Οι Ιταλοί πολίτες προσέρχονται σήμερα και αύριο στις κάλπες για να τοποθετηθούν επί πέντε σημαντικών δημοψηφισμάτων,με το φάσμα της αποχής να απειλεί την εγκυρότητα της διαδικασίας. Η ψηφοφορία διεξάγεται σήμερα από τις 7 το πρωί έως τις 11 το βράδυ, ενώ θα συνεχιστεί αύριο έως τις 3 το απόγευμα (τοπική ώρα).
Συνολικά, 51,3 εκατομμύρια Ιταλοί έχουν το δικαίωμα ψήφου. Τα τέσσερα από τα πέντε δημοψηφίσματα σχετίζονται με την εργατική νομοθεσία, ενώ το πέμπτο αφορά τη μείωση του απαιτούμενου χρόνου για την απόκτηση ιταλικής υπηκοότητας από εργαζόμενους πολίτες τρίτων χωρών.
Αναλυτικά τα θέματα των δημοψηφισμάτων είναι τα εξής:
- Κατάργηση αποζημίωσης αντί επαναπρόσληψης: Προτείνεται η ακύρωση του νόμου που επιτρέπει την αποφυγή επαναπρόσληψης εργαζομένων μετά από αδικαιολόγητη απόλυση, με την καταβολή μόνο χρηματικής αποζημίωσης.
- Αύξηση αποζημίωσης για μικρές επιχειρήσεις: Το δημοψήφισμα ζητά την κατάργηση του περιορισμού αποζημίωσης (έως έξι μισθούς) για εργαζόμενους σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 15 υπαλλήλους.
- Διαφάνεια στα συμβόλαια ορισμένου χρόνου: Προτείνεται η υποχρέωση για σαφή αναφορά αρμοδιοτήτων και καθηκόντων στα συμβόλαια διάρκειας έως 12 μηνών.
- Ευθύνη σε εργολαβίες: Επιδιώκεται να αναγνωριστεί άμεση ευθύνη σε επιχειρήσεις που αναθέτουν εργολαβίες, σε περίπτωση εργατικών ατυχημάτων.
- Υπηκοότητα για μετανάστες: Ζητείται η μείωση της ελάχιστης περιόδου διαμονής για απόκτηση ιταλικής υπηκοότητας από 10 σε 5 έτη για εργαζόμενους μετανάστες εκτός ΕΕ.
Η στρατηγική των κομμάτων
Η κυβερνητική συμμαχία –με επικεφαλής τα Αδέλφια της Ιταλίας, τη Λέγκα και τη Φόρτσα Ιτάλια– έχει επιλέξει τη στρατηγική της αποχής, με στόχο να μην επιτευχθεί το απαιτούμενο όριο συμμετοχής. Η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, αν και θα πάει στο εκλογικό της κέντρο, έχει δηλώσει ότι δεν θα παραλάβει τα ψηφοδέλτια.
Στον αντίποδα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης –το Δημοκρατικό Κόμμα, το Κίνημα Πέντε Αστέρων και η Ιταλική Αριστερά με τους Οικολόγους– στηρίζουν τα τέσσερα εργατικά δημοψηφίσματα. Οι δύο τελευταίοι τάσσονται υπέρ και στο ζήτημα της υπηκοότητας, ενώ οι Πέντε Αστέρες αφήνουν τους ψηφοφόρους τους να αποφασίσουν κατά συνείδηση.
Το όριο συμμετοχής και οι πιθανότητες εγκυρότητας:
Για να είναι έγκυρο κάθε δημοψήφισμα, απαιτείται να συμμετάσχει τουλάχιστον το 50% + 1 των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων – ένα δύσκολο στοίχημα, όπως εκτιμούν αναλυτές. Από το 2000 και μετά, αυτό το όριο ξεπεράστηκε μόνο το 2011.
Η αντιπολίτευση στοχεύει σε τουλάχιστον 12,5 εκατομμύρια ψηφοφόρους – αριθμός αντίστοιχος με τις ψήφους που συγκέντρωσε η δεξιά συμμαχία στις εκλογές του 2022. Ωστόσο, συνεργάτες της πρωθυπουργού υποβαθμίζουν τη σημασία της σύγκρισης, υποστηρίζοντας πως τα δημοψηφίσματα δεν είναι ανάλογης βαρύτητας με τις εθνικές εκλογές.
Η καλοκαιρία, όπως τονίζει ο ιταλικός Τύπος, ενδέχεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά για τη συμμετοχή των πολιτών, καθιστώντας το αποτέλεσμα ακόμη πιο αβέβαιο.
