Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκειά του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με αφορμή τη δημοσίευση χάρτη που απεικονίζει τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (ΘΧΣ) της Ελλάδας. Ο εν λόγω χάρτης, ο οποίος δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της υποχρέωσης των κρατών-μελών της Ε.Ε. να υποβάλουν ΘΧΣ, παρουσιάζει τις θαλάσσιες ζώνες και τις δραστηριότητες στις εν λόγω περιοχές.
Η αντίδραση της Τουρκίας
Η Τουρκία χαρακτήρισε τους χάρτες «άκυρους» και δήλωσε ότι δεν αναγνωρίζει κανένα νομικό αποτέλεσμα από αυτούς. Σε ανακοίνωσή του, το τουρκικό ΥΠΕΞ κατηγόρησε την Ε.Ε. ότι εμπλέκεται σε ζητήματα θαλασσίων ζωνών που αφορούν τρίτα κράτη και ότι τέτοιες μονομερείς κινήσεις υπονομεύουν την επίλυση των προβλημάτων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Δημοσίευση του χάρτη και εθνικιστικές αντιδράσεις
Η ένταση κλιμακώθηκε μετά τη δημοσίευση του χάρτη από εθνικιστική τουρκική ιστοσελίδα, όπου συχνά προβάλλονται απόψεις του ναυάρχου ε.α. Τζιχάτ Γιαϊτσί, γνωστού για το ρόλο του στο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο. Ακολούθησαν σφοδρές αντιδράσεις από την τουρκική πλευρά, με την Τουρκία να προειδοποιεί ότι θα λάβει μέτρα για την προστασία των συμφερόντων της στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
Διευκρινίσεις της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκρίνισε ότι οι χάρτες συντάχθηκαν από διεθνείς και εθνικές πηγές, σημειώνοντας ότι η συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων ανήκουν στις αρμόδιες πηγές. Επεσήμανε επίσης ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη υποβάλει τον πλήρη ΘΧΣ της, γεγονός που έχει προκαλέσει καθυστερήσεις.
Η αντιπαράθεση αυτή έρχεται λίγες μέρες μετά τη συνάντηση του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, ενώ συνεχίζονται οι εντάσεις για την πόντιση καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Κρήτης, που επίσης έχει προκαλέσει αντιδράσεις από την Άγκυρα.
Η ανακοίνωση του Τουρκικού ΥΠΕΞ
Στην ανακοίνωσή του, το τουρκικό ΥΠΕΞ αναφέρει: «Η Τουρκία παρακολουθεί στενά τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), διαβιβάζει τις απαραίτητες προειδοποιήσεις στα αρμόδια μέρη και λαμβάνει όλα τα μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων της στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
Οι χάρτες που χρησιμοποιούνται στην παρούσα μελέτη για το Αιγαίο και τη Μεσόγειο είναι άκυροι για την Τουρκία και δεν τίθεται θέμα να δημιουργήσουν πρακτικό ή νομικό αποτέλεσμα.
Regarding Maritime Spatial Planning of the European Union https://t.co/v8YPLUX1Q6 pic.twitter.com/XnapvulhMW
— Turkish MFA (@MFATurkiye) November 16, 2024
Επαναλαμβάνουμε ότι δεν θα επιτρέψουμε την παραβίαση των δικαιωμάτων της Τουρκίας με αυτόν τον σχεδιασμό.
Θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι η Ε.Ε. δεν έχει καμία αρμοδιότητα να εκφράζει άποψη για θαλάσσιες διαφορές μεταξύ κυρίαρχων κρατών. Η εμπλοκή της Ε.Ε. σε τέτοιες πρωτοβουλίες καθιστά πιο δύσκολη την επίλυση αυτών των διαφορών.
Οι μονομερείς ενέργειες σχετικά με τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας είναι απαράδεκτες. Τέτοιες μονομερείς προσπάθειες θα υπονομεύσουν τις προσπάθειες για την εξεύρεση μιας συνολικής, δίκαιης και βιώσιμης λύσης στα αλληλένδετα ζητήματα του Αιγαίου.
Θα πρέπει να υιοθετηθεί μια ειλικρινής και περιεκτική προσέγγιση για την επίλυση των προβλημάτων στη βάση του διεθνούς δικαίου και της καλής γειτονίας».
