Η αυστηροποίηση του πλαισίου για όσους μετανάστες εισέρχονται παράνομα στην ελληνική επικράτεια και διαμένουν παρανόμως σε αυτή αλλά και η ενίσχυση του μηχανισμού των επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών μέσω πρόβλεψης νέων εργαλείων και απλούστευσης διαδικασιών είναι οι βασικοί στόχοι του νομοσχεδίου που παρουσίασε στη χθεσινή συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στο Μέγαρο Μαξίμου ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Μάκης Βορίδης.
Το σχέδιο νόμου για «την αναμόρφωση του πλαισίου και των διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών» που συνιστά μια επικαιροποίηση της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ (Return Directive) ενσωματώνει αρκετές από τις προβλέψεις της υπό διαμόρφωση πρότασης που παρουσίασε η Κομισιόν τον περασμένο Μάρτιο σχετικά την επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στην προ ημερών σχετική ενημέρωση που έκανε στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, ο κ. Βορίδης είχε υπογραμμίσει τη σημασία ενός «αποτελεσματικότερου» και «λειτουργικότερου» πλαισίου επιστροφών, διότι όπως είχε επισημάνει «χωρίς επιστροφές, οποιαδήποτε μεταναστευτική πολιτική, στην πραγματικότητα, ακυρώνεται και δεν έχει νόημα». Τι περιλαμβάνει, λοιπόν, το νομοσχέδιο;
Αρχικά, αυξάνεται η διοικητική κράτηση από 18 (που ισχύει μέχρι σήμερα) σε 24 μήνες. Σύμφωνα με τους αρμόδιους του υπουργείου Μετανάστευσης πρόκειται για ένα μέσο «εκτέλεσης της απόφασης απομάκρυνσης» και όχι για ποινή. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να προβλεφθούν και άλλα εναλλακτικά μέτρα όπως η εμφάνιση στο αστυνομικό τμήμα, το ηλεκτρονικό βραχιολάκι, η καταβολή χρηματικής εγγύησης και η δήλωση κατοικίας. Στόχος αυτών των μέτρων, βάσει της ίδιας γραμμής πληροφόρησης, είναι να καταστεί αποτελεσματικότερη η διαδικασία των επιστροφών.
Ακόμα, στο σχέδιο νόμου προβλέπεται η δυνατότητα (όπως ακριβώς στην πρόταση της Κομισιόν για τον νέο ευρωπαϊκό Κανονισμό) για αποτρεπτικά μέτρα, όπως η άρνηση ή η μείωση παροχών και επιδομάτων εάν ο προς επιστροφή αλλοδαπός δεν είναι συνεργάσιμος.
Επίσης, προβλέπεται μεταξύ άλλων η κατάσχεση των ταξιδιωτικών εγγράφων για όσους αρνούνται να συνεργαστούν με τις αρχές, η ανάκληση της άδειας εργασίας σε περίπτωση παραβίασης των όρων διαμονής, η παράταση διαρκείας απαγόρευσης εισόδου στη χώρα αλλά και ο περιορισμός των ένδικων μέσων προσφυγής στη Δικαιοσύνη, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία της επιστροφής κ.λπ. Τα ανωτέρω, όπως είχε επισημάνει ο κ. Βορίδης, διαμορφώνουν ένα πιο αυστηρό πλαίσιο το οποίο περιλαμβάνει και διοικητικο-δικονομικές διατάξεις, όπου μεταξύ άλλων επιδιώκει την αποτροπή «της καταστρατήγησης των κανόνων από τους παρανόμα διαμένοντες και της διαφυγής κατά τη διαδικασία επιστροφής».
Η Αθήνα έχει ξεκάθαρες (και για αρκετούς εταίρους προχωρημένες) απόψεις και προτάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το Μεταναστευτικό. Ειδικότερα, η Ελλάδα έχει υποστηρίξει την καθιέρωση μιας ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου, την ίση κατανομή των προσφυγομεταναστευτικών βαρών και υπερτονίσει τη σημασία προστασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ όντας (και) χώρα υποδοχής.
Ουσιαστικά, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου επιδιώκει να εναρμονιστεί με τη νέα ευρωπαϊκή πρόταση (που αν εγκριθεί θα γίνει ο νέος κανονισμός αντικαθιστώντας την Οδηγία 2018), η οποία στοχεύχει στη δημιουργία ενός ενιαίου, αποτελεσματικού και αποτρεπτικού ευρωπαϊκού πλαισίου για τις επιστροφές, διασφαλίζοντας την εκτέλεση αποφάσεων απομάκρυνσης και αποθαρρύνοντας τη μη νόμιμη παραμονή εντός της Ένωσης.
Η Αθήνα στηρίζει τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού μηχανισμού επιστροφών. Τι σημαίνει αυτό; Ότι μια απόφαση για επιστροφή που λαμβάνεται επί παραδείγματι στην Αθήνα θα μπορεί να εκτελείται οπουδήποτε εντός ΕΕ. Διαφορετικά, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να επιστρέφει στην Ελλάδα, η οποία θα πρέπει να μεριμνά για την εφαρμογή της απόφασης απομάκρυνσης.
Ροές από Βορρά - Νότο
Εν τω μεταξύ, εκτός από τις αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές της τελευταίας εβδομάδας (πάνω 1.000 μετανάστες) που δέχεται η χώρα μας από τη Λιβύη, υπάρχουν και αυτές από τον Νορρά και συγκεκριμένα τη Γερμανία.
Σύμφωνα με το «Spiegel Online», 14 πρόσφυγες επέστρεψαν εθελοντικά στην Ελλάδα. Το δημοσίευμα, επικαλούμενο τη γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων (BAMF), αναφέρει ότι περί τους 100.000 πρόσφυγες «που αναγνωρίστηκαν ως δικαιούχοι πολιτικής προστασίας στην Ελλάδα ήρθαν στη Γερμανία μέσα στην τελευταία πενταετία».
Τέλος, γίνεται λόγος ότι μέχρι στιγμής περί τα 2000 άτομα έχουν όλα τα ομόσπονδα γερμανικά κρατίδια έχουν λάβει επιστολή για εθελοντική επιστροφή στην Ελλάδα.
