Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης, Πέλοπας Λάσκος, μιλά στο «Μανιφέστο» για τις μεγάλες και δομικές αλλαγές που συντελούνται στον χώρο της Δικαιοσύνης, με σκοπό την κοινωνική ωφέλεια και τη βελτίωση των δεικτών απονομής Δικαιοσύνης.
Κύριε Γενικέ, το μεγάλο στοίχημα για τη Δικαιοσύνη είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών και η σημαντική απομείωση του χρόνου έκδοσης δικαστικών αποφάσεων. Είμαστε όμως ακόμη πολύ μακριά από τον στόχο. Πώς μπορεί αυτός να επιτευχθεί;
Η επιτάχυνση της Δικαιοσύνης δεν είναι απλώς ένας θεσμικός στόχος· είναι προϋπόθεση για την εμπιστοσύνη των πολιτών και για την ανάπτυξη της χώρας. Η παρούσα κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων της έχει χαράξει και υλοποιεί σταθερά και εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων με τη στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης ένα ολιστικό σχέδιο εκσυγχρονισμού του συστήματος απονομής Δικαιοσύνης, με παρεμβάσεις σε τέσσερις βασικούς άξονες:
i. την πλήρη ψηφιοποίηση όλων των δικαστικών διαδικασιών, από την ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων, τη δημιουργία ψηφιακού/ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας έως την ψηφιακή έκδοση αποφάσεων στον μισό χρόνο από σήμερα,
ii. την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού με νέες προσλήψεις δικαστικών υπαλλήλων και γραμματέων, καθώς και επιτάχυνση στην εκπαίδευση και αξιολόγηση των δικαστικών λειτουργών,
iii. την εφαρμογή του Δικαστικού Χάρτη, ώστε να αξιοποιούνται καλύτερα οι ανθρώπινοι και υλικοί πόροι,
iv. τον εκσυγχρονισμό των κτηριακών δικαστικών υποδομών, ώστε να είναι η εφικτή η εκδίκαση περισσοτέρων υποθέσεων και η ταχεία εξυπηρέτηση των πολιτών.
Στόχος μας είναι ως το 2027 ο μέσος χρόνος εκδίκασης να έχει μειωθεί κατά 30% και η Ελλάδα να συγκλίνει με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Όπως έχει πει ο πρωθυπουργός, «μια γρήγορη, αξιόπιστη και ψηφιακή Δικαιοσύνη είναι δείκτης Δημοκρατίας και Ανάπτυξης».
Βρισκόμαστε ήδη στους 14 μήνες από τη λειτουργία του νέου Δικαστικού Χάρτη. Έχουν καταγραφεί θετικά αποτελέσματα;
Απολύτως. Ο νέος Δικαστικός Χάρτης δεν ήταν ένα θεωρητικό σχέδιο· ήταν μια δομική, τολμηρή και πρωτοπόρα μεταρρύθμιση. Ενοποιήθηκαν υποστελεχωμένα δικαστήρια, μειώθηκαν δικαστικοί σχηματισμοί, εξορθολογίστηκαν οι γεωγραφικές αρμοδιότητες και δημιουργήθηκαν ισχυρότερα, λειτουργικά Πρωτοδικεία και Εισαγγελίες.
Σήμερα, οι ροές υποθέσεων είναι πιο ορθολογικά κατανεμημένες, η επικοινωνία μεταξύ υπηρεσιών πιο αποτελεσματική, και έχουμε πλέον ενιαία πρότυπα λειτουργίας. Παράλληλα, με τη στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης, προχωρά η ενεργειακή και τεχνολογική αναβάθμιση των δικαστικών κτηρίων. Πρόκειται για μια εμβληματική αναβάθμιση που θεωρήστε βέβαιο ότι θα αλλάξει τη φυσιογνωμία της Δικαιοσύνης για τις επόμενες δεκαετίες.
Το υπουργείο ετοιμάζεται να ανακοινώσει τις αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο. Ποιες θα είναι οι βασικότερες και πώς θα επωφεληθούν οι πολίτες;
Πρόκειται για μια σημαντική αναμόρφωση ενός θεσμικού πλαισίου που είχε μείνει στάσιμο επί δεκαετίες. Σε αδρές γραμμές θα επισημάνω κάποιες από τις βασικές αλλαγές που θα ανακοινωθούν επισήμως τις επόμενες ημέρες:
- Απλοποιείται η διαδικασία αποδοχής κληρονομιάς, με δυνατότητα ηλεκτρονικής δήλωσης μέσω gov.gr.
- Για πρώτη φορά εισάγεται στο ελληνικό δίκαιο ο θεσμός της κληρονομικής σύμβασης, με αποτέλεσμα ο ενδιαφερόμενος, όσο είναι ακόμα εν ζωή, να μπορεί να διευθετήσει με τους κληρονόμους του το μοίρασμα της περιουσίας που θα λάβει ο καθένας.
- Εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο των διαθηκών με τη διατήρηση της ιδιόγραφης διαθήκης αλλά με ενισχυμένες «δικλίδες ασφαλείας» και μεταφορά κάποιων αρμοδιοτήτων από τα δικαστήρια στους συμβολαιογράφους για την ταχύτερη δημοσίευση/καταχώρηση διαθηκών.
Με απλά λόγια, λιγότερη ταλαιπωρία, λιγότερο κόστος και περισσότερη ασφάλεια δικαίου.
Στις 23 Μαρτίου 2026 αναμένεται να ξεκινήσει η μεγάλη δίκη για την υπόθεση των Τεμπών. Εν τούτοις, πολλοί συγγενείς θυμάτων εξακολουθούν να διαμαρτύρονται για «γκρίζα» σημεία της υπόθεσης που είναι αναπάντητα. Τι απαντάτε;
Η τραγωδία των Τεμπών συγκλόνισε ολόκληρη τη χώρα και, όπως έχει πει και ο πρωθυπουργός, κανείς δεν θα μείνει χωρίς να λογοδοτήσει. Η Δικαιοσύνη ενεργεί με πλήρη ανεξαρτησία και έχει ήδη αποδείξει ότι προχωρά μεθοδικά και χωρίς παρεμβάσεις. Η πολιτεία από την πλευρά της στήριξε απόλυτα το έργο της Δικαιοσύνης, εξασφαλίζοντας όλα τα απαραίτητα μέσα και τη διαφάνεια στη διαδικασία.
Συμπάσχουμε απόλυτα με τον πόνο των οικογενειών, όμως πρέπει να σεβαστούμε τον ρόλο των δικαστών και των ανακριτικών αρχών. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί από την πρώτη στιγμή για πλήρη διαλεύκανση και δικαίωση. Και αυτό δεν είναι απλώς πολιτική δέσμευση – είναι ηθική υποχρέωση.
Το τελευταίο διάστημα, η συμβολή του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑΧΔΙΚ) έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία και φαίνεται να διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε όλες τις πρωτοβουλίες του υπουργείου Δικαιοσύνης, ιδιαίτερα στο Κτιριολογικό Πρόγραμμα. Από τη θέση σας ως πρόεδρος, ποιες αλλαγές έχουν σημειωθεί;
Το ΤΑΧΔΙΚ έχει κάνει μια σημαντική αλλαγή, κυρίως σε επίπεδο νοοτροπίας. Εκτελεί, δηλαδή, τον ρόλο που του έχει ανατεθεί και με συνετή διοίκηση και διαχείριση, και σεβασμό στα τέλη που πληρώνει ο πολίτης, έχει παρουσιάσει σημαντικό έργο.
Με πόρους του ΤΑΧΔΙΚ έχουμε προχωρήσει σε ένα φιλόδοξο εκτενές κτιριολογικό προγραμματισμό, με στόχο τη δραστική αναδιάρθρωση και αναβάθμιση των υποδομών της Ελληνικής Δικαιοσύνης μέχρι το τέλος του 2027. Ο συνολικός προϋπολογισμός αυτού του εγχειρήματος ανέρχεται στα 210.185.707 ευρώ.
Η σημερινή ευχέρεια στη διαχείριση των κεφαλαίων δεν οφείλεται προφανώς μόνο στη διοίκηση του ΤΑΧΔΙΚ, αλλά και στη συνεπή και απολύτως επιτυχημένη οικονομική πολιτική της κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια. Η συντονισμένη αυτή προσέγγιση εξασφαλίζει ότι οι ανάγκες των Δικαστηρίων ικανοποιούνται έγκαιρα και με αποτελεσματικότητα, διασφαλίζοντας την εύρυθμη λειτουργία της Δικαιοσύνης σε όλη τη χώρα.
