Οι Ευρωπαίοι ηγέτες παζαρεύουν μέχρι τέλους τη χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων για την Ουκρανία, με εναλλακτικό σχέδιο στο τραπέζι αν ναυαγήσει η συμφωνία.
«Θρίλερ» εξελίσσεται στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναζητούν συμφωνία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων, με το «Plan B» να παραμένει ενεργό.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνεδριάζουν απόψε στις Βρυξέλλες, προσπαθώντας να βρουν κοινό βηματισμό ως προς το αν θα χρησιμοποιήσουν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση δανείου ύψους 210 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, σε μια διαπραγμάτευση που δοκιμάζει τη συνοχή και την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συνεχείς διαβουλεύσεις
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, παρατηρεί το Reuters, σύμβουλοι και αξιωματούχοι των κρατών-μελών πραγματοποίησαν συνεχείς διαβουλεύσεις, με στόχο να γεφυρωθεί το χάσμα με το Βέλγιο, όπου φυλάσσεται η συντριπτική πλειονότητα των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων (σ.σ. 185 δισ. στην Euroclear, επί συνόλου 210 δισ. ευρώ).
Δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με γνώση των συζητήσεων, ανέφεραν ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες, μέχρι αργά απόψε, Πέμπτη, ή τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, να διαμορφωθούν οι βασικές παράμετροι μιας συμφωνίας.
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Δεν αποχωρεί έαν δεν υπάρξει συμφωνία
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει από το κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αν δεν υπάρξει συμφωνία για τη χρηματοδότηση του Κιέβου, υπογραμμίζοντας την πολιτική σημασία της απόφασης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί τον πόλεμο της Ρωσίας άμεση απειλή για τη δική της ασφάλεια και εκτιμά ότι, χωρίς ευρωπαϊκή χρηματοδοτική στήριξη, η Ουκρανία θα ξεμείνει από πόρους το δεύτερο τρίμηνο του επόμενου έτους, με σοβαρό κίνδυνο να ηττηθεί στρατιωτικά -εξέλιξη που, σύμφωνα με ευρωπαϊκές εκτιμήσεις, θα ενίσχυε την απειλή ρωσικής επιθετικότητας κατά της ίδιας της ΕΕ.
Το επίμαχο σχέδιο προβλέπει τη χρήση παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, συνολικού ύψους περίπου 210 δισ. ευρώ, ως εγγύηση για τη χορήγηση δανείου προς την Ουκρανία. Από αυτά, τα 185 δισ. ευρώ βρίσκονται στο βελγικό εκκαθαριστικό ίδρυμα Euroclear, γεγονός που καθιστά το Βέλγιο κομβικό παράγοντα στη διαπραγμάτευση. Ωστόσο, οι βελγικές αρχές εκφράζουν έντονες ανησυχίες για νομικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους, σε περίπτωση που η Ρωσία κινηθεί δικαστικά.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να λάβουν άμεσα αποφάσεις, δηλώνοντας ότι «τώρα έχουμε μια απλή επιλογή: είτε χρήματα σήμερα είτε αίμα αύριο», προσθέτοντας ότι «όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει επιτέλους να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων».
Δύσκολες τεχνικές συζητήσεις
Όπως είπε, υπάρχει κατ’ αρχήν συμφωνία ότι η λύση του δανείου αποτελεί την προτιμώμενη επιλογή, αν και απομένουν πολλές ώρες δύσκολων και ολοένα πιο τεχνικών συζητήσεων.
Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, τον οποίο επικαλείται το Politico, η βελγική αντιπροσωπεία κατέθεσε έγγραφο δύο σελίδων με εκτεταμένες απαιτήσεις, για να στηρίξει το σχέδιο. Το έγγραφο περιλαμβάνει αίτημα για πλήρη προστασία, σε περίπτωση που το Κρεμλίνο κινηθεί νομικά κατά του Βελγίου για την αξιοποίηση των ρωσικών κεφαλαίων που φυλάσσονται στις Βρυξέλλες -απαίτηση, ωστόσο, που συναντά αντιστάσεις από άλλα κράτη-μέλη.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ δήλωσε στο Κοινοβούλιο της χώρας του ότι δεν έχει ακόμη λάβει εγγυήσεις που να καλύπτουν τους κινδύνους ρευστότητας και δικαστικών προσφυγών, τονίζοντας ότι τα χρηματοδοτικά σχέδια εξακολουθούν να μεταβάλλονται.
Παράλληλα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επεξεργάζονται εναλλακτικά σενάρια, σε περίπτωση που το σχέδιο καταρρεύσει. Τρεις διπλωμάτες της ΕΕ ανέφεραν ότι εξετάζεται νομικός μηχανισμός «ενισχυμένης συνεργασίας», που θα επέτρεπε σε ομάδα χωρών, με επικεφαλής την Ιταλία και το Βέλγιο, να εκδώσει κοινό χρέος για την Ουκρανία, παρακάμπτοντας την απαίτηση ομοφωνίας και αποκλείοντας την Ουγγαρία, η οποία έχει ήδη δηλώσει ότι θα ασκήσει βέτο σε λύση που βασίζεται στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν, ωστόσο, ότι η χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων παραμένει στην πράξη «η μοναδική ρεαλιστική επιλογή». Το τελευταίο προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου προβλέπει τη λήψη πολιτικής απόφασης για την προώθηση του δανείου και την ανάθεση στους αρμόδιους αξιωματούχους να ρυθμίσουν επειγόντως τις τεχνικές λεπτομέρειες, με ρητή πρόβλεψη για επιμερισμό των κινδύνων μεταξύ των κρατών-μελών, ώστε να καθησυχαστούν το Βέλγιο και άλλες επιφυλακτικές χώρες.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας εκτίμησε τις πιθανότητες συμφωνίας στο 50-50, δηλώνοντας ότι «απλώς δεν μπορούμε να αποτύχουμε», ενώ ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος, λέγοντας ότι «η εντύπωσή μου είναι πως μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία».
Όλα τα υπόλοιπα ουσιαστικά θέματα της ατζέντας της Συνόδου, από τη διεύρυνση έως τη Μέση Ανατολή και τη μετανάστευση, έχουν ήδη συμφωνηθεί, αφήνοντας τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας ως το μοναδικό ανοιχτό και καθοριστικό ζήτημα.
Ομοφωνία στα υπόλοιπα ζητήματα της ατζέντας
Για τη Μέση Ανατολή: Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαιρετίζει τις πρόσφατες ειρηνευτικές προσπάθειες στη Γάζα και επαναβεβαιώνει την ανάγκη για «μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, βασισμένη στη λύση των δύο κρατών».
Για τις υβριδικές απειλές: Οι ηγέτες καταδικάζουν «όλες τις πρόσφατες υβριδικές επιθέσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών της». Υπό το πρίσμα της εντατικοποιημένης υβριδικής εκστρατείας της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, η ΕΕ καλεί σε επιτάχυνση των προσπαθειών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, την προστασία κρίσιμων υποδομών και την πρόληψη, αποτροπή και αντιμετώπιση υβριδικών επιθέσεων σε ολόκληρη την Ένωση.
Για τον προϋπολογισμό της ΕΕ: Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ζητούν την επίτευξη συμφωνίας για το μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο «πριν από το τέλος του 2026», ώστε «να καταστεί δυνατή η υιοθέτηση των αναγκαίων νομοθετικών πράξεων το 2027, κάτι που είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ θα φτάσει στους δικαιούχους χωρίς διακοπή από τον Ιανουάριο του 2028».
Για τη διεύρυνση: Το κείμενο αναφέρει ότι πρέπει να επιταχυνθεί η διαδικασία ένταξης νέων κρατών-μελών και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει «να προχωρήσει στις αναγκαίες εσωτερικές προετοιμασίες και μεταρρυθμίσεις» εν όψει ενός νέου γύρου προσχωρήσεων.
