Μήνυμα ενότητας στο σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την πανδημία του κορωνοϊού έστειλε η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, με τις εργασίες της Συνόδου Κορυφής να είναι σε εξέλιξη και τις αποφάσεις να… μην αναμένονται.
«Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε καμία καθυστέρηση» τόνισε η Πρόεδρος της Κομισιόν σε μήνυμά της, την ώρα που οι 27 ηγέτες διαπραγματεύονται στη Σύνοδο Κορυφής, μέσω τηλεδιάσκεψης. Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν κάνει λόγο για «μία πρόταση φιλόδοξη και ισορροπημένη» υπογραμμίζοντας ότι για «κοινή επιτυχία, πρέπει να μείνουμε προσηλωμένοι στη μεγάλη εικόνα».
Στο μεταξύ, για δραματική κατάσταση της οικονομίας, έκανε λόγο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές και αξιωματούχους, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, δηλώνοντας στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι η οικονομία τους βρίσκεται σε «δραματική πτώση», ενώ κάλεσε το μπλοκ να ενεργήσει προκειμένου να υπάρξει ανάκαμψη. Η Λαγκάρντ είπε ότι η οικονομία της ευρωζώνης οδεύει προς απότομη μείωση της τάξης περίπου του 13% το δεύτερο τρίμηνο και επανέλαβε τις προβλέψεις της τράπεζας για μείωση του ΑΕΠ κατά 8,7% το 2020 και ανάκαμψη κατά 5,2% το 2021. Πρόσθεσε ότι οι πλήρεις επιπτώσεις της χειρότερης οικονομικής κάμψης της ΕΕ δεν έχουν ακόμα αποτυπωθεί στην αγορά εργασίας και ότι η ανεργία στην ευρωζώνη μπορεί να φθάσει στο 10%.
«Αποτελεί συλλογική ευθύνη μας να καταλήξουμε» σε συμφωνία, είχε γράψει νωρίτερα στο Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Σε επιστολή που είχε στείλει στους 27 ενόψει της σημερινής συνόδου Κορυφής έκανε λόγο για την ανάγκη να υπάρξει συμφωνία το συντομότερο. «Υπάρχει ακόμη δρόμος μέχρι τη συμφωνία και απαιτείται σκληρή δουλειά τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες», σημείωνε.
Τι θα συζητηθεί
Η συζήτηση θα κινηθεί γύρω από την πρόταση της Κομισιόν για ένα εργαλείο ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, πηγή έμπνευσης του οποίου είναι η κοινή πρωτοβουλία του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και της καγκελαρίου της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ, που συγκροτούν μία συμμαχία μεγάλου ειδικού βάρους στις συνομιλίες.
Το ταμείο συμπληρώνει μία αναθεωρημένη πρόταση του προϋπολογισμού της Ενωσης για την περίοδο 2021-2027, ύψους 1.100 δισεκατομμυρίων ευρώ, επί της οποίας θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν οι 27. Από το πακέτο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα 500 θα κατανεμηθούν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού υπό τη μορφή επιχορηγήσεων μεταξύ των χωρών που πληγεί από τον κορονοϊό. Τα 250 δισεκατομμύρια ευρώ θα δοθούν υπό την μορφή δανείων.
«Ποτέ στο παρελθόν η συνοχή και η αλληλεγγύη δεν ήταν τόσο σημαντικές όσο σήμερα», επέμεινε χθες η καγκελάριος Μέρκελ.
Οι 27 καλούνται να υπερβούν πολλές και σημαντικές διαφωνίες, για το ύψος του ποσού, την διάρκεια, την ισορροπία ανάμεσα σε δάνεια και επιχορηγήσεις, τα κριτήρια κατανομής της οικονομικής βοήθειας, καθώς και το δύσκολο θέμα της αιρεσιμότητας, δηλαδή το αντιστάθμισμα (όπως μεταρρυθμίσεις) που θα ζητείται από μία χώρα με αντάλλαγμα τους πόρους. Υποστηρικτές της δημοσιονομικής λιτότητας, οι τέσσερις «οικονόμες» χώρες ζητούν ύψος δαπανών πολύ χαμηλότερο από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν ανακοινωθεί.
Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό;
Και επιλέγουν την μορφή των δανείων, τα οποία κάθε χώρα θα πρέπει να αποπληρώσει, παρά τις επιχορηγήσεις.
Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Στέφαν Λέβεν εμφανίζεται πολύ επικριτικός για το γεγονός ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να συγκεντρώσει 500 δισεκατομμύρια ευρώ και στην συνέχεια να τα κατανείμει υπό μορφήν επιχορηγήσεων, χωρίς καμία υποχρέωση αποπληρωμής, στέλνοντας τον λογαριασμό στους μελλοντικούς φορολογούμενους».
Παράλληλα, σε επιστολή προς τους 27 οι επικεφαλής των πέντε από τις επτά ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών Δημοκρατών, Πράσινοι, Renew Europe, Ομάδα Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς) προειδοποίησαν ότι τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις που προτείνονται από την Κομισιόν είναι το απόλυτο μίνιμουμ και ότι οι ευρωβουλευτές δεν θα εγκρίνουν τον προϋπολογισμό παρά αν δημιουργηθούν και νέοι πόροι.
Η Κομισιόν προτείνει σειρά λύσεων για την χρηματοδότηση του πακέτου των 500 δισ. ευρώ, χωρίς την επιβάρυνση των εθνικών συμβολών των κρατών: διεύρυνση των εσόδων από την αγορά του άνθρακα, φόρος άνθρακα στα σύνορα, φόρος επί των δραστηριοτήτων των μεγάλων επιχειρήσεων ή φόρος επί των ψηφιακών εταιρειών.
Αλλά και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επιτευχθεί συναίνεση ανάμεσα στα κράτη μέλη.
«Εάν στο τέλος της συνόδου κορυφής κάθε ένας έχει κατανοήσει και ακούσει καλά τους άλλους και η φιλοδοξία είναι η επίτευξη συμφωνίας πριν από το καλοκαίρι, θα ήμουν πολύ ικανοποιημένος», δήλωσε ένας ευρωπαίος διπλωμάτης.
Την πεποίθηση ότι θα βρεθεί μια συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης είχε εκφράσει ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Πάολο Τζεντιλόνι, ωστόσο, όπως εκτίμησε, «ίσως αυτό δεν θα καταστεί δυνατό στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής», την οποία χαρακτήρισε «ενδιάμεσο σταθμό, για να γίνουν αντιληπτές με μεγαλύτερη σαφήνεια οι διαφορές μεταξύ ορισμένων αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων». Εκτίμησε ότι «η συμφωνία θα επιτευχθεί τον Ιούλιο, είμαι σίγουρος».
Τι θα ζητήσει ο Μητσοτάκης
Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης -όπως τόνισε και στην τηλεδιάσκεψη της Συνόδου Κορυφής των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, την Τετάρτη- θα επισημάνει την ανάγκη να υπάρξει συμφωνία εντός του Ιουλίου. Ο πρωθυπουργός θα ζητήσει να οριστικοποιηθεί το βασικό ποσό που προτείνεται, όπως επίσης να παραμείνουν οι βασικοί κανόνες που σχετίζονται με μεγαλύτερη συμμετοχή επιχορηγήσεων και λιγότερα δανεικά.
Παράλληλα θα θέσει το ζήτημα της επιθετικής συμπεριφορά της γειτονικής χώρας και θα ζητήσει να σταλεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση κοινό αυστηρό μήνυμα προς την Αγκυρα. “Αν η Τουρκία επιχειρήσει να παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελληνικής Δημοκρατίας δεν θα λάβει μόνο την απάντηση της Ελλάδας, αλλά και από την Ευρώπη”, έχει διαμηνύσει ο πρωθυπουργός.
Ελεγκτικό Συνέδριο: Κίνδυνοι στη χρήση των κονδυλίων
Στο μεταξύ, σύμφωνα με την Die Welt ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου Kλάους-Χάινερ Λένε διαβλέπει κινδύνους ως προς την τήρηση της νομιμότητας και της καταλληλότητας των κονδυλίων του σχεδίου ανάκαμψης.
«Τα ποσά, στο πλαίσιο του προγραμματισμένου σχεδίου ανάκαμψης, είναι εξαιρετικά υψηλά και πρέπει να χρησιμοποιηθούν γρήγορα, έτσι ώστε οι οικονομικές συνέπειες της κρίσης του κορονοϊού να μετριαστούν όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτό μειώνει αυτόματα το επίπεδο ελέγχου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο της τήρησης της νομιμότητας και της καταλληλότητας των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα χρησιμοποιηθούν και το ποσοστό σφάλματος θα μπορούσε τελικά να αυξηθεί», τόνισε σε συνέντευξη του η οποία δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα «Die Welt».
Πρόσθεσε ότι «ένα πρόβλημα θα μπορούσε επίσης να είναι η λεγόμενη απορροφητικότητα των οικονομικών μέσων στα πληγέντα κράτη-μέλη, δηλαδή το ερώτημα εάν οι χώρες είναι σε θέση να δαπανήσουν επαρκώς και γρήγορα τα χρήματα που διατίθενται για να ξεπεραστεί η κρίση εντός του δεδομένου πλαισίου».
Σύμφωνα με τον Λένε, «οι ελεγκτές βασίζονται γενικώς όχι μόνο σε δεδομένα των κρατών μελών για τους ελέγχους τους, αλλά κάνουν και τη δική τους έρευνα δεδομένων».
Το Ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ θα εκφέρει γνώμη σχετικά με τις προτάσεις της Επιτροπής της ΕΕ για σχέδιο ανάκαμψης περί τα μέσα Ιουλίου.
