Σε μια εποχή όπου το ραδιόφωνο θα περίμενε κανείς να έχει υποχωρήσει μπροστά στη δύναμη των social media, δύο φωνές εξακολουθούν να διαμορφώνουν τη δημόσια συζήτηση, να επηρεάζουν κυβερνήσεις και να καθορίζουν το τι θα συζητηθεί στα καφενεία, στα γραφεία και στα υπουργεία.
Ο Αρης Πορτοσάλτε και ο Νίκος Χατζηνικολάου αποτελούν τα δύο πιο δυνατά «σήματα» στα ερτζιανά – και όχι μόνο. Εκφράζουν δύο διαφορετικές σχολές ραδιοφωνικού λόγου, δύο αντιλήψεις για τη δημοσιογραφία, αλλά και δύο πλευρές της ίδιας μιντιακής πραγματικότητας: της ανάγκης του κοινού για ενημέρωση με προσωπικότητα, άποψη και, κυρίως, αξιοπιστία.
Η φωνή… θεσμός
Ο Αρης Πορτοσάλτε είναι εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες συνώνυμο του ΣΚΑΪ. Δεν είναι απλώς ένας παρουσιαστής ή σχολιαστής· είναι θεσμός. Με το χαρακτηριστικό του ύφος, που συνδυάζει πάθος, ταχύτητα και αυστηρότητα, έχει γίνει για πολλούς ακροατές το ξυπνητήρι της ενημέρωσης.
Από τα πρώτα λεπτά της εκπομπής του μέχρι τα τελευταία, ο Πορτοσάλτε θέτει το πλαίσιο της πολιτικής της ημέρας. Υποστηρικτικός απέναντι στην κυβερνητική προσπάθεια, αλλά χωρίς να χάνει την αυτονομία του λόγου του, κινείται σταθερά εντός του φιλελεύθερου χώρου με έναν τρόπο που ενοχλεί όσους έχουν μάθει στην άχρωμη δημοσιογραφία των «ίσων αποστάσεων».
Ο ίδιος, άλλωστε, δεν κρύβει ότι θεωρεί αποστολή του να υπερασπίζεται τη λογική, την πρόοδο και τη θεσμική κανονικότητα απέναντι στον λαϊκισμό και στην καταστροφολογία. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει γίνει ο μόνιμος στόχος των λεγόμενων «αντισυστημικών» τρολ στα social media, ούτε ότι κάθε του σχόλιο αποκτά πολιτικό βάρος σαν να ήταν κυβερνητική τοποθέτηση. Στην πραγματικότητα, όμως, η επιρροή του Πορτοσάλτε πηγάζει από τη συνέπεια· είναι η ίδια φωνή, με την ίδια ένταση, με τον ίδιο τόνο, ανεξαρτήτως εποχής.
Με ψυχραιμία
Ο Νίκος Χατζηνικολάου παραμένει ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης του Real FM – και όχι μόνο επειδή είναι ο ιδρυτής του. Το πρωινό του μαγκαζίνο είναι από τις κορυφαίες σε ακροαματικότητα ραδιοφωνικές εκπομπές, και ο ίδιος έχει καταφέρει να κρατήσει το προβάδισμα με όπλο, όχι την ένταση, αλλά την ψυχραιμία. Εκπροσωπεί τη σχολή του δημοσιογράφου που δεν υψώνει τη φωνή, επιβάλλεται μέσω της ηρεμίας, του δομημένου επιχειρήματος και της ελεγχόμενης συναισθηματικής φόρτισης.
Η σχέση του με το κοινό είναι σχεδόν πατρική. Ο ακροατής του Χατζηνικολάου δεν περιμένει κραυγές αλλά ανάλυση. Δεν αναζητά την είδηση αλλά την ερμηνεία της. Μεγάλο μέρος της επιτυχίας του οφείλεται στην ικανότητά του να ισορροπεί ανάμεσα στο ενημερωτικό και στο προσωπικό: να κάνει πολιτική χωρίς να γίνεται πολιτικός, να προβάλλει άποψη χωρίς να επιβάλλει γραμμή.
Αυτή η ισορροπία τον καθιστά μοναδικό στο ελληνικό ραδιοφωνικό τοπίο, όπου συχνά οι δημοσιογράφοι μετατρέπονται σε στρατευμένους σχολιαστές. Ο Χατζηνικολάου παραμένει «οικοδεσπότης» μιας καθημερινής δημόσιας συζήτησης που διατηρεί κύρος και ακροαματικότητα, στοιχείο σπάνιο για μια εποχή που χαρακτηρίζεται από τη διάσπαση προσοχής.
Σταθεροί πυλώνες
Παρότι ανήκουν σε διαφορετικές σχολές, οι δύο άνδρες συναντώνται σε ένα κοινό σημείο: είναι οι τελευταίοι των «ραδιοφωνικών ηγετών». Σε μια περίοδο που οι φωνές πληθαίνουν, αλλά οι απόψεις φτωχαίνουν, εκείνοι παραμένουν πυλώνες επιρροής.
Ο Πορτοσάλτε με την ένταση και το πάθος του. Ο Χατζηνικολάου με τη νηφαλιότητα και τη σύνθεση. Και οι δύο, με τη συνέπεια της καθημερινής παρουσίας τους, αποτελούν τον καθρέφτη μιας Ελλάδας που εξακολουθεί να εμπιστεύεται τη φωνή περισσότερο από ένα ποστάρισμα.
Το μέλλον των ερτζιανών μπορεί να αλλάζει, αλλά όσο τα ραδιόφωνα ανοίγουν το πρωί και οι ακροατές περιμένουν να ακούσουν «τι είπε ο Άρης» και «τι σχολίασε ο Νίκος», οι δύο αυτοί θα παραμένουν δικαίως οι κυρίαρχοι του μικροφώνου.
