατέθηκαν σε σπατάλες, άσκοπες μελέτες και έργα που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ.
Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ηλεκτροκίνηση και ο εκσυγχρονισμός των σιδηροδρομικών γραμμών. Αν και υπήρξαν εξαγγελίες και σχέδια επί χάρτου, η υλοποίηση ήταν απογοητευτική. Η γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, η σημαντικότερη σιδηροδρομική αρτηρία της χώρας, παρέμεινε για δεκαετίες σε άθλια κατάσταση, με μεγάλες καθυστερήσεις και ξεπερασμένο τροχαίο υλικό.
Η Διάσπαση του ΟΣΕ και οι Επικίνδυνες Επιπτώσεις
Μία από τις πιο καταστροφικές πολιτικές επιλογές του ΠΑΣΟΚ ήταν η διάσπαση του ΟΣΕ, το 1996, σε διάφορες θυγατρικές εταιρείες, όπως η ΕΡΓΟΣΕ και η ΓΑΙΑΟΣΕ, με σκοπό την περικοπή των δαπανών.
Η απόφαση αυτή, που εφαρμόστηκε σταδιακά από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, υποτίθεται ότι θα οδηγούσε σε έναν πιο ευέλικτο και αποδοτικό σιδηρόδρομο. Στην πραγματικότητα, όμως, δημιούργησε ένα χαοτικό σύστημα όπου οι ευθύνες κατακερματίστηκαν, η συνεννόηση μεταξύ των φορέων έγινε δυσχερής και η διαχείριση του δικτύου έγινε ακόμα πιο δυσλειτουργική.
Επιπλέον, η πολιτική του ΠΑΣΟΚ για τον ΟΣΕ οδήγησε στην υπερχρέωση του οργανισμού. Τη δεκαετία του 2000, ο ΟΣΕ βρέθηκε με χρέος δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ.
Συμπέρασμα: Ένα Πολιτικό Έγκλημα χωρίς Τιμωρία
Η σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ αγνοεί την διαχρονική ευθύνη του ΠΑΣΟΚ στην υποβάθμιση του ΟΣΕ κάνοντας λόγο για «Έγκλημα των Τεμπών» αντί να κάνει την αυτοκριτική της. Αντί να ενισχύσει τον σιδηρόδρομο ως έναν ασφαλή και αξιόπιστο τρόπο μετακίνησης, τον μετέτρεψε σε σύμβολο κρατικής αποτυχίας.
Οι πολιτικές του οδήγησαν σε σπατάλες, σκάνδαλα, χρέη και κατακερματισμό. Το διαρκές «έγκλημα» που συντελέστηκε στους σιδηρόδρομους έχει ηθικό αυτουργό και λέγεται ΠΑΣΟΚ.
