Χιλιάδες χαμένες εργατοώρες, οικονομική αιμορραγία, επιβάρυνση στην υγεία αλλά και στο περιβάλλον, είναι το αποτέλεσμα του εφιάλτη που ζουν οι οδηγοί στους δρόμους της Αττικής
Περαιτέρω επέκταση των γραμμών εξυπηρέτησης των κατοίκων με τα μέσα σταθερής συγκοινωνίας προτείνουν μεταξύ άλλων οι καθηγητές Νίκος Μπελαβίλας και Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, μιλώντας στο «Μανιφέστο»
«Νέα έργα και παρεμβάσεις στην Αττική Οδό και τη Λεωφόρο Κύμης υπόσχονται αποσυμφόρηση», περιγράφουν ρεπορτάζ που φιλοξενούνται σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ανά τακτά χρονικά διαστήματα αναζητώντας μια απάντηση στον κυκλοφοριακό εφιάλτη που βιώνει το σύνολο του Λεκανοπεδίου καθημερινά.
Χιλιάδες χαμένες εργατοώρες, οικονομική αιμορραγία αλλά και επιβάρυνση στην υγεία –από αυξημένη αρτηριακή πίεση μέχρι μεταβολικά προβλήματα, ακόμα και ζημιά στον εγκέφαλο, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες– συνδυαστικά με την επιβάρυνση του περιβάλλοντος είναι μερικές από τις συνέπειες της κατάστασης που διαμορφώνεται στο οδικό δίκτυο. Είναι όμως τα έργα η απάντηση στο δεδομένο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε;
«Η Αθήνα είχε σοβαρό πρόβλημα ήδη από τη δεκαετία του 2000 όταν κυκλοφορούσαν στο Λεκανοπέδιο περί το 1 εκατ. οχήματα. Ισχυριζόμασταν από τότε ότι η δημιουργία των μεγάλων οδικών αξόνων μέσα στην πόλη θα επιδείνωνε το πρόβλημα, αντί να το λύσει, καθώς θα προκαλούσε τάση αύξησης και ανάπτυξης της αγοράς των αυτοκινήτων», σχολιάζει στο «Μανιφέστο» ο καθηγητής του ΕΜΠ και διευθυντής του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος Νίκος Μπελαβίλας. «Τελικά κατασκευάστηκε η Κηφισού, η οποία έφτασε στο όριο κορεσμού τον επόμενο χρόνο των Ολυμπιακών Αγώνων και σήμερα είναι αδιάβατη κατά τις ώρες αιχμής. Η Αττική Οδός, ένας τεχνικά άψογος δρόμος, έδειξε σημάδια κορεσμού στην πενταετία από τα εγκαίνιά της και σήμερα πλέον φρακάρει συχνά. Το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση των οχημάτων – σύμφωνα με τις πρόσφατες επιστημονικές μετρήσεις, 4,4 εκατ. οχήματα εκ των οποίων το 60% ΙΧ», εξηγεί και δείχνει τον άλλο δρόμο: «Αν είχαμε χρησιμοποιήσει τα χρήματα αντί για τους οδικούς άξονες στη δημιουργία γραμμών μετρό, θα είχαμε άλλες τέσσερις γραμμές, ένα σύγχρονο εκτεταμένο δίκτυο και αντί να κινούνται με Μέσα Σταθερής Τροχιάς 1 εκατ. επιβάτες, αυτά θα εξυπηρετούσαν τους τριπλάσιους. Τόσο απλό».
Αλλαγής νοοτροπίας
Οι όποιες παρεμβάσεις θα προσφέρουν πρόσκαιρη ανακούφιση, αλλά επί της ουσίας η απάντηση στο πρόβλημα είναι ο περιορισμός των οχημάτων, εξηγεί από την πλευρά του στο «Μανιφέστο» ο διευθυντής Εργαστηρίου Συγκοινωνιακής Τεχνικής, καθηγητής Σχεδιασμού Συστημάτων Μεταφορών του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου συμπληρώνοντας πως «την τελευταία τετραετία οι συνθήκες έχουν γίνει χειρότερες».
«Εχει επεκταθεί η αιχμή, δεν περιμένουμε θαύματα», σημειώνει και αναφέρεται στην εναλλακτική λύση: «Θα προσπαθούσα με κάθε τρόπο να δυσκολέψω ή να εμποδίσω τη χρήση του ΙΧ. Είναι ο μόνος τρόπος. Ακόμα και με τη χρήση διοδίων στον Κηφισό – κάτι που προβλεπόταν, αλλά δεν εφαρμόστηκε. Είναι ο μόνος τρόπος. Η χρήση των ΜΜΜ αντί του αυτοκινήτου. Αυτοί που θα χρησιμοποιήσουν, για παράδειγμα, τον Κηφισό θα πρέπει να είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα χρήματα».
Παράλληλα απαιτείται, σύμφωνα με τον Κ. Κεπαπτσόγλου, η περαιτέρω ενίσχυση των ΜΜΜ, «τους δίνουμε προτεραιότητα σε απόλυτο βαθμό», ενώ αλλαγές θα πρέπει να υπάρξουν και στη νοοτροπία των ταξί τα οποία θα πρέπει «να ανταγωνίζονται τα ΙΧ και όχι τα λεωφορεία», δηλαδή η χρήση τους να γίνεται αντί των ΙΧ. «Αυτή είναι η τάση σε όλες τις χώρες πλην των ΗΠΑ που έχουν χώρο. Ακόμα και εκεί όμως διαπιστώνουμε πως οδικοί άξονες με πολλές λωρίδες κυκλοφορίας μετατρέπονται σε πάρκινγκ».
Σύμφωνα με τον καθηγητή «το ΙΧ δεν το εγκαταλείπουμε εύκολα. Είναι και θέμα πολιτισμού που πρέπει να το ξεπεράσουμε, να πάψει να είναι μέσο επίδειξης πλουτισμού. Χρειάζεται μαστίγιο και καρότο για τον περιορισμό του… Οι δρόμοι έχουν συγκεκριμένη μεταφορική ικανότητα, δηλαδή μπορούν, λόγου χάρη, να εξυπηρετήσουν 2.000 οχήματα ανά ώρα και λωρίδα και αυτό το 2.000 σημαίνει και κάποιο μποτιλιάρισμα. Οι λύσεις είναι να προσθέσουμε λωρίδες, που αυτό έχει δείξει η εμπειρία ότι δεν είναι πάντοτε μια καλή λύση, έχει φανεί ότι έχουμε προσθέσει λωρίδες σε δρόμους σε όλο τον κόσμο και σε λίγο καιρό πάλι μποτιλιάρισμα είχαμε. Μπορούμε να κάνουμε κάποιες τοπικές βελτιώσεις, λόγου χάρη η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης θα αποσυμφορήσει κάπως και για κάποιο διάστημα την κυκλοφορία», έχει εξηγήσει κατά το πρόσφατο παρελθόν.
Ειδικά σε ό,τι αφορά τον Κηφισό, σύμφωνα με τον Κ. Κεπαπτσόγλου δεν υπάρχει αποτελεσματική λύση. «Μακάρι να είχαμε τους πόρους και τη δυνατότητα να κάνουμε έναν δεύτερο Κηφισό, αλλά αυτό είναι ουτοπικό. Ενδεχομένως θα μπορούσαμε να κάνουμε κάποιες παρεμβάσεις, αλλά δεν θα αλλάξουν θεαματικά τα πράγματα. Θα θέλαμε πολύ να μην έχουμε τα βαρέα οχήματα στον Κηφισό, τα οποία δημιουργούν πρόβλημα στην κυκλοφορία, και ενδεχομένως η παράκαμψη της Υλίκης να ήταν μια λύση γι’ αυτό. Θα θέλαμε κάποιες παρεμβάσεις, σίγουρα θα γίνουν κάποιες, αλλά αυτό που βλέπουμε Κυριακή απόγευμα, να πας Πειραιά-Κηφισιά άνετα σε μισή ώρα δεν θα το δούμε σε ώρες αιχμής, θα δούμε μια καλύτερη κατάσταση», εξηγούσε σε συνέντευξή του.
Μετρό και ποδήλατα
Στα τέλη Μαΐου πραγματοποιήθηκε συνέδριο στην Αθήνα από τον Σύλλογο Ιδιοκτητών ΙΧΕ Αυτοκινήτων με θέμα «Κυκλοφοριακό Πρόβλημα-Υπάρχει λύση;». Το βασικό συμπέρασμα που προέκυψε από το συνέδριο ήταν ότι πρέπει να περιοριστούν τα ΙΧ. Μεταξύ άλλων διαπιστώθηκε η καθοριστική συμβολή του μετρό στον περιορισμό του κυκλοφοριακού προβλήματος της πρωτεύουσας και την ανάγκη για την προτεραιοποίηση, μεταξύ όλων των άλλων έργων, της ολοκλήρωσης του πλήρους δικτύου μετρό των οκτώ γραμμών και των 200 σταθμών. Ανασταλτικός παράγοντας φαίνεται να είναι η χρηματοδότηση καθώς δεν μπορεί να προκύψει ιδιωτική συμμετοχή.
Επίσης διαπιστώθηκε η σημαντική συμβολή της μικροκινητικότητας και η ανάγκη για την ανάπτυξη ενός πλήρους δικτύου ποδηλατοδρόμων, το οποίο θα μπορεί να υποστηρίξει τη μετακίνηση προς όλες τις περιοχές της πρωτεύουσας.
Στο συνέδριο επισημάνθηκε και η ανάγκη δημιουργίας χώρων στάθμευσης, πρόταση που απορρίπτεται από την επιστημονική κοινότητα, καθώς θα ενίσχυε τη χρήση ΙΧ.
Αλλα ζητήματα που επιδεινώνουν την κατάσταση είναι η μη τήρηση του ΚΟΚ, ο ανεφοδιασμός των καταστημάτων σε ώρες αιχμής όπως επίσης και η κίνηση των απορριμματοφόρων.
