Σαρωτικούς ελέγχους πραγματοποιεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) στους influencer και τους χρήστες των social media που προωθούν προϊόντα και υπηρεσίες στο Facebook, το Instagram και το TikTok.
Ο έλεγχος της περασμένης χρονιάς της ΑΑΔΕ είχε αποκαλύψει περίπου 800 φορολογούμενους με αδήλωτα εισοδήματα, οι οποίοι είναι στη διαδικασία ελέγχου. Η Ανεξάρτητη Αρχή συγκρίνει τα δηλωθέντα εισοδήματα με το συνολικό κόστος διαβίωσης, από σουπερμάρκετ και δίδακτρα μέχρι ταξίδια, ασφάλειες και τις τραπεζικές συναλλαγές.
Για τις νέες περιπτώσεις η εφορία μελετάει ήδη:
- Τραπεζικές συναλλαγές και λογαριασμούς με κινήσεις άνω των 100.000 ευρώ ετησίως
- Πληρωμές με κάρτες για καταναλωτικά έξοδα, ταξίδια - Λογαριασμούς ΔΕΚΟ και τηλεφωνίας άνω των 1.000 ευρώ ετησίως
- Αποπληρωμές δανείων (στεγαστικών, καταναλωτικών κ.λπ.)
- Αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων
- Δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων και ασφαλιστήρια συμβόλαια
- Νοσήλια σε ιδιωτικά θεραπευτήρια
Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο είναι οι influencer που ελέγχονται για αδήλωτα έσοδα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αφού μελετηθεί η δημόσια εικόνα τους, ο έλεγχος είναι εξονυχιστικός για ό,τι αφορά τις χορηγίες καθώς και τις διαφημιστικές καμπάνιες και πωλήσεις προϊόντων μέσω social media.
Διασταυρώσεις
Ο έλεγχος αυτός κινείται με βάση τους τραπεζικούς λογαριασμούς, αλλά και παράλληλες διασταυρώσεις παρεπομένων δαπανών, κυρίως από ταξίδια των συγκεκριμένων προσώπων.
Σε μια περίπτωση τέτοιου προσώπου, που διαφημίζει την παρουσία του σε χώρα του εξωτερικού, έχει αποφασιστεί στο πλαίσιο υπογραφής των συμβάσεων αποφυγής της διπλής φορολογίας, να ζητηθούν στοιχεία από την αντίστοιχη χώρα προκειμένου να ελεγχθεί αν το συγκεκριμένο πρόσωπο διατηρεί εταιρικό σχήμα, το οποίο πραγματοποιεί τριγωνικές συναλλαγές.
Σε αυτήν αλλά και σε άλλες περιπτώσεις ερευνώνται:
- Συνολικά εισοδήματα με δαπάνες και καταθέσεις
- Παρακολούθηση της μεταβολής περιουσίας σε σχέση με τα δηλωθέντα έσοδα μέσω αγοραπωλησιών
- Οι τραπεζικές καταθέσεις των συγκεκριμένων προσώπων
Η ΑΑΔΕ χρησιμοποιεί τον ειδικό αλγόριθμο ελέγχου χωρίς να περιμένει παραδοχές από τους ελεγχόμενους.
Ο αλγόριθμος εστιάζει στους λογαριασμούς που διατηρούνται στα social media. Κάθε φορά που παρατηρείται μια συγκεκριμένη ανάρτηση γίνεται έμμεσος έλεγχος στους λογαριασμούς εταιρειών και επαγγελματιών που προωθούν τα «λαμπερά» πρόσωπα. Η συνέχεια ανήκει στις ειδικές μονάδες ελέγχου, που ψάχνουν να εξακριβώσουν αν πρόκειται για επαγγελματική δραστηριότητα και διαφήμιση και, συνεπώς, αν υπάρχουν τα ανάλογα παραστατικά.
Το ίδιο συμβαίνει και με όσους εμφανίζονται να κάνουν ταξίδια, να δειπνούν σε ακριβά εστιατόρια ή να διασκεδάζουν σε ανάλογα κέντρα, οι οποίοι από μόνοι τους αναφέρουν το σημείο που βρίσκονται. Οσοι ακολουθούν πολύ τακτικά αυτή την «πρακτική», μπαίνουν στο στόχαστρο των ελεγκτών για να διαπιστωθεί αν τα εισοδήματά τους επιτρέπουν αυτές τις κινήσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις μελετάται και η εικόνα των εταιρειών τις οποίες προβάλλουν τα συγκεκριμένα πρόσωπα.
Οι έλεγχοι βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται σύντομα. Οσοι δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τις δαπάνες τους, θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόσθετους φόρους και βαριά πρόστιμα.
Για όσους δεν μπορούν να αποδείξουν τη νομιμότητα των ποσών που ξόδεψαν, προβλέπεται:
- Φόρος 33% στη διαφορά των εισοδημάτων
- Πρόστιμο 50% στη διαφορά του φόρου
- Προσαυξήσεις για εκπρόθεσμη καταβολή
Ήδη διεξάγονται σημαντικοί έλεγχοι για να εντοπιστεί η φοροδιαφυγή. Σε πολλές περιπτώσεις οι έλεγχοι δεν περιορίζονται μόνο στο τελευταίο χρονικό διάστημα, αλλά εκτείνονται σε βάθος ετών, αναζητώντας οτιδήποτε έχει παρουσιαστεί στο διαδίκτυο τουλάχιστον την τελευταία πενταετία.
Το προφίλ τους
Ως «λαμπερό πρόσωπο» νοείται αυτός που μπορεί να επηρεάσει τους follower του προωθώντας διαφημιστικά καταναλωτικές συμπεριφορές.
Στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στη διαφημιστική αγορά, ως influencer λογίζονται όσοι έχουν λογαριασμούς σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (κυρίως Instagram και TikTok) με περισσότερους από 10.000 follower. Υπάρχουν περίπου 2.000 τέτοια προφίλ. Από αυτά τα 1.000 ανήκουν σε εταιρείες, οπότε τα φυσικά πρόσωπα που μπορούν να λειτουργήσουν ως influencer είναι περίπου τα υπόλοιπα, με τα 200 από αυτά να είναι τα πιο «δυναμικά».
Η μέση αμοιβή για τους επιδραστικούς influencer, οι άνθρωποι της αγοράς πιστεύουν ότι ανέρχεται στα 5.000 ευρώ. Το ποσό αυτό μπορεί να ανέβει πολύ περισσότερο ανά ποστ στις περιπτώσεις διαγωνισμών όπου ο influencer ποστάρει επαναλαμβανόμενα.
Αυτό που έχει αξία για τους διαφημιζόμενους είναι η απήχηση που θα έχει η διαφημιστική εκστρατεία στους καταναλωτές. Σε αντίθεση με άλλα κανάλια διαφήμισης, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η απήχηση είναι απολύτως μετρήσιμη.
Επίσης, για το κοινό που βρίσκεται στις πλατφόρμες προϊόντων είναι πολύ εύκολο να προχωρήσει σε μία αγορά. Όταν ένας influencer κάνει μια ανάρτηση για ένα συγκεκριμένο προϊόν και δίνει έναν κωδικό που συνήθως προσφέρει και έκπτωση για την αγορά του προϊόντος, ο κόσμος χρησιμοποιεί το λινκ του influencer για να ψωνίσει και αυτό καταγράφεται άμεσα στα αποτελέσματα της εταιρείας.
