Με τον σταδιακό επαναπατρισμό των ακτιβιστών που συνελήφθησαν από τις αρχές του Ισραήλ και ενώ οι διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς κορυφώνονται για την αποδοχή ή όχι του σχεδίου Τραμπ, κλείνει οριστικά, ως φαίνεται, η υπόθεση με τον στολίσκο Sumud που επρόκειτο «να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας», όπως υπόσχονταν οι εμπνευστές του.

Γράφει η Έρση Παπαδάκη

Παρά τις φωνές στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες για παραβίαση των κανόνων του διεθνούς δικαίου και άλλων τινών περί κακοποίησης και απομόνωσης όσων συνελήφθησαν από τις ισραηλινές αρχές, η επιχείρηση επαναπατρισμού ξεκίνησε το απόγευμα του Σαββάτου από την Κωνσταντινούπολη, στο αεροδρόμιο της οποίας προσγειώθηκε αεροσκάφος που μετέφερε τους 137 από τους συνολικά περίπου 400 μέλη του στολίσκου. 

Μάλιστα οι ακτιβιστές έγιναν δεκτοί από ενθουσιώδες πλήθος και ανάμεσα στους παρευρισκόμενους ήταν και η κόρη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς είναι γνωστό ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ βρίσκονται στο ναδίρ.

Από τη δική του πλευρά, το Ισραήλ, διά του υπουργείου Εξωτερικών, αρνείται τις κατηγορίες περί κακομεταχείρισης των συλληφθέντων και μάλιστα πέρασε στην αντεπίθεση υποστηρίζοντας ότι κάποιοι από τους ακτιβιστές παρεμπόδισαν σκοπίμως τη διαδικασία του επαναπατρισμού τους προκειμένου να την καθυστερήσουν. 

Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία 24ωρα ξεκίνησαν και νέα πλοία με ακτιβιστές το ταξίδι τους προς τις παλαιστινιακές ακτές, φαίνεται πως η αποστολή του στολίσκου «να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας» έφτασε και αυτή τη φορά στο τέλος της.

Παλαιστινιακές οργανώσεις, ακτιβιστές, αλλά και κυβερνήσεις χωρών που καταδίκασαν το Ισραήλ σε ό,τι αφορά την επέμβαση στον στολίσκο Sumud εξακολουθούν να υποστηρίζουν ότι επρόκειτο για «πειρατεία» και πως η επέμβαση αυτή δεν ήταν σύννομη με το διεθνές δίκαιο. Είναι ξεκάθαρο ωστόσο ότι στο διεθνές δίκαιο ο όρος «πειρατεία» δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση αυτό που σημαίνει στην καθημερινή γλώσσα. Πειρατεία με βάση το διεθνές δίκαιο είναι οι πράξεις βίας ή κράτησης που τελούνται από ιδιωτικά πλοία και για ιδιωτικό όφελος και μάλιστα σε διεθνή ύδατα, όπως ορίζει ρητώς το άρθρο 101 του Συμφώνου για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). 

Το Ισραήλ, από τη δική του πλευρά, δεν έπραξε κάτι διαφορετικό από το να εφαρμόσει τον ναυτικό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας και η επέμβαση που πραγματοποίησε στα πλοία του στολίσκου Sumud εμπίπτει στο πεδίο της εφαρμογής αυτού του αποκλεισμού. Συνεπώς, το κρίσιμο είναι εάν ο αποκλεισμός της Γάζας μπορεί να κριθεί παράνομος, όπως επίσης υποστηρίζουν από την πλευρά τους ορισμένα κράτη που αντιτίθενται στο Ισραήλ και έχουν εισηγηθεί ανάλογα ψηφίσματα στο πλαίσιο του ΟΗΕ.

Σημειώνεται ακόμα ότι οι ισραηλινές αρχές και η ισραηλινή διπλωματία παρουσίασαν την περασμένη εβδομάδα –και πριν από την επέμβαση στον στολίσκο– στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η αποστολή των ακτιβιστών και ο στολίσκος Sumud συνδέονται ή χρηματοδοτούνται απευθείας από τη Χαμάς και άρα τούτο εμπίπτει στις τρομοκρατικές δραστηριότητες της οργάνωσης.

Ένα από τα σημεία άλλωστε στα οποία επιμένει το Ισραήλ είναι πως ο αποκλεισμός, που ισχύει από το 2009 και δεν προέκυψε μετά τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου 2023 και τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, σκοπεύει ακριβώς στο να αποτρέψει την αποστολή όπλων στα παλαιστινιακά εδάφη για να χρησιμοποιηθούν αυτά από τη Χαμάς.

Ακριβώς και γι’ αυτόν τον λόγο οι ισραηλινές αρχές είχαν το δικαίωμα, όπως υποστηρίζουν, να ανακόψουν την πορεία του στολίσκου ακόμη και σε διεθνή ύδατα, καθώς θέλουν ν’ αποτρέψουν τη διακίνηση όπλων για λογαριασμό της Χαμάς όπως αναφέρει (και δίνει το σχετικό δικαίωμα) το Δίκαιο των Ένοπλων Συγκρούσεων. Με άλλα λόγια, οποιοδήποτε σκάφος, ακόμη και αυτά του στολίσκου, θα μπορούσε πράγματι να προσεγγίσει τις ακτές της Γάζας εάν πρώτα είχε λάβει τη σχετική άδεια από τον ισραηλινό στρατό. Πράγμα που ασφαλώς δεν έγινε στην περίπτωση του στολίσκου Sumud, εξ ου και ακολούθησε η επέμβαση των ισραηλινών δυνάμεων και η σύλληψη και απέλαση των ακτιβιστών.