Στο τρίπτυχο ανάπτυξη-ανθεκτικότητα-κυβερνησιμότητα συνοψίζεται το έργο για τους Δήμους και τις Περιφέρειες στα τρία χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ. Στο διάστημα αυτό έχει ξεδιπλωθεί ένα σχέδιο που συνδυάζει την βιώσιμη ανάπτυξη με την κοινωνική συνοχή, με στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και τη διευκόλυνση της καθημερινότητάς τους.
Σύμφωνα με την ενημέρωση που έκανε χθες στο υπουργικό συμβούλιο ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας, έχει σημειωθεί βελτίωση των οικονομικών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με μετρήσιμα αποτελέσματα, ενώ όπως αποτυπώνεται στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2023, από τον Ιανουάριο του νέου έτους οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι αυξάνονται κατά 120 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ανάπτυξη
Αναλυτικά στο σκέλος της ανάπτυξης, αυτή τη στιγμή, μόνο από το Υπουργείο Εσωτερικών, χρηματοδοτούνται σε όλη την επικράτεια έργα περίπου 5 δισ. ευρώ. Από αυτά, το 1 δισ. ευρώ είναι από το πιο παλαιά προγράμματα του Υπουργείου, το πρόγραμμα «ΦιλόΔημος ΙΙ», που αφορά μικρά μεν έργα τα οποία έχουν, ωστόσο, μεγάλη προστιθέμενη αξία για τους Δήμους. Πρόκειται για έργα που έχουν να κάνουν, από την αναβάθμιση των στάσεων λεωφορείων που δίνει μια αισθητική, αλλά και μια λειτουργική απάντηση στα προβλήματα των δημοτών, μέχρι την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στα σχολεία, την πυροπροστασία, τις αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και την ευζωία των ζώων συντροφιάς, με το πρόγραμμα «’Αργος» ύψους 40 εκατ. ευρώ που υλοποιείται τον τελευταίο καιρό μετά την ψήφιση του νέου νόμου του 2021.
Το δεύτερο πρόγραμμα, που είναι και ο μεγαλύτερος πυλώνας του χρηματοδοτικού πακέτου για την Αυτοδιοίκηση, είναι το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης». Ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε ως «ΦιλόΔημος Ι» με πόρους λίγο πάνω από 1 δισ. ευρώ, στη συνέχεια με αυτήν την Κυβέρνηση έφτασε τα 2,5 δισ. ευρώ αρχικά, για να φτάσει σήμερα τα 3,5 δισ. ευρώ ενταγμένων έργων. Και μάλιστα, με ικανοποιητικό επίπεδο απορροφητικότητας. Η επιτάχυνση αυτή φαίνεται στους αριθμούς: 3,5 δισ. ενταγμένα έργα, 1,8 δισ. δημοπρατημένα, 813 εκατ. συμβασιοποιημένα και 287 εκατ. είναι οι εκταμιεύσεις.
Παράλληλα, το Υπουργείο Εσωτερικών, αξιοποιώντας χρηματοδοτικούς πόρους από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» έθεσε σε εφαρμογή πρόγραμμα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση που αφορά την οδοποιία με έμφαση στην οδική ασφάλεια, το οποίο ήταν αρχικά ύψους 335 εκατ. ευρώ και έφτασε στα 558 εκατ. ευρώ. Ήδη, πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής αξιολόγησης, η οποία εισηγήθηκε εντάξεις έργων συνολικού ύψους 312 εκατ. ευρώ και σύντομα θα πάρουν τον δρόμο της απόφασης για ένταξη μέσω Κοινής Υπουργικής Απόφασης. Πρόκειται για έργα σε εννέα Περιφέρειες καθώς και σε 24 Δήμους που ήταν οι πρώτοι που υπέβαλαν αίτηση στην σχετική πρόσκληση.
Ανθεκτικότητα
Σε ό,τι αφορά την ανθεκτικότητα, από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα, η Κυβέρνηση φρόντισε να δώσει έκτακτες επιχορηγήσεις από τον Προϋπολογισμό και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Εσωτερικών, οι οποίες ανέρχονται συνολικά σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ επιπλέον των αυξημένων τακτικών χρηματοδοτήσεων. Μόνον για την πρόληψη και αντιμετώπιση ζημιών και καταστροφών που προκαλούνται από θεομηνίες εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, καθώς και για την αντιμετώπιση του φαινομένου της λειψυδρίας, οι Δήμοι και οι Περιφέρειες της χώρας επιχορηγήθηκαν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με συνολικό ποσό ύψους 275 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, στηρίχθηκαν έγκαιρα και άμεσα όλοι οι Δήμοι και οι Περιφέρειες της Ελλάδας με αυξημένες έκτακτες χρηματοδοτήσεις, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της Αυτοδιοίκησης απέναντι στην εισαγόμενη ενεργειακή κρίση, ώστε να αντεπεξέλθουν στο υπέρογκο ενεργειακό κόστος και να μπορέσουν να υπηρετήσουν τον κοινωνικό και αναπτυξιακό ρόλο τους. Ήδη, στο πρώτο εννεάμηνο του 2022 το Υπουργείο Εσωτερικών διέθεσε 282 εκατ. ευρώ στους Δήμους. Και ακολουθεί μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου νέα επιχορήγηση ύψους 50 εκατ. ευρώ, σε συνεννόηση και με το Υπουργείο Οικονομικών.
Σημειώνεται, επίσης, ότι στο σκέλος της τακτικής χρηματοδότησης, μετά τη συρρίκνωση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (Κ.Α.Π.) κατά τη διάρκεια της μεγάλης κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, το διάστημα 2020-21 αυξήθηκε διαδοχικά, με συμπληρωματικές χρηματοδοτήσεις, το ποσό για τους Κ.Α.Π., αντιστρέφοντας έτσι την πορεία συρρίκνωσης των τελευταίων ετών. Όπως αποτυπώνεται στο προσχέδιο του κρατικού Προϋπολογισμού για το 2023, από τον Ιανουάριο του νέου έτους, για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις τοπικές κοινωνίες, οι Κ.Α.Π. αυξάνονται κατά 120 εκατ. ευρώ ετησίως, χρήματα που θα μεταφραστούν σε έργα για όλους. Παράλληλα, στο Υπουργείο Εσωτερικών επαναξιολογείται ο τρόπος με τον οποίο χορηγούνται οι Κ.Α.Π., προκειμένου να είναι πιο δίκαιοι και να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των Δήμων. Τέλος, η βελτίωση των οικονομικών των Δήμων αποτυπώνεται σε μετρήσιμα αποτελέσματα: Αύξηση της άμεσης χρηματοοικονομικής θέσης και των χρηματικών διαθεσίμων, μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων σε προμηθευτές, αποκλιμάκωση -έστω και αργή- του τραπεζικού δανεισμού παρά την λήψη νέων δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την πραγματοποίηση επενδύσεων.
Κυβερνησιμότητα
Τέλος το σκέλος της κυβερνησιμότητας περιλαμβάνει όλες τις θεσμικές παρεμβάσεις που έγιναν από το 2019 και μετά, προκειμένου να μπορέσουν οι Δήμοι να κυβερνηθούν στοιχειωδώς, γιατί δεν θα μπορούσαν να έχουν υλοποιήσει τίποτα αν ήταν έρμαιοι συνεχώς των μειοψηφιών οι οποίες δεν ήταν εκεί για να εκφράσουν τα συμφέροντα του τόπου, αλλά για να βάλουν τρικλοποδιές στους εκλεγμένους Δημάρχους και Περιφερειάρχες ώστε να μην υλοποιήσουν το έργο τους. Και αυτό οφειλόταν σε μία πρωτοφανή α λα καρτ απλή αναλογική, που εφάρμοσε η προηγούμενη Κυβέρνηση.
Δόθηκαν αρμοδιότητες στις οικονομικές επιτροπές και στις επιτροπές ποιότητας ζωής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα της αδράνειας που θα προκαλούσαν όλες αυτές οι ατέρμονες συζητήσεις, αλλά κυρίως ψηφίστηκε νέος εκλογικός νόμος για τους Ο.Τ.Α.. Έτσι στις 8 Οκτωβρίου 2023 που θα γίνουν οι επόμενες εκλογές στην Αυτοδιοίκηση, ο νόμος αυτός θα δίνει τη δυνατότητα στον Δήμαρχο και στον Περιφερειάρχη που θα εκλεγεί, να υλοποιήσει το πρόγραμμα το οποίο με την ψήφο τους επέλεξαν οι πολίτες
