«Υπάρχουν ρυθμίσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα δεκαετιών, άλλες οι οποίες υπηρετούν ζητήματα του παρόντος και άλλες που ανοίγουν ορίζοντες στο μέλλον. Το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα διαθέτει και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά. Γιατί απαντά με τόλμη στο διαχρονικό πρόβλημα της ασφάλειας των πανεπιστημίων. Καθιερώνει ένα σύγχρονο τρόπο για την εισαγωγή και επιλογή των σπουδών και αναβαθμίζει συνολικά την ανώτατη εκπαίδευση, συγχρονίζοντάς την με τις ανάγκες και τον βηματισμό του 21ου αιώνα» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Βουλή, στη συζήτηση του νομοσχεδίου για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και την αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος.
«Οι μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στο σχέδιο νόμου κινούνται σε τέσσερεις σαφείς κατευθύνσεις. Διασφαλίζουν τη στοιχειώδη ικανότητα των υποψηφίων φοιτητών να ξεκινήσουν τις σπουδές τους θεσπίζοντας ελάχιστη βάση εισαγωγής σε κάθε σχολή. Ένα όριο μάλιστα που θα καθορίζουν τα ίδια τα πανεπιστημιακά τμήματα.
Οδηγούν τον ενδιαφερόμενο να φοιτήσει εκεί που πραγματικά επιθυμεί, αντί να καταλήγει, τυχαία πολύ συχνά, σε ένα τμήμα από το οποίο είναι πολύ πιθανό ποτέ να μην αποφοιτήσει. Ενισχύοντας την παράλληλη οδό της επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Οι ρυθμίσεις του παρόντος νομοσχεδίου θέτουν χρονικό όριο στις σπουδές, με ένα πρόσθετο περιθώριο 2-3 ετών πέραν της κανονικής διάρκειάς τους προβλέποντας όμως και ειδικές πρόνοιες για εργαζόμενους φοιτητές αλλά και όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Οι ρυθμίσεις στέκονται με ωριμότητα και θάρρος απέναντι στην ανομία που πολιορκεί εδώ και χρόνια τα πανεπιστήμια μας. Καθιερώνουν πειθαρχικό πλαίσιο και ελεγχόμενη είσοδο» πρόσθεσε ο πρωθυπουργός ενώ τόνισε πως «στις σχολές δεν μπαίνει η αστυνομία, μπαίνει η Δημοκρατία».
Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι στα ελληνικά πανεπιστήμια μεσουρανούν εξαιρετικοί επιστήμονες. Υπάρχουν πολλές αναγνωρισμένες νησίδες αριστείας. «Όμως σήμερα μόνο το Καποδιστριακό συγκαταλέγεται διεθνώς στα 200 πρώτα πανεπιστήμια, το οποίο δεν είναι αρκετό. Είναι καιρός να δούμε κατάματα την αλήθεια. Να πιάσουμε το νήμα της προόδου στην ανώτατη εκπαίδευση από την αρχή. Για να συμβεί αυτό πρέπει οι σχολές να συναντηθούν ξανά με τον αληθινό τους προορισμό. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν τι θέλουν να σπουδάσουν και να κατευθύνονται προς τα πραγματικά τους ενδιαφέροντα. Τα μαθήματα να εμπνέουν ώστε τα παιδιά να τα παρακολουθούν. Και οι συνθήκες να ευνοούν τη μάθηση, την έρευνα και τον ελεύθερο επιστημονικό διάλογο. Και στο πτυχίο να καθρεφτίζονται γνώσεις και δεξιότητες που θα επιτρέπουν στους νέους και τις νέες να διεκδικήσουν μια επιτυχημένη σταδιοδρομία» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Αναφέρθηκε στην ομιλία του τον Αύγουστο του 2019 για το πανεπιστημιακό άσυλο όπου τόνισε «η πρόοδος προϋποθέτει ηρεμία, ασφάλεια και κανόνες. Η θέση μας αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα πολιτικής βούλησης ότι στην Ελλάδα υπάρχει δημοκρατία που δεν επιτρέπει στους λίγους να καθορίζουν την καθημερινότητα των πολλών. Ότι εκτός από τις ανώνυμες συλλογικότητες υπάρχει και ο επώνυμος φοιτητής, η ξεχωριστή προσωπικότητα κάθε πολίτη, και ότι το οργανωμένο κράτος οφείλει να μην αφήνει την κοινωνία να μεταβληθεί σε ζούγκλα όπου θα διοικούν όσοι ασκούν βία».
«Σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά δεν θα άλλαζα τίποτα από αυτά τα λόγια. Θα προσέθετα μόνο ότι θεσμική κατοχύρωση της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών και της διδακτικής ερευνητικής δραστηριότητα των ΑΕΙ βρίσκει σήμερα το ουσιαστικό της ισοδύναμο» είπε.
Επιπλέον ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε «αναμετρώνται δύο διαμετρικά αντίθετες αντιλήψεις για το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Δική μας επιδίωξη είναι να δώσουμε το δημόσιο πανεπιστήμιο πίσω στους φυσικούς του κατόχους. Στους φοιτητές και τους καθηγητές στους εργαζόμενους. Να το κάνουμε και πάλι κυψέλη δημιουργίας και εστία γόνιμου προβληματισμού. Με ελευθέρους και ασφαλείς τους ανθρώπους που το υπηρετούν. Πρωτεργάτη της ανάπτυξης της χώρας. Όχι νησίδα που αδρανούν οι κανόνες της δημοκρατικής πολιτείας και επιβάλλεται η βούληση κάθε αυταρχικής μειοψηφίας».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι το νομοσχέδιο προβλέπει την ελεγχόμενη είσοδο στα ανώτατα ιδρύματα ώστε να πάψουν, όπως είπε, οι αίθουσες των φοιτητών να μετατρέπονται σε γιάφκες των περιθωριακών. «Να πάψουν επιτέλους οι χώροι του δημόσιου πανεπιστημίου να γίνονται εκθετήρια παραεμπορίου. Οι σχολές θα κλείσουν έτσι την πόρτα στη βία ανοίγοντας την πόρτα στην ελευθερία. Με περιμετρική φύλαξη, με τεχνικά μέσα θα αποτρέπονται παράνομες πράξεις και θα εντοπίζονται εγκαίρως και περιπτώσεις ατυχημάτων ή έκτακτων κινδύνων» είπε.
«Κανένα τάγμα εφόδου δεν έχει θέση στον κόσμο της προόδου» τόνισε ο πρωθυπουργός.
Επίσης σημείωσε ότι παντού στον κόσμο η είσοδος σε αίθουσες και εργαστήρια και βιβλιοθήκες είναι ελεγχόμενη και παντού λειτουργούν υπηρεσίες ασφάλειας.
«Πουθενά στον κόσμο όμως δεν έχουμε εικόνες σαν του δικού μας πανεπιστημίου, με ιστορικά κτίρια να βανδαλίζονται, εξοπλισμούς να λεηλατούνται και κυρίως ανθρώπους να απειλούνται, καθηγητές να χτυπιούνται, κοπέλες να βιάζονται, ναρκωτικά να διακινούνται. Αυτά συμβαίνουν μόνο στην πατρίδα, δυστυχώς, σε αυτή την έκταση» είπε.
Πρόσθεσε ότι η δήθεν απειλή για τα προσωπικά δεδομένα από τις κάμερες, δεν ισχύει. «Οι κάμερες θα είναι σε εξωτερικούς χώρους, κάτι που εγκρίνει και η αρμόδια ανεξάρτητη αρχή» είπε.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι το νομοσχέδιο είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα μπροστά, είναι μια κίνηση που αφυπνίζει και ένα μήνυμα ότι η δημοκρατία μας λειτουργεί παντού και για όλους.
«Στις σχολές δεν μπαίνει η Αστυνομία, μπαίνει η Δημοκρατία» είπε και συμπλήρωσε: «Συντηρητικός είναι σήμερα όποιος συντηρεί αυτά που δεν αξίζουν να συντηρηθούν. Προοδευτικός είναι αυτός που θέλει να τα αλλάξει και να τα κάνει καλύτερα. Διαλέξτε ρόλους. Δυστυχώς η αντιπολίτευση επιμένει στην τακτική των κραυγών αλλά και της σιωπής. Κραυγές κατά του εξορθολογισμού των σπουδών και ενός ανύπαρκτου αυταρχισμού και σιωπή για τα απαξιωμένα μαθήματα, τους αιώνιους φοιτητές, την ωμή βία και την παραβατικότητα».
Και συνέχισε:
«Γιατί είναι ίσως καιρός, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ, να το αντιληφθείτε και εσείς: Η αταξία τελικά είναι ταξική. Πράγματι, με επίκεντρο το παρόν νομοσχέδιο αναμετρώνται δύο τελείως αντίπαλες οπτικές για την κοινωνική αποστολή του πανεπιστημίου. Είναι οπτικές με ιδεολογικά θεμέλια, γι’ αυτό και οδηγούν σε τελείως διαφορετικές τάσεις.
Έτσι, η άποψη που βλέπει στην Παιδεία την αναπαραγωγή ενός παγιωμένου μοντέλου, ώστε να ευνοούνται υποτίθεται οι ταξικοί αγώνες, αυτό το μοντέλο επιδιώκει την καθήλωση της Παιδείας και, τελικά, να μην αλλάξει απολύτως τίποτα. Ενώ όσοι θέλουν το πανεπιστήμιο πραγματικό ιμάντα κοινωνικής κινητικότητας, ατομικής εξέλιξης, συλλογικής προκοπής, επιχειρούν να το αναμορφώσουν ώστε να είναι μονοπάτι προόδου για όλους τους νέους. Δύναμη ανάπτυξης για όλη τη χώρα.
Το σημερινό καθεστώς στην ανώτατη εκπαίδευση έδωσε εδώ και δεκαετίες εξετάσεις και απέτυχε. Έμεινε ανοχύρωτο και απαξιώθηκε, διευρύνοντας τελικά τις ανισότητες, καθώς η δωρεάν Παιδεία γίνεται χίμαιρα με τα χαμένα εξάμηνα από τις καταλήψεις. Με τα πτυχία τα οποία, τελικά, δεν προσφέρουν δουλειά, καθώς δεν πιστοποιούν σύγχρονες σπουδές. Και με τους κόπους καθηγητών, ερευνητών, φοιτητών ενίοτε να καίγονται σε εργαστήρια και βιβλιοθήκες από θρασύτατους επιδρομείς.
Οι πιο πλούσιοι, βέβαια, βρίσκουν το δρόμο τους, ή εδώ ή στο εξωτερικό. Όμως οι πιο αδύναμοι είναι αυτοί που χάνουν την ευκαιρία να προοδεύσουν μέσω της μόρφωσής τους. Γιατί αυτοί -και όχι το πορτοφόλι τους- είναι η δική τους δύναμη. Και τη δύναμη αυτή τη στερεί από τους νέους της Ελλάδος όποιος θέλει σήμερα να διατηρείται αυτή η άρρωστη κατάσταση. Όποιος στερεί από την εθνική οικονομία ένα σημαντικό πυροδότη ανάπτυξης. Για να το πω απλά, συντηρητικός είναι σήμερα όποιος συντηρεί αυτά που δεν αξίζουν να συντηρηθούν. Ενώ προοδευτικός είναι αυτός που θέλει να τα αλλάξει και να τα κάνει καλύτερα. Διαλέξτε ρόλους.
Δυστυχώς, η αντιπολίτευση επιμένει στην τακτική των κραυγών αλλά και της σιωπής. Κραυγές κατά του εξορθολογισμού των σπουδών και ενός ανύπαρκτου αυταρχισμού. Και σιωπή, σιωπή για τα απαξιωμένα μαθήματα και τους αιώνιους φοιτητές, για την ωμή βία και την παραβατικότητα στα πανεπιστήμια.
Σιωπή ένοχη, αφού επί δικών σας ημερών η βάση εισαγωγής διολίσθησε, τα μητρώα φοιτητών μπήκαν στο συρτάρι, τα ίδια τα πανεπιστήμια μετατράπηκαν σε ορμητήρια κουκουλοφόρων. Θυμίζω ότι επί δικών σας ημερών το Πολυτεχνείο και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο κυριολεκτικά παραδόθηκαν στον εξτρεμισμό και στο κοινό έγκλημα. Μόνιμες εστίες φωτιάς, διακίνησης ναρκωτικών, παράνομου εμπορίου. Με προγραμματισμένα επεισόδια κάθε Σαββατοκύριακο και με την κυβέρνηση, τη δική σας κυβέρνηση, να φτάνει να αποσύρει από την περιοχή στάσεις λεωφορείων και δημόσιες υπηρεσίες, καταστήματα των ΕΛΤΑ και τράπεζες. Το κράτος συνθηκολόγησε με το παρακράτος επί των δικών σας ημερών.
Ήταν ένα φλερτ με τη βία το οποίο, δυστυχώς, από κάποιους εξακολουθεί να συνεχίζεται. Πώς αλλιώς εξηγείται ότι ακόμη και τώρα επώνυμα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υπερασπίζονται τον Κουφοντίνα; Όχι έναν οποιονδήποτε κρατούμενο, τον αμετανόητο δολοφόνο 11 ανθρώπων που στις άδειές του κάνει βόλτες στους τόπους όπου έχυσε το αίμα τους. Ενώ ακόμα και σήμερα στελέχη σας, οργανώνετε κορονοσυλλαλητήρια. Ο Αρχηγός σας βέβαια δήλωσε ότι δέχεται το ρίσκο να ασθενήσουν από κορονοϊό οι συμμετέχοντες. Κανείς, όμως, δεν σας εκχώρησε την ευθύνη για τη ζωή των άλλων, ώστε να την εκθέτετε σε κίνδυνο με τόση αυταρέσκεια και με την ασφάλεια, βέβαια, ότι εσείς είστε εμβολιασμένος.
Και δεν είναι μόνο αυτό, επιμένετε να μιλάτε για καταστολή και όχι για πρόληψη ή για αποτροπή. Σαν να μην χωρά στη λογική σας ότι μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς επιθέσεις και καταστροφές. Και ότι τα επεισόδια αποτελούν για εσάς προϋπόθεση, αδιαπραγμάτευτο όρο της καθημερινότητας. Γι’ αυτό και η αμήχανη αδυναμία σας να εισηγηθείτε οτιδήποτε θετικό. Είναι θλιβερό πραγματικά ότι δεν μπορείτε καθόλου να αλλάξετε και παραμένετε δέσμιοι των αγκυλώσεων και των ιδεοληψιών σας.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, στα σχεδόν 200 χρόνια λειτουργίας του το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο υπήρξε πάντοτε κοιτίδα επιστημονικής δημιουργίας, υπήρξε πηγή συλλογικής ευημερίας, δίαυλος κοινωνικής ανόδου και ατομικής προκοπής. Από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και από τους ανήσυχους φοιτητές του ξεκίνησε η αμφισβήτηση του καθεστώτος του Όθωνα που οδήγησε, τελικά, στην έξωσή του.
Εκεί βρήκε έδαφος αργότερα το όραμα της εθνικής ολοκλήρωσης. Στα αμφιθέατρα των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων φούντωσε και η εθνική αντίσταση και στο Πολυτεχνείο γράφτηκε η πιο εμβληματική σελίδα της αντιδικτατορικής πάλης. Είναι, ωστόσο, ανιστόρητος αναχρονισμός να μεταφέρονται δραματικές, ιστορικές στιγμές του παρελθόντος σε ένα τελείως διαφορετικό παρόν.
Σήμερα, ευτυχώς, δεν έχουμε ούτε κατοχή ούτε τυραννία για να ακούγονται συνθήματα περί ναζιστών που τάχα σεβάστηκαν το άσυλο, περί σπουδαστικού της ασφάλειας, περί χουντικού αυταρχισμού. Όλα αυτά είναι ανοησίες σε συνθήκες ελευθερίας και υποδειγματικής Δημοκρατίας. Και η αντιπολίτευση πρέπει κάποτε να μάθει να μιλά με σοβαρά επιχειρήματα αντί να αναμασά άστοχα συνθήματα.
Στις μέρες μας τα ζητούμενα είναι διαφορετικά. Να θωρακιστεί το δημόσιο πανεπιστήμιο από κάθε σκοτεινή επιβουλή, να γίνει ξανά η νεολαία μας εμπροσθοφυλακή σε ένα συναρπαστικό αγώνα: Την ανάταξη της χώρας και τη δημιουργία μιας νέας ευημερίας που θα επιμερίζεται δίκαια σε όλους.
Αυτούς τους στόχους υπηρετεί το δυναμικό των πανεπιστημίων που, σε πείσμα των καιρών, επιμένει να δημιουργεί και να προοδεύει, όπως και το νομοσχέδιο που ψηφίζουμε σήμερα. Αποτελεί άλλωστε, όπως ανέφερα, ρητή προεκλογική μας δέσμευση. Αποτελούσε ειδικό κεφάλαιο του κυβερνητικού μας προγράμματος. Μεταρρύθμιση ανάμεσα σε πολλές που προωθούμε ταυτόχρονα με την αντιμετώπιση της πανδημίας, γιατί η Βουλή λειτουργεί και ναι, η Δημοκρατία δεν μπαίνει σε καραντίνα.
Από αύριο, λοιπόν, η τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας γυρίζει σελίδα. Μία σελίδα που δεν θα γραφτεί, βέβαια, ούτε αυτόματα, ούτε εύκολα. Θα χρειαστεί η αποδοχή των πολιτών, θα χρειαστεί η συνεργασία όλων των ακαδημαϊκών δυνάμεων. Αν η πρώτη είναι δεδομένη και η δεύτερη είναι δυνατή, τότε το αποτέλεσμα, πιστεύω, ότι πραγματικά θα είναι θεαματικό. Γιατί, πλέον, το δημόσιο πανεπιστήμιο έχει πυξίδα και αυτή δείχνει εκσυγχρονισμό, εξωστρέφεια και ανανέωση, δηλαδή πορεία προς την πρόοδο.
Κλείνω, κυρίες και κύριοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με μία πρόταση θετική. Θα ήθελα να συνυπογράψουμε ένα κείμενο για υποτροφίες προς φοιτητές και υποψήφιους φοιτητές, που τουλάχιστον εμένα με εκφράζει απόλυτα. Και διαβάζω: «Πιστεύοντας στην καλλιέργεια άμιλλας και πνεύματος, συστηματικής δουλειάς για το άριστα, καθιερώνεται μία σειρά βραβείων για μαθητές με βαθμό όχι κάτω του 18,5 και για αριστεύσαντες σπουδαστές ανώτατων σχολών. Να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση νέων για τους οποίους το αιέν αριστεύειν δεν θα είναι κενός λόγος, αλλά υποχρέωση προς το Έθνος και τον εαυτό τους, προσφορά στην Παιδεία και στην Ελλάδα της Δημοκρατίας».
Το καταθέτω για να το λάβετε υπόψη. Για να σας προλάβω, πριν αρνηθείτε, να εξηγήσω ότι είναι το κείμενο της Νεολαίας Λαμπράκη, με το οποίο καλούσε τους νέους να πρωταγωνιστήσουν στον αγώνα για περισσότερες και ποιοτικότερες σπουδές. Στην Επιτροπή Απονομής των Υποτροφιών ήταν τότε η εμβληματική αριστερή παιδαγωγός Ρόζα Ιμβριώτη, ο λογοτέχνης Γιώργος Βαλέτας. Εάν δεν συμφωνείτε με εμάς, τουλάχιστον συμφωνείστε μαζί τους. Με τις εμβληματικές προσωπικότητες μιας άλλης αριστεράς με την οποία δεν έχετε καμία σχέση. Έστω και την τελευταία στιγμή να αλλάξετε ρότα για την Παιδεία και το νομοσχέδιο, να τους ακούσετε και να το ψηφίσετε».
Νωρίτερα, σε ανάρτησή του στο facebook επισημαίνει πως « Θέλουμε πανεπιστήμια γνώσης και καινοτομίας, σε ένα περιβάλλον ασφάλειας και ελευθερίας. Και σε αυτά τα πανεπιστήμια, δεν χωράει η βία. Δεν χωράει ο εκφοβισμός».
