Το ΠΑΣΟΚ δεν κυβέρνησε. Διαχειρίστηκε κονδύλια. Όχι με τη λογική ενός κράτους που χτίζει, αλλά σαν παρέα που της έδωσαν το κλειδί του ταμείου και είπε: «Ωραία, ας ψωνίσουμε». Αν υπάρχει ένας τομέας που πραγματικά καινοτόμησε το «Κίνημα», αυτός ήταν η δημιουργική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων. Δηλαδή, το να εμφανίζεις τις επιδοτήσεις ως αναδιανομή και την αρπαχτή ως πρόοδο.
Ξεκινάμε από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ). 1985. Η ΕΟΚ στέλνει 2,2 δισεκατομμύρια ECU για την ανάπτυξη του Νότου. Το ΠΑΣΟΚ στήνει φιέστες, πανό, διαφημίσεις. Και από ουσία; Δρόμοι που χάθηκαν στα χωράφια, προγράμματα χωρίς αντίκρισμα και λεφτά που έγιναν τσιμέντο, καρέκλες και ημετέρους.
Μετά ήρθαν τα πακέτα Ντελόρ, που έδωσαν στην Ελλάδα πάνω από 15 δισ. ευρώ. Επικοινωνιακά τα παρουσίαζαν ως «ψήφο εμπιστοσύνης της Ευρώπης». Στην πράξη, ήταν ψήφος εμπιστοσύνης στους εργολάβους που έπαιρναν τριπλές αναθέσεις για το ίδιο έργο. Ήταν η εποχή που για κάθε έργο υπήρχε ένα φυλλάδιο, μια κορδέλα, κι ένας φίλος του κόμματος με επιχείρηση.
Και τότε σκάει και η υπόθεση του καλαμποκιού. Ελληνοποιήσεις εισαγόμενου καλαμποκιού από Βουλγαρία και Γιουγκοσλαβία. Οι εισαγωγείς το περνούσαν ως ελληνικό, εισέπρατταν τις επιδοτήσεις της ΕΟΚ και θησαύριζαν. Πάνω από 35 δισεκατομμύρια δραχμές (ποσό τεράστιο για την εποχή) πετάχτηκαν από το παράθυρο ή, μάλλον, μπήκαν σε σωστούς λογαριασμούς. Κανένας πολιτικός δεν πλήρωσε. Μόνο κάτι υπάλληλοι της κακιάς ώρας. Η κοροϊδία βαφτίστηκε γεωργική πολιτική.
Ακολουθούν τα STAGE, τα ΚΕΚ, τα σεμινάρια-μαϊμού, τα ψηφιακά έργα-φαντάσματα. Προγράμματα επιμόρφωσης που δεν επιμόρφωναν κανέναν, έργα πληροφορικής που δεν λειτούργησαν ποτέ, και σχολεία που πήραν εξοπλισμό για να τον κλειδώσουν σε αποθήκες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήρωνε, το ΠΑΣΟΚ μοίραζε, και όλοι ήταν ευχαριστημένοι εκτός από την πραγματική οικονομία.
Και σήμερα; Το ίδιο ΠΑΣΟΚ (ναι, το «νέο», με άλλο όνομα, αλλά ίδια στόφα) κάνει κριτική για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Μιλάει για αδιαφάνεια, για κακοδιαχείριση, για κομματικά ρουσφέτια. Το ΠΑΣΟΚ. Για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Το κόμμα που έκανε σχολή στα ελληνοποιημένα τιμολόγια, στις επιδοτήσεις χωρίς αντίκρισμα και στους συνεταιρισμούς-βιτρίνες. Θέλει και να κάνει τον κριτή. Το κόμμα που μετέτρεψε την ΚΑΠ σε Κρατικό Ατομικό Πάρτι.
Η Ελλάδα πήρε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ από την Ευρώπη. Είχε την ευκαιρία να εκσυγχρονιστεί. Αντ’ αυτού, χτίστηκε πάνω στα προγράμματα μια ολόκληρη κουλτούρα διαπλοκής, ρουσφετιού και χαμηλής αποδοτικότητας.
Ο σοσιαλισμός με ξένα λεφτά τελείωσε όταν τελείωσαν και τα λεφτά. Το μόνο που έμεινε ήταν οι ταμπέλες «Με τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε.». Κι ένα κόμμα που συνεχίζει να παριστάνει ότι δεν καταλαβαίνει τι έκανε. Σαν να μην ήταν οι σοσιαληστές στα καλύτερά τους.
