Ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, βρέθηκε στην Κύπρο στα πλαίσια επίσημης επίεσκεψης, όπου παραχώρησε συνέντευξη στον σταθμό ΡΙΚ, στην οποία αφού συνέδεσε την λύση του Κυριακού με την Συμφωνία των Πρεσπών, υποσχόμενος «εθνική γραμμή» δημιούργησε επισφάλεια με αυτήν την αναφορά του.
Εδικότερα, ο κ. Φάμελλος παραχώρησε συνέντευξη στην εκπομπή «Από Μέρα σε Μέρα» στο ΡΙΚ και στον δημοσιογράφο Τάσο Χριστοδούλου, όπου εξέφρασε την επιθυμία ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει ξανά αξιόπιστος, επιβεβαιώνοντας την συνεχή κρίση στο κόμμα και μετά τις εσωκομματικές εκλογές.
Η όλη συζήτηση επικεντρώθηκε στα ελληνοτουρκικά, στον υπουργό εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη και τον ελληνοτουρκικό διάλογο, αλλά και στον Αλέξη Τσίπρα καθώς και στο μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ.
Δείτε ολόκληρη την συνέντευξη
Δημοσιογράφος: Λοιπόν, επιστρέψαμε κυρίες και κύριοι. Μαζί μας, όπως σας παραγγείλαμε ήδη, ο νέος Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, κύριος Σωκράτης Φάμελλος. Κύριε Φάμελλε, καλωσορίσατε στην Κύπρο, στο ΡΙΚ και συγχαρητήρια και για την εκλογή σας κιόλας.
Σωκράτης Φάμελλος: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Πρώτη φορά με αυτό τον ρόλο. Πρώτη φορά και στο ΡΙΚ εδώ, λοιπόν. Σας ευχαριστώ πολύ πάντως.
Δημοσιογράφος: Να είστε καλά λοιπόν. Βρίσκεστε στην Κύπρο, αντιλαμβανόμαστε για επαφές με όλη την πολιτική ηγεσία. Είχατε και επαφές και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας χθες και με τους αρχηγούς των κομμάτων και με τον Αρχιεπίσκοπο. Τι αποκομίζετε, αν θέλετε, από αυτές τις συναντήσεις κύριε Φάμελλε;
Σ.Φ.: Βαθύτατη γνώση των πολιτικών προτάσεων, της αγωνίας για την επίλυση του μεγάλου προβλήματος, του κυπριακού προβλήματος, αλλά και μια ουσιαστική, πολιτική γνωριμία. Η επίσκεψή μου, που είναι η πρώτη δύο βδομάδες μετά την εκλογή μου στη θέση του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, ήταν μια πολιτική επιλογή και μια πολιτική υποχρέωση. Είχε ουσιαστικά χαρακτηριστικά. Είχα την τιμή και τη χαρά να μιλήσω και με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο, αλλά να δούμε και τους αρχηγούς σχεδόν όλων των κομμάτων. Μας μένει ακόμη μία συνάντηση. Θα την κάνουμε σε λίγο. Θεωρώ ότι ήταν πολύ σημαντική. Ενημερωθήκαμε για πολλά ζητήματα, μεγάλα ζητήματα. Βρήκαμε κοινό τόπο σε αρκετά θέματα και νομίζω ότι ενισχύθηκε και ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία γιατί και εμείς πρέπει να ανταποκριθούμε σε όλα αυτά που μάθαμε. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Οι συναντήσεις αυτές δεν πρέπει να έχουν τον λεγόμενο εθιμοτυπικό χαρακτήρα και η πολιτική δεν πρέπει να εξαντλείται σε επίπεδο δηλώσεων. Πρέπει να κάνουμε κάτι. Αυτό έθεσα και στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ό,τι πενήντα χρόνια μετά το έγκλημα της παράνομης εισβολής και της κατοχής, έχουμε κατοχικά στρατεύματα σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και δεν μπορούμε να κάνουμε μόνο δηλώσεις. Δεν μπορούμε να λέμε μόνο ότι συμφωνούμε με το πλαίσιο του κ. Γκουτέρες και δεν μπορούμε να το κάνουμε ούτε στον ΟΗΕ. Αυτό θίγει και την Κύπρο και τον ΟΗΕ. Πρέπει να εφαρμόζονται οι αποφάσεις. Και είναι απαράδεκτο το ότι από το 2017 υπάρχει ένα πάγωμα, θα έλεγα, πρωτοβουλιών. Η ευκαιρία της αλλαγής ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν ακόμη ένα καμπανάκι. Πρέπει να προχωρήσουμε. Αυτό ζήτησα. Αυτή ήταν η πρόταση που καταθέσαμε. Και διαπιστώσαμε μεγάλη αγωνία και από πολλές πλευρές. Όλες οι πλευρές μας έθεσαν τα ζητήματα των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών. Στην Κύπρο δεν εφαρμόζονται τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών. Δεν υπάρχει δηλαδή ευρωπαϊκό κεκτημένο στην Κύπρο. Και η είσοδος της Κύπρου στην ευρωπαϊκή οικογένεια θέλαμε να είναι ένας μοχλός για να επιλυθεί ταχύτερα το κυπριακό πρόβλημα. Να γίνει και ευρωπαϊκό. Πώς μπορεί η ευρωπαϊκή οικογένεια να μιλάει -και καλά κάνει- για την Ουκρανία και δεν κάνει κάτι για την Κύπρο; Δεν είναι το ίδιο; Αυτά τα ερωτήματα πρέπει να τίθενται με πολύ απλό τρόπο στους Ευρωπαίους ηγέτες.Δημοσιογράφος: Είμαστε σίγουροι κύριε Φάμελλε, ακούσατε πολλές και διαφορετικές, ενδεχομένως, απόψεις από τους αρχηγούς των κομμάτων -δημοκρατία έχουμε- και προσεγγίσεις και στο Κυπριακό προφανέστατα, που είναι το ύψιστο εθνικό μας θέμα. Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ακόμη ενδεχομένως και για τη βάση λύσης του Κυπριακού. Και το ερώτημα είναι: ο ΣΥΡΙΖΑ του Σωκράτη Φάμελλου (βεβαίως, θα μου πείτε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αλλάζει), οι θέσεις καλύτερα, αν είναι του Τσίπρα, αν είναι του Κασσελάκη, θα μας πείτε. Αλλά ποια είναι η θέση του για το Κυπριακό; Του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Φάμελλε;
Σ.Φ.: Το πρώτο πράγμα που έχει ως βασικό στόχο ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία είναι ότι είναι αξιόπιστος ή ότι διεκδικεί να ξαναγίνει αξιόπιστος. Άρα, δεν αλλάζει θέσεις με βάση τον πρόεδρό του, αλλάζει θέσεις μόνο με όργανα. Σε κάθε περίπτωση, στα μεγάλα εθνικά ζητήματα εμείς πάντα υποστηρίζουμε τις εθνικές γραμμές. Γιατί; Γιατί όταν η εθνική σου γραμμή είναι η ειρήνη και το διεθνές δίκαιο, έχεις μια ασφάλεια για τη χώρα. Ξεκινάς από μια ασφαλή αφετηρία. Αυτό κάναμε και στη Συμφωνία των Πρεσπών. Την εθνική γραμμή υλοποιήσαμε, όσο και αν ήταν δύσκολη. Και γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι να κλείσεις συμφωνίες ειρήνης και συνεργασίας. Το λέω γιατί και εδώ, για να υπάρξει μια συμφωνία, θα χρειαστεί να γίνουν υπερβάσεις. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Αλλά σε ποια βάση; Εμείς συμφωνούμε με το πλαίσιο το οποίο έχει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Σας ξεκαθαρίζω ότι σεβόμαστε απολύτως τις επιλογές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν θα έρθουμε εμείς να πούμε στην Κυπριακή Δημοκρατία τι πρέπει να κάνει. Οι συζητήσεις έγιναν με απόλυτο σεβασμό στη δεοντολογία, διότι σεβόμαστε και τα κόμματα και τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλλά η αφετηρία των συζητήσεων ήταν ότι εμείς θέλουμε το συντομότερο να υπάρξει επανεκκίνηση των συνομιλιών εκεί που διακόπηκαν, στο Κραν Μοντανά το 2017. Οι συνομιλίες αυτές πρέπει να μιλούν για μία Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία, η οποία όμως πρέπει να έχει μία ιθαγένεια. Πρέπει να υπάρχει πολιτική ισότητα. Δεν μπορούμε να έχουμε στρατεύματα κατοχής. Δεν μπορεί να έχουμε εγγυήσεις, να το πω έτσι. Θεωρώ ότι είναι πλειοψηφική αυτή η ανάγνωση και είναι και καθολική η ανάγνωση ότι πρέπει το ευρωπαϊκό κεκτημένο να εφαρμόζεται στην Κύπρο. Ναι, είναι καλή αφετηρία. Εγώ καταλαβαίνω και τις ανησυχίες που κατατέθηκαν. Ακούσαμε ανησυχίες. Καταλαβαίνω, όμως, και την πολύ μεγάλη αγωνία της κοινότητας των Τουρκοκυπρίων που θέλουν λύση στο πλαίσιο της ίδιας, αν θέλετε, ευρωπαϊκής ταυτότητας. Και θέλουν λύση, διότι βλέπουν και να παγιώνονται χαρακτηριστικά που δεν αντιστοιχούν στο πώς ζούσαν οι κοινότητες, ή πώς ζουν, στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Δημοσιογράφος: Επειδή ήρθατε στην Κύπρο, σε μια φάση όπου αναφερθήκατε βεβαίως, κύριε Φάμελλε, ότι υπήρξε μετά το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά μια παρατεταμένη περίοδος αδιεξόδου, αν θέλετε, είχαν παγώσει όλα στο Κυπριακό. Βρισκόμαστε σε μια φάση κινητικότητας.
Σ.Φ.: Το ελπίζουμε. Το ζητήσαμε.
Δημοσιογράφος: Ναι, υπάρχει πλέον ένας οδικός χάρτης με κάποιες συναντήσεις, ενδεχομένως του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον κύριο Τατάρ και να οδηγηθούμε σε μια άτυπη πενταμερή συνάντηση. Την ώρα, κύριε Φάμελλε, που ο ελληνοτουρκικός διάλογος πλέον έχει ξεκινήσει και υπάρχουν κάποιες ανησυχίες εδώ στην Κύπρο που έχουν εκφραστεί, έχουν εκφραστεί βεβαίως και στην Ελλάδα από ιδεολογικούς σας αντιπάλους, ότι ενδεχομένως η Ελλάδα να θυσιάσει στον βωμό των καλών σχέσεων με την Τουρκία αυτή τη στιγμή την Κύπρο. Εσείς ασπάζεστε τέτοιες ανησυχίες ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο;
Σ.Φ.: Δεν θέλω να κάνω υποθέσεις. Θέλω να είμαι απολύτως ακριβής. Ακόμα και αν δεν ήταν η Κύπρος, αν δεν είχαμε αυτή τη σχέση, την αδελφική σχέση που έχουμε, υπάρχει περίπτωση να συζητούσε η χώρα μας -και ακόμα και αν δεν ήμασταν η Ελλάδα- υπάρχει περίπτωση να συζητούσε η χώρα μας με ένα γείτονα και να δεχόμασταν να μην εφαρμόζει αποφάσεις του ΟΗΕ και όλα να ήταν μέλι γάλα; Όχι. Όταν μιλάω για αξιοπιστία στην πολιτική, μιλώ για τήρηση αποφάσεων. Αυτό είναι και η βάση του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Το διεθνές δίκαιο, τα κυριαρχικά δικαιώματα, η ασφάλεια και η ειρήνη. Αρνητικές εξελίξεις στο Κυπριακό θα χαρακτηρίσουν αρνητικά και τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Αυτή είναι η άποψή μας. Το τι συμβαίνει, θα μου επιτρέψετε να περιμένω να το μάθω αύριο από τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, γιατί έχουμε συνάντηση αύριο το πρωί. Θεσμική, η πρώτη επίσημη συνάντηση, -για να ενημερωθώ- με τον κύριο Γεραπετρίτη. Στον κύριο Γεραπετρίτη έχουμε διατυπώσει στο παρελθόν ανησυχίες. Δεν θεωρούμε ότι υπάρχουν δεδομένα. Ανησυχίες έχουμε διατυπώσει, όταν κάποια στιγμή είχε υποτιμηθεί η αναφορά στο Κυπριακό από τον πρωθυπουργό. Το είχαμε θέσει: δεν μπορεί να υποτιμάται ένα τέτοιο θέμα.
Δημοσιογράφος: Ενόχληση (υπάρχει) σε ένα κομμάτι της κοινωνίας εδώ στην Κύπρο και με τον κύριο Γεραπετρίτη…
Σ.Φ.: Εμείς περιμένουμε να μάθουμε ακριβώς. Σας είπα, όμως, ότι αρνητικές εξελίξεις, υποτίμηση, υποβάθμιση, πάγωμα της επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος θα επηρεάσουν και τον ελληνοτουρκικό διάλογο ή πρέπει (να τον επηρεάσουν). Και ήδη σας έθεσα ότι είναι και θέμα ευρωτουρκικό. Δεν μπορεί η Ευρώπη να παραμένει, αν θέλετε, αμέτοχη. Θα έλεγα ότι δεν μπορεί να παραμένει μόνο σε επίπεδο συμπερασμάτων στα ευρωπαϊκά συμβούλια. Είναι σημαντικό. Το συζήτησα και με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θέλω όμως κάτι παραπάνω, διότι η Ευρώπη έχει μείνει αμέτοχη, και η διεθνής κοινότητα, στην Παλαιστίνη και βλέπουμε τι γίνεται. Γιατί αυτό που βλέπουμε είναι ένα αρνητικό ντόμινο που ακολουθεί την ανεπάρκεια της διεθνούς πολιτικής να λύσει προβλήματα. Στην Κύπρο βλέπουμε παγιωμένη κατάσταση με στρατεύματα κατοχής σε ευρωπαϊκή χώρα 50 χρόνια. Θεωρώ ότι αυτά όλα είναι πάρα πολύ αρνητικά και πρέπει να αποδείξουμε, για κάποια από τα ζητήματα αυτά, ότι η πολιτική μπορεί να αλλάξει. Αλλιώς η κοινωνία θα μας γυρίσει την πλάτη. Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία δεν είναι διατεθειμένος να συμμετέχει σε αυτό το «τρενάκι» της αναξιοπιστίας. Έχει αλλάξει δρόμο. Θα μιλάμε σοβαρά και αξιόπιστα. Ανθρώπινα, γιατί θέλω να σας το πω: λείπει και αυτή η διάσταση στην πολιτική. Και εμείς εδώ, λοιπόν, κάναμε ανθρώπινες, ουσιαστικές, πολιτικές συζητήσεις για το συμφέρον όλου του κυπριακού λαού.
Δημοσιογράφος: Μια καταληκτική ερώτηση για τα δικά σας τα ενδοκομματικά. Στη μετά-Κασσελάκη εποχή, θεωρείτε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ανακάμψει ή είναι μία προδιαγεγραμμένη πορεία επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ εκεί που ήταν προ μνημονίων και προ Αλέξη Τσίπρα;
Σ.Φ.: Κύριε Χριστοδούλου, δεν υπάρχουν προδιαγεγραμμένες πορείες στην πολιτική. Η αντικειμενική δυνατότητα του ΣΥΡΙΖΑ να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά ξανά, όχι μόνο της αποτελεσματικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και μιας προοδευτικής κυβερνητικής δύναμης, εξαρτάται από τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ. Η κοινωνία έχει αυτή την ανάγκη. Θέλει προτάσεις. Ψάχνει να βρει αντιπολίτευση. Οφείλω να σας το πω. Και είναι θετικό το ότι στην Ελλάδα ψάχνουμε να βρούμε αντιπολίτευση από τον προοδευτικό άξονα. Γιατί θα μπορούσαν να ψάχνουν να βρουν αντιπολίτευση και σε άλλα μονοπάτια, ακροδεξιά, ας το πω έτσι. Δεν τα υποτιμώ. Είναι εκεί ως κίνδυνος και η δική μου η προσπάθεια και η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ είναι να υπάρχει προοδευτική απάντηση. Από τον ΣΥΡΙΖΑ εξαρτάται, όμως, αν θα επιστρέψει στην αξιοπιστία. Γιατί υπάρχει ένα μεγάλο θέμα εμπιστοσύνης. Και η δική μου εκλογή οφείλω να σας πω ότι είχε ως βασικό σύνθημα το να επιστρέψουμε στη σοβαρότητα και στην αξιοπιστία. Ο ΣΥΡΙΖΑ σε επίπεδο πολιτικής εκπομπής θα είναι σοβαρός και αξιόπιστος. Αυτό μπορώ να εγγυηθώ και εγώ.
Δημοσιογράφος: Ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι δίπλα σας κύριε Φάμελλε;
Σ.Φ.: Ο Αλέξης Τσίπρας -βρεθήκαμε, κάναμε μια συζήτηση- δήλωσε και ο ίδιος και έχει βγει αυτό στη δημοσιότητα, ότι συμμετέχει στην προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να υπάρχει μια προοδευτική, αξιόπιστη αντιπολίτευση με προοπτική διακυβέρνησης, ένας νέος προοδευτικός πόλος. Εγώ θέλω να σας πω όμως πολύ ξεκάθαρα: αν δεν γίνει σοβαρός και συγκροτημένος ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί να βοηθήσει αυτή την πρωτοβουλία. Άρα εμείς τι θέλουμε; Θέλουμε μια επανεκκίνηση, restart. Χωρίς να μας χωρίζει κάτι από το παρελθόν, με ένα reset ουσιαστικά, όπως καταλαβαίνετε. Και έχουμε ήδη ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία, κάναμε Κεντρική Επιτροπή, έχουν αρχίσει και τοποθετούνται οι υπεύθυνοι στους τομείς και έχουμε αρχίσει και δουλεύουμε γιατί η πρώτη μεγάλη τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι την Κυριακή στον προϋπολογισμό. Το ερώτημα λοιπόν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αποτελέσει κάτι καινούργιο στην πολιτική; Οι πολίτες ψάχνουν το καινούργιο. Δεν πρέπει, όμως, να μένουν στα φαινόμενα, μόνο να φαίνεται νέο. Να είναι νέο. Το νέο πρέπει να απαντά στα μεγάλα θέματα του αύριο. Γεωπολιτικές συγκρούσεις, μεταναστευτικό, κλιματική κρίση, τεχνητή νοημοσύνη, για όλα αυτά πρέπει να δώσουμε απαντήσεις, αλλά προς όφελος ποιων; Επιλύοντας το θέμα των ανισοτήτων. Διότι εγώ βλέπω ότι όλα αυτά τα trends, τα καινούργια, οι μόδες στην πολιτική και στην τεχνολογία προχωράνε μεν, αλλά γίνονται προς όφελος των λίγων. Δηλαδή δείτε τώρα: η κλιματική κρίση έγινε ενεργειακό πρόβλημα με πανάκριβη ενέργεια και στην Κύπρο και στην Ελλάδα; Έχετε πρόβλημα εδώ με υπερκέρδη στις τράπεζες;
Δημοσιογράφος: Ακούγατε την εκπομπή νομίζω κύριε Φάμελλε;
Σ.Φ: Όχι, δεν άκουγα γιατί ήμουν στο αυτοκίνητο. Το λέγατε αυτό;
Δημοσιογράφος: Ναι, συζητούσαμε προτάσεις των συντρόφων σας, του ΑΚΕΛ, για να φορολογήσουν τα υπερκέρδη των τραπεζών.
Σ.Φ.: Ναι. Τι πρέπει να κάνει η πολιτική; Γιατί πρέπει να πηγαίνει μπροστά; Όχι μόνο να έρχεται να φορολογεί. Γιατί τώρα είναι πραγματικό πρόβλημα να κάνεις κάτι -γιατί το συζητάμε τώρα στην Ελλάδα- αλλά να βρίσκεις και τρόπους να προλαμβάνεις. Δηλαδή, μπορείς να κάνεις πιο «έξυπνο» το Χρηματιστήριο ενέργειας, να μην θησαυρίζουν κάποιοι; Μπορείς να κάνεις πιο ισχυρή την πολιτεία να ρυθμίζει και να ελέγχει την αγορά; Άρα η Αριστερά τώρα, η προοδευτική παράταξη πρέπει να προχωρήσει ένα βήμα πιο μπροστά. Αυτές είναι οι νέες απαντήσεις που θα δώσει η σύγχρονη Αριστερά. Το συζητήσαμε βέβαια και με τον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ και με τους συντρόφους μας εδώ και με όλες τις προοδευτικές παρατάξεις. Εμείς θέλουμε να προχωρήσουμε όλοι μαζί μπροστά. Αυτό σημαίνει αξιοπιστία στην πολιτική.
Δημοσιογράφος: Κύριε Φάμελλε, ευχαριστούμε πάρα πολύ για την εδώ παρουσία σας. Να είστε καλά και καλές επιτυχίες.
Σ.Φ.: Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ, με το καλό που βρεθήκαμε έτσι για πρώτη φορά, να μας δίνεται η ευκαιρία να ερχόμαστε να λέμε ότι λύθηκε και ένα πρόβλημα.
Δημοσιογράφος: Καλό υπόλοιπο. Να ευχηθούμε. Να είστε καλά. Ευχαριστώ.
