Η είδηση ήρθε από το Παρίσι: Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, μιλώντας στην UNESCO, κάλεσε όλα τα κράτη-μέλη να στηρίξουν την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Τόνισε πως ο Παρθενώνας είναι «παγκόσμιο σύμβολο Δημοκρατίας» και ότι τα γλυπτά του «ανήκουν όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την ανθρωπότητα». Στο ίδιο βήμα, η Ελλάδα παρουσίασε πρωτοβουλίες για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ψηφιακή καταγραφή κλεμμένων έργων τέχνης, ένα πολιτιστικό όραμα που συνδέει το παρελθόν με το μέλλον.
Κι όμως, πίσω από τα πρωτόκολλα και τις διπλωματικές φράσεις, υπάρχει κάτι πολύ πιο βαθύ: «Ένα κομμάτι μνήμης που ζητά να επιστρέψει στη θέση του». Για αυτό ακριβώς, η συζήτηση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν είναι πια μόνο ζήτημα πολιτιστικής ιδιοκτησίας. Είναι ζήτημα δικαιοσύνης, είναι ένα κομμάτι πολιτισμού, αφαιρεμένο σε εποχές που η ισχύς υπερίσχυε της ηθικής και ζητά να ξαναβρεί την ενότητά του. Αυτό το κομμάτι η Ελλάδα, δεκαετίες τώρα, διεκδικεί όχι με θυμό, αλλά με επιμονή, αξιοπρέπεια και συνέπεια.
Από τον λόρδο Έλγιν ως τα ψηφιακά μουσεία της UNESCO, μεσολάβησαν αιώνες αλλαγών. Όμως το αίτημα της επανένωσης παραμένει ατόφιο, όχι γιατί η Ελλάδα νοσταλγεί, αλλά γιατί η συνέχεια της Ιστορίας είναι πράξη αυτοσεβασμού.
Η διεκδίκηση των Γλυπτών είναι μια υπενθύμιση πως ο πολιτισμός δεν ανήκει μόνο σε έθνη, αλλά σε αξίες. Στην ιδέα της δημοκρατίας, της αισθητικής, της μνήμης που ενώνει.
Όταν η Ελλάδα μιλά για επανένωση, δεν ζητά «επιστροφή κλοπιμαίων», ζητά την αποκατάσταση μιας ενότητας, ενός συνόλου που δημιουργήθηκε για να υπάρχει αδιάσπαστο.
Γιατί δεν πρόκειται για απλά μάρμαρα, αλλά για τους ψίθυρους αιώνων. Για την πεποίθηση ότι το φως της Ακρόπολης, το ίδιο φως που χάραξε πάνω στο μάρμαρο την ανάσα του Περικλή και του Φειδία, έχει ακόμα τη δύναμη να ενώσει, να εμπνεύσει και να θυμίσει τι σημαίνει πολιτισμός.
Η Ελλάδα δεν ζητά. Διεκδικεί με σεβασμό.
Και κάθε φορά που το κάνει, θυμίζει στον κόσμο ότι ο πολιτισμός και η ιστορία είναι το πιο ισχυρό της όπλο, όχι για να νικήσει, αλλά για να πείσει.
