Σχέδιο για πληρωμές αναδρομικών εντός του 2022 με δύο τουλάχιστον εναλλακτικές επιλογές, είτε «τοις μετρητοίς» είτε και με «συμψηφιστική πίστωση», εξετά­ζει το οικονομικό επιτελείο, καθώς βλέπει να πληθαίνουν οι δικαστικές αποφάσεις για επιστροφές υπέρ των συνταξιούχων και να ανεβαίνει ο λογαριασμός…

Για δύο εκ των περικοπών που βγήκαν τελεσίδικα αντισυνταγματι­κές, αυτή της Εισφοράς Αλληλεγγύ­ης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για 400.000 κύριες συντάξεις του Δημοσίου και αυτή που αφορά στις επικουρικές 800.000 συνταξιούχων, ο λογαρια­σμός των επιστροφών ανέρχεται σε 480 εκατ. ευρώ για αναδρομικά 2ετίας από την ΕΑΣ και σε περίπου 700 εκατ. ευρώ για τις επικουρικές, δηλαδή περί το 1,2 δια ευρώ.

Σε εκκρεμότητα όμως είναι πολλά εκατομμύρια αναδρομικών που θα «εμφανιστούν» στο τραπέζι αν οι αποφάσεις που αναμένονται -από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τις μει­ώσεις πέραν των 11 μηνών στις συ­ντάξεις του Δημοσίου πάνω από τα 1.000 ευρώ, και από το Συμβούλιο της Επικράτειας για Δώρα κύριων συντάξεων του ιδιωτικού τομέα- δικαιώσουν τις διεκδικήσεις και τις προσδοκίες των συνταξιούχων. Σε αυτή την περίπτωση, ο λογαρια­σμός θα αγγίξει τα 2,5 δια ευρώ και τότε η κατάσταση θα είναι πιο δύσκολη. Οι κυβερνητικές αποφά­σεις θα ληφθούν πάντως όταν θα έχουν αποκρυσταλλωθεί πλήρως τα συμπεράσματα από τις αποφάσεις που έχουν ήδη βγει και από αυτές που αναμένονται.

Τα δύο σενάρια πληρωμών πάντως που έχουν πέσει στο τραπέζι των αρμόδιων υπουργών-υφυπουργών είναι:

–           Η Να δοθούν τοις μετρητοίς είτε εφάπαξ είτε σε δόσεις ανάλογα με το πλήθος των δικαιούχων. Το σε­νάριο αυτό μπορεί να βγάζει ανα­δρομικά 1,2 με 1,5 δισ. ευρώ προ φόρου και κρατήσεων ασθένειας και να επιλεγεί να πληρωθούν μια κι έξω, όπως έγινε πέρυσι τον Οκτώβριο με τις κύριες συντάξεις. Από την άλλη όμως μπορεί το ποσό να σπάσει σε δύο δόσεις, μία για το 2022 και μία στο 2023, ανάλογα με τα περιθώρια του Προϋπολογισμού.

–           Η Να δοθούν διά του συμψηφι­σμού με τις προσωπικές διαφορές που έχουν οι συνταξιούχοι, και όσοι δεν έχουν προσωπικές διαφορές να τα πάρουν στο χέρι. Αυτό το σενάριο, αν και εξετάστηκε ως πρώτη επιλογή σε συσκέψεις που έγιναν στις αρχές καλοκαιριού, εντούτοις δεν φαίνεται να είναι εφαρμόσιμο γιατί μετά τον νέο επανυπολογισμό συντάξεων με τα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Βρούτση οι προσωπικές διαφορές μειώνονται για συνταξιούχους που έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης και είναι πιθανό να προκύψουν μετά τον συμψηφισμό αυξήσεις που θα πρέπει να πληρωθούν στις συντάξεις, διαφορετικά το επιπλέον ποσό του συμψηφισμού θα πρέπει να δοθεί μια κι έξω ως υπόλοιπο αναδρομικών.

Στα αναδρομικά της ΕΑΣ, για πα­ράδειγμα, ένας συνταξιούχος που έχει προσωπική διαφορά επανυπολογισμού 100 ευρώ το μήνα και η μείωση που πρέπει να του επιστραφεί από την ΕΑΣ είναι 60 ευρώ το μήνα, θα έχει με τον συμψηφισμό την επιστροφή των 60 ευρώ στη μηνιαία σύνταξη και ένα υπόλοιπο προσω­πικής διαφοράς 40 ευρώ. Τι γίνεται όμως αν η προσωπική διαφορά είναι 60 ευρώ και η ΕΑΣ που πρέπει να πάρει είναι 100 ευρώ; Σε αυτή την περίπτωση, ο συμψηφισμός θα μη­δενίσει την προσωπική διαφορά των 60 ευρώ, αλλά θα μείνει υπόλοιπο 40 ευρώ από την ΕΑΣ, η οποία θα πρέπει να δοθεί είτε ως μόνιμο ποσό επάνω στη σύνταξη με αύξηση, είτε ως υπόλοιπο αναδρομικών για 24 μήνες, οπότε ο συνταξιούχος θα έχει σβήσει την προσωπική διαφορά και θα πάρει άλλα 960 ευρώ σε ανα­δρομικά, χωρίς αύξηση. Με αυτή την επιλογή το κόστος για τον Προϋπο­λογισμό μειώνεται σημαντικά, γιατί χωρίς το συμψηφισμό ο συνταξιού­χος θα έπρεπε να πάρει τα 100 ευρώ για 24 μήνες, δηλαδή 2.400 ευρώ, ενώ με συμψηφισμό θα πάρει είτε μηδέν αναδρομικά (αν η ΕΑΣ είναι μικρότερη της προσωπικής διαφο­ράς) είτε 960 ευρώ αναδρομικά (αν η ΕΑΣ είναι πιο πάνω από την προ­σωπική διαφορά).

Οι κρατήσεις ΕΑΣ επιβλήθηκαν σε μικτές κύριες συντάξεις (μία ή και άθροισμα αυτών) που ξεκινούν από τα 1.400 ευρώ με ποσοστά 3% ως 14%.

Οι αντίστοιχες επιστροφές κλι­μακώνονται ανάλογα με το ύψος της σύνταξης (ή του αθροίσματος κύρι­ων συντάξεων) ως εξής:

–            Για κύριες συντάξεις από 1400,01 € έως 1700,00 € επιστροφή 3% το μήνα επί 24 μήνες

–           Για κύριες συντάξεις από 1.700,01 € έως 2.000,00 € επιστροφή 6% το μήνα επί 24 μήνες.

–            Για κύριες συντάξεις από 2.000,01 € έως 2.300,00 €, επιστρο­φή 7% το μήνα επί 24 μήνες.

–           Για κύριες συντάξεις από 2.300,01€ έως 2.600,00 €, επιστρο­φή 9% το μήνα επί 24 μήνες.

–           Για κύριες συντάξεις από 2.600,01 € έως 2.900,00 €, επιστρο­φή 10% το μήνα επί 24 μήνες.

–           Για κύριες συντάξεις από 2.900.01€ έως 3.200,00 €, επιστρο­φή 12% το μήνα επί 24 μήνες.

–           Για κύριες συντάξεις από 3.200,1€ έως 3.500,00 €, επιστρο­φή 13% το μήνα επί 24 μήνες.

–           Για κύριες συντάξεις από 3.500.01€ και άνω, επιστροφή 14% το μήνα επί 24 μήνες.

Στην ΕΑΣ υπάρχει κόφτης που δεν επιτρέπει να πέφτει η σύνταξη κάτω από τα 1.400 ευρώ. Τα αναδρομι­κά ΕΑΣ για συνταξιούχους ειδικών μισθολογίων, υπαλλήλων και αποστράτων διαμορφώνονται ως εξής:

–           Συνταξιούχος ειδικού μισθολο­γίου με αρχική μικτή σύνταξη 3.800 ευρώ έχει μείωση 14% από ΕΑΣ (-532 ευρώ το μήνα) και δικαιούται αναδρομικά 12.768 ευρώ.

–           Συνταξιούχος της ίδιας κατηγορί­ας με μικτή σύνταξη 3.575€ έχει μεί­ωση 14% από ΕΑΣ (-501 ευρώ) και δικαιούται αναδρομικά 12.012€.

–            Συνταξιούχος απόστρατος με μι­κτή σύνταξη 3.290 ευρώ έχει μείωση 13% από ΕΑΣ (-428 ευρώ) και δικαι­ούται αναδρομικά 10.265 ευρώ.

–            Συνταξιούχος απόστρατος με μι­κτή σύνταξη 1.990 ευρώ έχει μείωση 7% από ΕΑΣ (-119 ευρώ) και δικαι­ούται αναδρομικά 2.866 ευρώ.

–            Συνταξιούχος Δημοσίου με βαθ­μό γενικού διευθυντή και με μικτή σύνταξη 2.720 ευρώ έχει μείωση 10% από ΕΑΣ (-272 ευρώ) και δι­καιούται αναδρομικά 6.528 ευρώ.

–           Συνταξιούχος Δημοσίου με σύ­νταξη 1.425 ευρώ έχει μείωση 3% από ΕΑΣ (-43 ευρώ), πλην όμως θα εφαρμοστεί η μείωση μέχρι τα 25 ευρώ ώστε η σύνταξη να μην πέ­σει κάτω αηό το πλαφόν των 1.400 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση ο συ­νταξιούχος δικαιούται αναδρομικά 600 ευρώ (25 ευρώ κράτηση για 24 μήνες, ίσον 600 ευρώ επιστροφή).

Επιστροφές έως 12.768 ευρώ

Τρία συν ένα πακέτα ανα­δρομικών έρχονται για τις κύριες και τις επικου­ρικές συντάξεις, με ποσά που φτάνουν ως και 12.768 ευρώ όσον αφορά τις συντάξεις του Δη­μοσίου, και έως 3.500 ευρώ όσον αφορά τις επικουρικές συντάξεις όλων των Ταμείων (δημοσίου και ιδιωτικού τομέα).

Τα αναδρομικά που θεωρούνται κλειδωμένα σχεδόν στο 100% και μένει να διευθετηθεί ο τρόπος πλη­ρωμής τους στους συνταξιούχους είναι:

  1. Οι μειώσεις της ΕΑΣ για τις κύ­ριες συντάξεις του Δημοσίου. Η περικοπή κρίθηκε οριστικά και αμετάκλητα αντισυνταγματική για τα έτη 201 7 και 2018 με την πιο πρόσφατη απόφαση του Ελεγκτι­κού Συνεδρίου (την 1477/2021) που έφερε στο φως ο «Ε.Τ.» την περασμένη Πέμπτη, 21 Οκτωβρίου. Στην ίδια απόφαση ωστόσο η ΕΑΣ κρίνεται συνταγματική από το 2019 και συνεχίζεται να επιβάλλεται γιατί, κατά την κρίση των δικαστών, έχει σκοπό τη δημιουργία αποθεματι- κού στο ασφαλιστικό. Επομένως, οι συνταξιούχοι έχουν λαμβάνειν αναδρομικά 24 μηνών για 201 7 και 2018.
  2. Οι περικοπές των νόμων 4051 και 4093 στις επικουρικές συ­ντάξεις, όλων των Ταμείων για τις οποίες έχουν εκδοθεί αμετάκλητες αποφάσεις από το Συμβούλιο της Επικράτειας (ΣτΕ) και για τις οποίες η κυβέρνηση δεν κατέβαλε τα αντί­στοιχα αναδρομικά με επιστροφές 11 μηνών όπως έπραξε για τις κύ­ριες συντάξεις.
  3. Οι μειώσεις του νόμου 4093 για τις κύριες συντάξεις του Δημο­σίου, ή το άθροισμά τους με άλλες συντάξεις που ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ για τις οποίες το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε μεν ότι είναι αντι­συνταγματικές, χωρίς να θέσει όμως περιορισμό στα ποσά που πρέπει να επιστραφούν, που σημαίνει ότι μπο­ρεί να βγουν και αναδρομικά 5ετίας, αφαιρουμένων αυτών που πληρώ­θηκαν για το 1Ί μηνο. Για την 5ετία αναδρομικών από τις μειώσεις του νόμου 4093 αναμένεται νέα από­φαση περί τα μέσα Νοεμβρίου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπου εκεί θα κριθεί οριστικά ποιοι δικαιούνται 5ετία και ποιοι όχι.

Το τέταρτο πακέτο αναδρομικών είναι ίσως και το πιο σημαντικό, κα­θώς, αν ευοδωθεί με θετική απόφα­ση από το ΣτΕ, τότε μπορεί να επα­ναφέρει σε μόνιμη βάση τα Δώρα στις επικουρικές συντάξεις. Το θέμα έχει αναπεμφθεί σε νέα πιλοτική δίκη από το ΣτΕ μετά από πρόσφα­τη απόφαση του Πρωτοδικείου.

Πηγή: Ελεύθερος Τύπος