Τρία κράτη του Νότου και ακόμα δύο στην Κεντρική Ευρώπη, μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κινδυνεύουν με πάγωμα των κονδυλίων που τους αναλογούν από το Ταμείο Ανάκαμψης.

του Μανώλη Μαυρομμάτη*

Πρόκειται για την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία, μεταξύ αυτών, τα οποία δεν εφάρμοσαν τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες πρότειναν στις Βρυξέλλες κυρίως η Ισπανία του Πέδρο Σάντσεθ, ενώ για διαφορετικούς λόγους η Πορτογαλία που προκήρυξε πρόωρες εκλογές (4 Ιανουαρίου 2022) και η Ιταλία η οποία είχε στο φάκελό της 60 προγράμματα, από τα οποία την περασμένη εβδομάδα εγκρίθηκαν τα 21, ύψους 30 δισ. €, αντί των 50 τα οποία είχαν κοστολογηθεί για έργα και επιδοτήσεις στο Νότο και επιστράφηκαν στην κυβέρνηση Μάριο Ντράγκι. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι, για την ταχύτερη διεκπεραίωση του συνόλου των μεταρρυθμίσεων και προϋπολογισμού ύψους 220 δισ. € που αναλογεί στην Ιταλία, η κυβέρνηση χρησιμοποιεί 100.000 άτομα σε όλες τις περιφέρειες και την Κεντρική Εξουσία, προκειμένου να συντάξουν και ελέγξουν τις οικονομικές και νομικές προτάσεις προτού να αποσταλούν για έγκριση σε Βουλή, Γερουσία και Κομισιόν!

Και παρά το γεγονός ότι το επιτελείο το οποίο επεξεργάζεται (με απόλυτη μυστικότητα) τους εθνικούς φακέλους των 27 της Ε.Ε. έχει επικεφαλής τους Επιτρόπους Πάολο Τζεντιλόνι (πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας) και Βάλντις Ντομπρόφσκυς (πρώην πρωθυπουργός της Λετονίας), αντικατοπτρίζει την σοβαρότητα και την εμπιστευτικό χαρακτήρα της αποστολής του μεγαλύτερου και μεγαλόπνοου οικονομικού εγχειρήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης!

Επισκέψεις στην Ελλάδα

Πριν από την παράθεση των πρόσφατων εξελίξεων και τις απειλές “παγώματος” πόρων από την ειδική επιτροπή ελέγχου της Ε.Ε. επισημαίνουμε ότι, με απόλυτη μυστικότητα επισκέφθηκαν την Ελλάδα κλιμάκια της Κομισιόν και επιθεώρησαν δύο υπουργεία καθώς και αντίστοιχες διευθύνσεις, οι οποίες έχουν αναλάβει την  επεξεργασία δεδομένων, στους φακέλους προγραμμάτων για το Ταμείο Ανάκαμψης.

Πρόκειται συμπτωματικά για τα υπουργεία των δύο αντιπροέδρων της Ν.Δ. κ.κ. Κωστή Χατζηδάκη και Άδωνι Γεωργιάδη με τον δεύτερο παράλληλα σε τηλεδιάσκεψη με την Επίτροπο Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων Ελίζα Ματία da Costa Guimaraes Ferreira (Πορτογαλία).

Σύμφωνα με πληροφορίες μας και στα δύο υπουργεία θετικά υπήρξαν τα προαπαιτούμενα, αλλά και τα αποτελέσματα ως προς τις εκτιμήσεις προετοιμασίας των ντοσιέ.

Υπέρ του Κ. Χατζηδάκη η ψηφιακή μεταρρύθμιση στα αρχεία του Υπουργείου Εργασίας και η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας.

Η κα Φερρέιρα έπλεξε το εγκώμιο του Άδωνι Γεωργιάδη, για τα ισχυρά σχέδια που παρουσιάστηκαν. Την πολύ καλή συνεργασία τους, δεδομένου ότι όπως είπε η Επίτροπος το πρόβλημα δεν είναι τα κονδύλια, όσο η ποιότητα των προγραμμάτων που υποβάλλονται.

Αυτό που έγινε γνωστό και στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και το ποσό εκταμίευσης για το συγκεκριμένο υπουργείο κατ’ αρχήν θα φθάσει τα 21 δισ. € (Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ) βάση των προγραμμάτων που κατατέθηκαν στις Βρυξέλλες.

Η απόφαση για ψαλίδι

Στο πάγωμα πόρων από το 13% της έκτακτης δόσης, γνωστοποίησε η Κομισιόν στην κυβέρνηση Αντόνιο Κόστα, μετά την απόρριψη του προϋπολογισμού 2021 – 2022 και την καταψήφιση από τους συμμάχους στην σοσιαλιστική κυβέρνηση του κόμματος των Κομμουνιστών.

Ο Πρόεδρος της Πορτογαλίας Μαρσέλο ντα Σόουζα, όπως είχε δηλώσει, προκήρυξε εκλογές για τις 4 Ιανουαρίου 2022.

Η Κομισιόν θεώρησε ότι η πολιτική αστάθεια θα βάλει σε κίνδυνο την έγκριση των προγραμμάτων ανάκαμψης της Πορτογαλίας με ενδεχόμενες αλλαγές από τη νέα κυβέρνηση, προχώρησε σε προσωρινό πάγωμα των ανάλογων κονδυλίων.

Στην Ιταλία, οι προβλέψεις των προγραμμάτων για τα δύο επόμενα χρόνια αφορούσαν έργα κατά κύριο λόγο τη Νότια Ιταλία και Σικελία, ενώ στο Κέντρο και τον Βορρά, η τοπική περιφέρεια αρκέστηκε στην αναμονή μελέτης του κονδυλίου που υπολόγιζε η κυβέρνηση για Λομβαρδία, Τζούλια Βενέτσια και Μπέργκαμο, ώστε να παρουσιάσει τους προϋπολογισμούς και τις προτεραιότητες.

Στις Βρυξέλλες, παρά την παρουσία και τις προτροπές στην πρώην κυβέρνησή του, από τα 60 έργα του προγράμματος μόνον 21 εγκρίθηκαν. Η Κομισιόν και στη περίπτωση αυτή “πάγωσε” εκταμίευση κονδυλίων ύψους 30 δισ. € σύμφωνα με εκτιμήσεις!

Παρ’ όλα αυτά, ο Ντράγκι έδωσε εντολή να μη σταματήσουν τα προγράμματα και οι επενδύσεις γιατί όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Οικονομικών “ο πρωθυπουργός είχε ήδη συνυπολογίσει στον γενικό Προϋπολογισμό που κατατέθηκε την περασμένη βδομάδα, εξαιρώντας τα ποσά υου Ταμείου Ανάκαμψης που θεώρησε ως «χρυσή εφεδρεία»”!

Τέλος, στην πιο απαισιόδοξη θέση βρέθηκε η Ισπανία, στην οποία το «πάγωμα κονδυλίων θα έχει ως συνέπεια κατά δήλωση της υπουργού Οικονομικών και αντιπροέδρου της κυβέρνησης Σάντσεθ Νάντιας Καλβίκο ο εθνικός προϋπολογισμός να επιβαρυνθεί κοντά 60 δισ. €»!

Αυτό προέκυψε μετά τα αρνητικά αποτελέσματα των ελέγχων της Ειδικής Επιτροπής της Κομισιόν και του κλιμακίου που επισκέφθηκε την Ισπανία.

Συγκεκριμένες λεπτομέρειες tomanifesto.gr έχει στην διάθεσή του όπως καταγράφηκαν από την Γενική Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιας για την εκτέλεση των Ευρωπαϊκών κονδυλίων Σελίν Γκάουερ και του επιτελείου της: «Η Ισπανική κυβέρνηση πρέπει να εκπληρώσει τις 52 μεταρρυθμίσεις που έχει υποσχεθεί ώστε μα εισπράξει περίπου 10 δισ. € έναντι ως το τέλος του 2021». «Σε ένα και  μόνο ορόσημο των μεταρρυθμίσεων που προώθησε ο ισπανικός προγραμματισμός δεν εφαρμοσθεί, θα έχουμε αναστολή των κεφαλαίων»!

Η Γκάουερ ξεκαθάρισε ότι, η αναστολή δεν είναι απώλεια πόρων αλλά καθυστέρηση καταβολών. Η ομάδα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery Fund) στο σκεπτικό που οδήγησε στο “πάγωμα” αναφέρει και τα εξής:

«Το σχέδιο ανάκαμψης είναι υπόθεση της χώρας και πρέπει να εφαρμοσθεί και στην περίπτωση ακόμα αλλαγής κυβέρνησης. Γι’ αυτό θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με συναίνεση μεταξύ κυβέρνησης και Κομισιόν».

Η Γκάουερ εξήγησε ότι:

«Ο έλεγχος που πραγματοποιήθηκε σε κάθε μία δαπάνη χωριστά ήταν εξαντλητικός και περιλαμβάνει ένα μητρώο δικαιούχων. Αυτός είναι ο λόγος που η κυβέρνηση πρέπει να αποφύγει μέτρα τα οποία δεν είναι σύμφωνα και που θα θέσουν σε κίνδυνο το δημοσιονομικό ισοζύγιο μεσοπρόθεσμα».

Στις συζητήσεις που έγιναν τονίσθηκε ότι “όσον αφορά τις επενδύσεις οι Βρυξέλλες ανησυχούν ότι ο μεγάλος αριθμός αποκέντρωσης του κράτους περιπλέκει την εκτέλεση και την αποτελεσματικότητα των κεφαλαίων”.

«Είναι λοιπόν καθήκον, οι υπεύθυνοι των υπουργείων να αναλύουν και συζητούν μεταξύ των άλλων σε περιφέρειες και πόλεις για τα θέματα διάθεσης των κονδυλίων».

«Ως προς δε τις εφετινές προβλέψεις και για τα 60 δισ. € του προϋπολογισμού η ισπανική οικονομία θα έχει ανάπτυξη μόλις 4,6% και 5,5% το 2022. Ο Σάντσεθ βασίζεται λάθος σε αύξηση του ΑΕΠ κοντά 6,5% και 7% τον προσεχή χρόνο… Ήταν επίσης λάθος η πρόβλεψη για το 2021 στο 9,8% γιατί υπολόγιζε στην είσπραξη ευρωπαϊκών κεφαλαίων. Έτσι η απόκλιση θα φθάσει τα 60 δισ. €, αφού η αύξηση του ΑΕΠ είναι μειωμένη κοντά 5,2 μονάδες».

Η Γαλλίδα Γενική Γραμματέας γύρισε στις Βρυξέλλες με προβληματισμούς. Να γιατί ο Σάντσεθ ψάχνει κεφάλαια!


  • Ο Μανώλης Μαυρομμάτης είναι πρώην ευρωβουλευτής της ΝΔ και ειδικός σύμβουλος στην Κομισιόν.