Πώς πρέπει να διαμορφωθεί ο γεωγραφικός χάρτης των δικαστηρίων, για να υπάρξει μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού μας συστήματος, με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση των δαπανών; Ποια είναι τα εργαλεία που προφέρει η ηλεκτρονική εποχή στη δικαιοσύνη; Ποιές είναι οι νέες κατευθύνσεις της εκπαίδευσης του δικαστικού σώματος; Ποια πλεονεκτήματα προσφέρει ο θεσμός της δικαστικής μεσολάβησης; Ποια θα μπορούσε να είναι η συμβολή των δικαστικών υπαλλήλων στην κατεύθυνση της ανακούφισης του όγκου του έργου των δικαστών;
Είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις επτά δικαστικοί λειτουργοί μέσα από κείμενα που συνέταξαν πάνω σε πέντε άξονες που συνδέονται με την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της δικαιοσύνης και περιλαμβάνονται στο βιβλίο με τίτλο «Η δικαιοσύνη στην Ελλάδα. Προτάσεις για ένα σύγχρονο δικαστικό σύστημα», το οποίο παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που πραγματοποίησε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης ο Οργανισμός Έρευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις», που ανέλαβε και την έκδοσή του.
Προερχόμενοι από όλους τους δικαιοδοτικούς κλάδους, οι συγγραφείς θέτουν τον δάκτυλον επί των τύπον των ήλων, αναλύουν τα αίτια για τις διαχρονικές παθογένειες του δικαστικού μας συστήματος και διατυπώνουν ρεαλιστικές λύσεις για τον εκσυγχρονισμό του. Οι συντάκτες του βιβλίου, σύμφωνα με τη σειρά που αναφέρονται, είναι οι εξής: Κατερίνα Σακελλαροπούλου (πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας), Μιχάλης Πικραμένος (αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας – αναπληρωτής καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ), Ιωάννης Συμεωνίδης (επίτροπος στη Γενική Επιτροπεία της Επιτροπής των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων – καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ), Βασίλης Ανδρουλάκης (Σύμβουλος Επικρατείας), Θεοκτή Νικολαΐδου (Εφέτης), Λάμπρος Τσόγκας (αντεισαγγελέας Εφετών) και Πέτρος Αλικάκος (Πρόεδρος Πρωτοδικών).
Παρουσία του υπουργού Δικαιοσύνης, Κωνσταντίνου Τσιάρα και πλήθους ακροατών από όλο το φάσμα του νομικού κόσμου, ο κ. Συμεωνίδης -εκ των συγγραφέων- ανέλαβε να παρουσιάσει το βιβλίο, σταχυολογώντας μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα της Θέμιδος στον τόπο μας. Αναφερόμενος σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο ίδιος θύμισε ότι το 2016 προσλήφθηκαν στα δικαστήρια ως δακτυλογράφοι επιτυχόντες του διαγωνισμού του 1998, στους οποίους αναγνωρίζεται αναδρομικά προϋπηρεσία. Στο σημείο αυτό μίλησε για «συντεχνιακά συμφέροντα», τα οποία «καλά κρατούν» κι έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στη λειτουργία του ελληνικής δικαιοσύνης. Τόνισε δε την ανάγκη μεταρρυθμίσεων και συγκρότησης οργανωμένης επιτελικής ομάδας με σφαιρική εικόνα των προβλημάτων, ώστε να υπάρξει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για τις αναγκαίες τομές.
Σε συζήτηση που ακολούθησε, η κα Σακελλαροπούλου ανέφερε ότι εκφράσεις όπως «ωραία κοιμωμένη» ή «βραδυπορούσα», που συνοδεύουν συχνά τη δικαιοσύνη αποτελούν «χτύπημα» για τους δικαστικούς λειτουργούς, ενώ ο κ. Ανδρουλάκης τόνισε την ανάγκη να υπάρξει «αλλαγή νοοτροπίας» και εμφανίστηκε αντίθετος στις «δίκες εξπρές», καθώς αυτές «δεν συνιστούν δίκαιη δίκη».
Στους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών στις αστικές, ποινικές και διοικητικές υποθέσεις αναφέρθηκε η κα. Νικολαΐδου, η οποία επισήμανε ότι τα πλεονεκτήματα στη διαμεσολάβηση είναι η μείωση της δαπάνης και του χρόνου, η ευελιξία, η αποφυγή της διαιώνισης μιας αντιδικίας, η αποτελεσματικότητα και η διασφάλιση του απορρήτου. Στη διαμεσολάβηση στάθηκε στην τοποθέτησή του κι ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Στάθης Κουτσοχήνας, ο οποίος τάχθηκε υπέρ του θεσμού αυτού, αλλά διευκρίνισε ότι οι όποιες επιφυλάξεις των δικηγόρων συνδέονται με την υποχρεωτικότητά του.
Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ Α’ Θεσσαλονίκης, Χάρης Καστανίδης, πρότεινε τρεις τομές για το ελληνικό δικαστικό σύστημα. Αυτές, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης, είναι η δημιουργία Συμβουλίου Δικαιοσύνης, η αλλαγή στον τρόπο επιλογής της ηγεσίας των Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας (με την κατάργηση του προνομίου του υπουργικού συμβουλίου να επιλέγει την ηγεσία της Δικαιοσύνης) και η επιθεώρηση των δικαστικών λειτουργών και ο πειθαρχικός έλεγχός τους.
Τη διαπίστωση ότι είναι ελάχιστοι οι δικαστικοί υπάλληλοι, που είναι απόφοιτοι νομικών σχολών, έκανε ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Γεώργιος Δέλλιος, αναφερόμενος στην προοπτική συμβολής των υπαλλήλων στο έργο των δικαστών. Εκπροσωπώντας τον επιχειρηματικό κόσμο, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της βιομηχανίας γάλακτος «ΚΡΙ-ΚΡΙ» Παναγιώτης Τσινάβος, ζήτησε επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης και την εδραίωση ασφάλειας δικαίου, «για να σχεδιάζουμε και να προχωράμε».
Νωρίτερα, χαιρετισμό απηύθυναν από το βήμα της εκδήλωσης ο γενικός διευθυντής της «διαΝΕΟσις» Διονύσης Νικολάου, η Σύμβουλος Ελεγκτικού Συνεδρίου, Ελένη Λυκεσά και ο αντιπρόεδρος του ΣτΕ και αναπληρωτής καθηγητής Νομικής Σχολής, Μιχάλης Πικραμένος, ο οποίος μεταξύ άλλων ανακοίνωσε ότι το βιβλίο θα μεταφραστεί και θα εκδοθεί στην αγγλική γλώσσα.
