Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Παύλος Χρηστίδης ενημέρωσε σήμερα την Ολομέλεια ότι το κόμμα του καταθέτει ένσταση αντισυνταγματικότητας για την τροπολογία που θεσπίζει ένα πλαίσιο προστασίας του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη διότι «είναι προφανές ότι αυτό το οποίο η Νέα Δημοκρατία κάνει είναι να δημιουργήσει ψευτοδιλήμματα και να δημιουργήσει προβλήματα, τα οποία θα τα απαντήσουμε σήμερα. Άλλο ο σεβασμός στο μνημείο και άλλο η απαγόρευση των συναθροίσεων».
Η τροπολογία όντως απαγορεύει οριζόντια την πραγματοποίηση οποιασδήποτε δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης στον χώρο που οριοθετείται το Μνημείο, συμπεριλαμβανομένων και αυθόρμητης και έκτακτης υπαίθριας δημόσιας συνάθροισης.
Είναι όμως αυτό συνταγματικά ανεκτό; Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι η ελευθερία συνάθροισης δεν είναι απόλυτη. Κατά άρθρο 11 του Συντάγματος (όπως και κατά άρθρο 11 Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και κατά άρθρο 12 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων Ευρωπαϊκής Ένωσης) η ελευθερία συνάθροισης υπόκειται στους γενικούς νόμους που προστατεύουν τις λοιπές συνταγματικά προστατευόμενες ελευθερίες.
Κατά την Ολομέλεια του ΣτΕ (1681/2022, σκ. 12), το δικαίωμα της συνάθροισης «οριοθετείται, σε ό,τι αφορά περιεχόμενό του, από τις διατάξεις των υπολοίπων άρθρων του Συντάγματος, ισοκύρων με το άρθρο 11», από τις οποίες, μεταξύ άλλων, προκύπτουν σκοπός διατήρησης συνέχειας και ενότητας του ελληνικού έθνους [ΣτΕ 460/2013 Ολομ., ειδικότερη γνώμη Συμβούλου Μ. Πικραμένου ως προς άρθρο 1 παρ. 3 του Συντάγματος], άμυνα Πατρίδας ως συνταγματικός σκοπός [άρθρο 4 παρ. 6] και προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος και των μνημείων [άρθρο 24 παρ. και 6]).
Εν ολίγοις, το δικαίωμα στη συνάθροιση δεν μπορεί να ασκείται καταχρηστικά εις βάρος των άλλων ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων. Αντιθέτως, το δικαίωμα αυτό ευχερώς περιορίζεται όταν θίγει -πολλώ δε μάλλον όταν η άσκησή του προσβάλλει- άλλα κατοχυρωμένα δικαιώματα. Και επ’ αυτού, δεν τίθεται θέμα «αντισυνταγματικότητας ή μη», αλλά κοινής λογικής.
