Σε μια κλωστή κρεμόταν η τύχη της χώρας το 2015 από τους χειρισμούς της τότε κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς όσα (ανεδαφικά) υποσχόταν ο Αλέξης Τσίπρας καταρρίφθηκαν από την (οδυνηρή) πραγματικότητα. Οι χειρισμοί της «πρώτης φοράς Αριστερά», που πληρώνουμε ακόμα και σήμερα, έφτασαν τη χώρα στο χείλος του γκρεμού και ουσιαστικά αποσοβήθηκε η χρεοκοπία χάρη στις κινήσεις του επικεφαλής της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, και ορισμένων υπηρεσιακών παραγόντων.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πληρωμή της δόσης στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στις 12/5/2015! Συνολικά η χώρα όφειλε στο ΔΝΤ περί τα 750 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία όμως δεν… υπήρχαν! Ή θα έπρεπε να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις ή θα έπρεπε να καταβληθεί η δόση! Απεγνωσμένα η τότε η ηγεσία του Μεγάρου Μαξίμου, μαζί με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Γιάννη Δραγασάκη, και τον τότε υφυπουργό Εξωτερικών με αρμοδιότητα τα οικονομικά θέματα και μετέπειτα υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο έψαχναν μια λύση προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα και η χώρα να μην κηρυχθεί και τυπικά πτωχευμένη.
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι στις συζητήσεις εκείνης της περιόδου είχε επικρατήσει η «ιδέα» να μην πληρωθούν οι μισθοί στο Δημόσιο αλλά και οι συντάξεις, έτσι ώστε να βρεθούν τα χρήματα για την αποπληρωμή του Ταμείου. Ωστόσο, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή απεφεύχθησαν τα χειρότερα. Ρόλο-κλειδί είχε ο Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω βρισκόταν στο στόχαστρο του ΣΥΡΙΖΑ…
Συγκεκριμένα, όπως έχει αποκαλύψει ο πρώην αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής και πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ, Θάνος Κατσαμπάς, το βράδυ της 7ης Ιουνίου του 2015 ο Γ. Στουρνάρας τού τηλεφώνησε ζητώντας του αν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα που υπήρχαν σε έναν ειδικό λογαριασμό της ΤτΕ στο ΔΝΤ με το τίτλο «SDR holdings», δηλαδή «τα χρήματα που είχαν κατανεμηθεί στην Ελλάδα (και στα άλλα κράτη-μέλη) από το ίδιο το ΔΝΤ με τη μορφή Ειδικών Τραβηκτικών Δικαιωμάτων ή Special Drawing Rights (SDRs). Η τελευταία κατανομή είχε γίνει το 2009».
Σύμφωνα με τον κ. Κατσαμπά, η απάντησή του ήταν ότι μία τέτοια κίνηση θα ήταν ανορθόδοξη και οπωσδήποτε σπανιότατη και συνεπώς ο κ. Στουρνάρας τον διαβεβαίωσε ότι θα ενημέρωνε το τότε οικονομικό επιτελείο που αποτελούνταν από τον Γιάννη Βαρουφάκη και τον Δημήτρη Μάρδα.
Είχε επικρατήσει η «ιδέα» να μην πληρωθούν οι μισθοί στο Δημόσιο και οι συντάξεις, έτσι ώστε να βρεθούν τα χρήματα για αποπληρωμή του ΔΝΤ
Εν τέλει, όπως περιγράφει ο κ. Κατσαμπάς, το Σάββατο το μεσημέρι πραγματοποιήθηκε δεύτερη σύσκεψη στην Αθήνα και πάρθηκε τελική απόφαση να χρησιμοποιηθεί ο ειδικός λογαριασμός στο ΔΝΤ.
Η περιγραφή των γεγονότων από τον ίδιο πραγματικά σοκάρει: «Το Σάββατο 9/5 μου τηλεφωνεί ο κ. Μάρδας και μου δίνει το πράσινο φως να προχωρήσω επίσημα τη διαδικασία. Το Σάββατο 9/5 επικοινωνώ με την κυρία Μίχου στην ΤτΕ, η οποία θα συντόνιζε τη διαδικασία από πλευράς Τράπεζας. Την Κυριακή 10/5 (Ημέρα της Μητέρας) παίρνω σημείωμα από τις υπηρεσίες του Ταμείου που με ενημερώνουν ότι υπάρχουν τρεις επιλογές και η κυβέρνηση πρέπει να αποφασίσει ποια προτιμά να επιλέξει.
Προωθώ το μήνυμα άμεσα στον κ. Μάρδα και στην κυρία Μίχου μέσω του διοικητή Στουρνάρα. Μεταξύ 0:49 και 10:27 το πρωί της Κυριακής 10/5 αντηλλάγησαν 26 e-mails με σκοπό να διευκρινιστεί αφενός η επιλογή της κυβέρνησης και αφετέρου ο τρόπος της επίσημης υποβολής του αιτήματος στο ΔΝΤ για την πληρωμή της δόσης μέσω του ειδικού λογαριασμού.
Oυσιαστικά το… μοιραίο αποσοβήθηκε χάρη στις κινήσεις του επικεφαλής της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, και ορισμένων υπηρεσιακών παραγόντων
Στο τελευταίο e-mail η κυρία Μίχου ενημερώνει το Ταμείο ότι η κυβέρνηση επέλεξε την επιλογή υπ. αριθ. 2 και ότι τη Δευτέρα 11/5 επρόκειτο να στείλει την εντολή μέσω του συστήματος SWIFT όπως απαιτούν οι κανονισμοί του ΔΝΤ. Η δεύτερη επιλογή σήμαινε ότι περί τα 30 εκατ. ευρώ θα παρέμεναν στο υπόλοιπο του λογαριασμού και το κενό θα το κάλυπτε η κυβέρνηση από τα κρατικά έσοδα.
Τη Δευτέρα 11/5 πήρα επιβεβαίωση και από την κυρία Μίχου και από τις υπηρεσίες του ΔΝΤ ότι είχαν σταλεί οι απαραίτητες εντολές για την πληρωμή της δόσης. Την Τρίτη 12/5 οι υπηρεσίες του ΔΝΤ με ενημερώνουν επίσημα ότι η πληρωμή πραγματοποιήθηκε κανονικά».
Η δραματική επιστολή της Κομισιόν
Στις 3 Ιουλίου 2015, η Κομισιόν εξηγεί με επιστολή της στην κυβέρνηση Τσίπρα ότι ο EFSF μπορεί να κηρύξει άμεσα απαιτητά τα δάνεια προς την Ελλάδα. Στο έγγραφο, το οποίο είχε φέρει στη δημοσιότητα η «Καθημερινή», μεταξύ άλλων αναφερόταν ότι «οι δανειστές μπορούν με γραπτή ειδοποίηση προς τον οφειλέτη να ακυρώσουν τη διευκόλυνση ή να κηρύξουν το ποσό του δανείου άμεσα εξοφλητέο».
Αναλυτικότερα το κείμενο της επιστολής που αγνόησε ο Τσίπρας, προχωρώντας στο δημοψήφισμα-παρωδία, αφού προηγουμένως είχε επιβάλει στη χώρα capital controls και δεν πλήρωσε η Ελλάδα στις 30 Ιουνίου τη δόση 1,6 δισ. στο ΔΝΤ:
«Αγαπητοί κύριοι,
Αυτό το γράμμα απευθύνεται στην Ελληνική Δημοκρατία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκ μέρους – και έπειτα από αίτημα – των κρατών – μελών της ευρωζώνης και της KfW που είναι Δανειστές στη δανειακή συμφωνία που υπεγράφη στις 8 Μαΐου 2010 με την ελληνική δημοκρατία ως δανειζόμενη. Σε συμμόρφωση με το άρθρο 8 (1) (ΣΤ) της συμφωνίας, οι Δανειστές μπορούν με γραπτή ειδοποίηση (η οποία παραδίδεται από την επιτροπή εκ μέρους τους) στην δανειζόμενη, να ακυρώσουν τη διευκόλυνση ή να κηρύξουν το ανεξόφλητο αρχικό ποσό, ληξιπρόθεσμο και πληρωτέο μαζί με το σύνολο των τόκων αν ο οφειλέτης δεν κάνει επαναγορές εμπρόθεσμα από το ΔΝΤ στο πλαίσιο της υπάρχουσας συμφωνίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 παράγραφος 2 της συμφωνίας, οι Δανειστές μπορούν, αλλά δεν είναι υποχρεωμένοι, να ασκήσουν τα δικαιώματά τους σύμφωνα με το άρθρο 8 της συμφωνίας και μπορούν επίσης να τα ασκήσουν μόνο εν μέρει με την επιφύλαξη της μελλοντικής άσκησής τους.
Στις 30 Ιουνίου του 2015 η Ελληνική Δημοκρατία απέτυχε να πληρώσει εμπρόθεσμα τη δόση στο ΔΝΤ όπως περιγράφεται στην υπάρχουσα συμφωνία με το Ταμείο. Το ΔΝΤ εξετάζει το αίτημα της ελληνικής δημοκρατίας για παράταση της υποχρέωσης αποπληρωμής και αυτό το αίτημα θα εξεταστεί εν ευθέτω χρόνω από το ΔΣ του Ταμείου.
Η Επιτροπή ενεργώντας εκ μέρους των Δανειστές ενημερώνει την Ελληνική Δημοκρατία ότι οι Δανειστές διατηρούν (επιφυλάσσονται) το δικαίωμά τους να εφαρμόσουν το άρθο 8 (1) της συμφωνίας σε σχέση με (όσον αφορά) την αποτυχία της Ελληνικής Δημοκρατίας να πληρώσει εμπρόθεσμα τη δόση (να προβεί σε έγκαιρη επαναγορά), σύμφωνα με την υπάρχουσα συμφωνία της 30ης Ιουνίου. Αυτή η διατήρηση των δικαιωμάτων αντικειμενικά δεν θίγει την μελλοντική άσκηση αυτών των δικαιωμάτων.
Μετά τιμής,
commision-2 (1)
Ζήλεψε το μοντέλο της Ζάμπια
Το αίτημα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ τον Ιούνιο του 2015 προς το ΔΝΤ για ομαδοποίηση των οφειλόμενων δόσεων, με στόχο να πληρωθούν όλες μαζί στο τέλος Ιουνίου προκάλεσε πλήθος αρνητικών σχολίων στους οικονομικούς κύκλους ανά την υφήλιο. Και τούτο γιατί η Ζάμπια είχε ζητήσει ομαδοποίηση των δόσεων που όφειλε. Το ελληνικό αίτημα «βαφτίστηκε» τότε από τον William Murray, εκπρόσωπο του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, «επιλογή της Ζάμπια». «Η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα να ομαδοποιήσει τις τέσσερις δόσεις του Ιουνίου σε μία» τόνισε και συμπλήρωσε ότι «αυτό έκανε και η Ζάμπια στα μέσα του ’80».
Η πικρή αλήθεια για τα capital controls
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΙΟΥΜΠΟΥΡΑΣ
«Ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ όχι μόνον είχαν από τις πρώτες μάλιστα ημέρες ανάληψης της εξουσίας τον Ιανουάριο του 2015 πλήρη εικόνα για τα capital controls και τι θα σήμαινε για την Ελλάδα τυχόν επιβολή τους, αλλά δεν έπραξαν τίποτε για να αποτρέψουν κάτι τέτοιο».
Αποκαλυπτική η δήλωση στο «m» κυβερνητικού στελέχους ως απάντηση στα όσα υποστηρίζει και σήμερα –επτά χρόνια μετά την επιβολή των capital controls– ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο οποίος επιχειρεί να επιρρίψει την ευθύνη (για την επιβολή) στους «θεσμούς». «Απεναντίας», είπε στο «m» η ίδια πηγή, «ασκώντας τότε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης τυχοδιωκτική πολιτική, ιδιαίτερα κατά το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης και κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, “βοήθησαν” στο να “πετάξουν” από τις ελληνικές τράπεζες περί τα 45 δισ. ευρώ και να χάσει το ελληνικό Δημόσιο περί τα 24 δισ. ευρώ.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διαβεβαίωνε τον ελληνικό λαό, λίγες ημέρες πριν από τα capital controls, ότι «δεν τίθεται θέμα επιβολής». Δέκα μέρες πριν από την επιβολή, στις 18 Ιουνίου, ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Γαβριήλ Σακελλαρίδης δήλωνε κατηγορηματικά ότι δεν θα υπάρξει θέμα επιβολής ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, παρά τις προειδοποιήσεις της προέδρου Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών Λούκας Κατσέλη και ενώ βοούσε ο Τύπος.
Δέκα μέρες αργότερα έκλεισαν όλες οι τράπεζες και ο Τσίπρας με τηλεοπτικό διάγγελμα διαβεβαίωνε τους Ελληνες ότι θα διαρκούσαν λίγες μέρες, καλώντας τους να κρατήσουν την ψυχραιμία τους. Η… ψυχραιμία τελικά κράτησε τέσσερα χρόνια.
Δείγματα γραφής
Από τα πρώτα πάντως δείγματα γραφής, στις 30 Ιανουαρίου 2015, πέντε μόλις ημέρες μετά τις εκλογές που ανέδειξαν την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καλλιεργούνταν ανησυχίες που έδειχναν προς την κατεύθυνση των capital controls.
Λίγο μετά, τον Φεβρουάριο, ο διοικητής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε μάλιστα τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα ότι το ενδεχόμενο των κεφαλαιακών περιορισμών δεν είναι και κάτι τόσο απίθανο να ισχύσει για τη χώρα μας.
Ο Γιάννης Στουρνάρας φέρεται να ενημερώνει τον τότε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη για τις ανησυχίες περί κεφαλαιακών περιορισμών. Ηδη συντασσόταν ένα ανεπίσημο ενημερωτικό σημείωμα δεκάδων σελίδων με λεπτομέρειες για τα capital controls από ειδικούς της Τραπέζης της Ελλάδος, το οποίο παραδόθηκε και αυτό εντός του μήνα στην Κωνσταντίνα Κιντώνη, προϊσταμένη τότε του ιδιαίτερου γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Τα οκτώ Eurogroup!
Από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο, κατά την «περήφανη» διαπραγμάτευση, μεσολάβησαν περίπου οκτώ έκτακτα και τακτικά Eurogroup, στα οποία το «ελληνικό ζήτημα» τέθηκε τόσο στο επίκεντρο όσο και στο περιθώριο των συναντήσεων. Δεν έγινε όμως τίποτα από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης για να αποτραπεί η εικόνα που είχε αποκτήσει ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας από το non paper που φέρεται να είχε παραλάβει για τα capital controls.
Το βράδυ της Παρασκευής 26 Ιουνίου, όταν ανακοινώθηκε το δημοψήφισμα και άρχισαν να δημιουργούνται ουρές στα ATM των ελληνικών τραπεζών, ο Γιάννης Στουρνάρας βρισκόταν στη Βασιλεία της Ελβετίας, στο πλαίσιο ενός φόρουμ του Bank of International Settlements (BIS).
Εκεί βρίσκονταν και άλλοι διοικητές κεντρικών τραπεζών από την Ευρώπη, οι οποίοι φέρεται να εξεπλάγησαν από τις εξελίξεις στην Ελλάδα, όπως ακριβώς συνέβη και με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία ζητούσε να μάθει τι ακριβώς γινόταν στη χώρα μας, καθώς οι εικόνες που μεταδίδονταν ανέδιδαν οσμή «bank run», τραπεζικού πανικού και μαζικών αναλήψεων. Από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής μέχρι τα μεσάνυχτα της Κυριακής, με τις τράπεζες κλειστές, υπολογίζεται ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ βγήκαν από τα ΑΤΜ.
Το θρίλερ με το ΦΕΚ
Ταυτόχρονα όμως παιζόταν και ένα θρίλερ με την έκδοση του Φύλλου Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ), όπου θα οριζόταν η τραπεζική αργία, το ότι οι τράπεζες δεν θα άνοιγαν τη Δευτέρα και θα παρέμεναν κλειστές για τρεις εβδομάδες, καθώς και το όριο αναλήψεων που θα έφτανε τα 60 ευρώ την ημέρα από τη Δευτέρα και μετά.
Τελικά, το ΦΕΚ για την τραπεζική αργία φέρεται να παραλήφθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της Κυριακής. Από τις 29 Ιουνίου 2015 χιλιάδες επιχειρήσεις και εκατομμύρια πολίτες βίωσαν στο πετσί τους το κόστος των capital controls τα οποία, όπως υποστήριζε ο Αλέξης Τσίπρας, θα αίρονταν μέχρι το τέλος του 2016. Το «στίγμα» όμως κράτησε τέσσερα χρόνια και δύο μήνες.
από την έντυπη έκδοση
