Η φημισμένη μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους, με την αυτοδιοίκητη δομή και το πνευματικό της κύρος, βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο διεθνών ερευνών. Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, οι ελληνικές αρχές άνοιξαν ένα ευαίσθητο και αδιαφανές ζήτημα: τις πιθανές μεταφορές ρωσικών κεφαλαίων σε μοναχούς, με υποψίες για ξέπλυμα χρήματος. Το θέμα φέρνει στην επιφάνεια παλιές σχέσεις μεταξύ του Αγίου Όρους και της ρωσικής ελίτ, ενώ αποκαλύπτει ανησυχίες για το πώς η μοναστική κοινότητα διαχειρίζεται τις δωρεές.
Η έναρξη των ερευνών
Οι έρευνες ξεκίνησαν το 2022, όταν η ελληνική Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες άρχισε να εξετάζει ύποπτες μεταφορές χρημάτων από το εξωτερικό προς ατομικούς λογαριασμούς μοναχών στο Άγιον Όρος. Πληροφορίες από πιστωτικά ιδρύματα ανέφεραν περισσότερες από δώδεκα ύποπτες συναλλαγές σε μικρό χρονικό διάστημα, γεγονός που προκάλεσε την επέμβαση των αρχών.
Οι Ρώσοι ολογάρχες φαίνεται να χρησιμοποιούν τις μοναστικές κοινότητες για να διακινήσουν ή να προστατέψουν κεφάλαια από τις συνέπειες του πολέμου, τις διεθνείς κυρώσεις και την πιθανή κατάσχεση περιουσιών από το Κρεμλίνο.
Η βασική υπόθεση που εξετάζεται είναι ότι μοναχοί χρησιμοποίησαν τις σχέσεις τους με Ρώσους δωρητές για να μεταφέρουν κεφάλαια από τη Ρωσία σε ασφαλέστερα περιβάλλοντα. Ένα δεύτερο σενάριο αναφέρεται σε προσπάθειες επέκτασης της ρωσικής επιρροής στην Ευρώπη μέσω χρηματοδοτήσεων στα μοναστήρια. Επιπλέον, αναφορές υποστηρίζουν ότι Αμερικανοί μυστικοί πράκτορες επισκέφθηκαν την περιοχή για να παρακολουθήσουν φήμες σχετικά με τη δημιουργία παράνομων τραπεζικών δικτύων και διακίνηση μετρητών.
Η στενή σχέση μεταξύ Ρώσων δωρητών και ορισμένων μοναστηριών δεν είναι νέο φαινόμενο. Ιδιαίτερα η Μονή Αγίου Παντελεήμονος αποτελεί παραδοσιακό κέντρο ρωσικής παρουσίας στο Άγιον Όρος, ενώ οι δεσμοί αυτοί έχουν ενισχυθεί μέσω δωρεών, κατασκευών και προσκυνηματικών δραστηριοτήτων.
Σε ανταπόκρισή της στη Le Figaro η Alexia Kefalas αποκαλύπτει:
Όλα ξεκίνησαν το 2022, όταν η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες ξεκίνησε έρευνα για ύποπτες μεταφορές κεφαλαίων από το εξωτερικό σε ατομικούς λογαριασμούς μοναχών της κοινότητας.
«Είναι κοινώς γνωστό ότι ορισμένα μοναστήρια διατηρούν παραδοσιακά στενές σχέσεις με Ρώσους που βρίσκονται κοντά στην εξουσία», εξηγεί ο δημοσιογράφος Γιάννης Σουλιώτης, ο οποίος παρακολούθησε στενά την έρευνα για λογαριασμό της εφημερίδας ''Καθημερινή''. Επισήμανε ότι η υπόθεση πήρε νέα τροπή με τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση σε φυσικά και νομικά πρόσωπα συνδεδεμένα με το Κρεμλίνο και τώρα “τα πιστωτικά ιδρύματα ειδοποίησαν την Αρχή για ξέπλυμα χρήματος παρατηρώντας σε λίγους μήνες περισσότερες από δώδεκα συναλλαγές που κρίθηκαν ύποπτες σε ιδιωτικούς λογαριασμούς μοναχών».
Σύμφωνα με τον Σουλιώτη, ένα από τα σενάρια που εξετάζονται είναι ότι Ρώσοι ολιγάρχες επιλέγουν να μεταφέρουν τα χρήματά τους από τη Ρωσία με τη βοήθεια μοναχών του Αγίου Όρους, ώστε να διασφαλίσουν τα κεφάλαιά τους σε περίπτωση κατάρρευσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ή ακόμη και κατάσχεσης της περιουσίας τους από το Κρεμλίνο λόγω του πολέμου. Ένα άλλο σενάριο αναφέρεται στην επέκταση της ρωσικής επιρροής στην Ευρώπη. Κάποιες έρευνες αποκαλύπτουν ότι Αμερικανοί μυστικοί πράκτορες πήγαν στη χερσόνησο για να παρακολουθήσουν ένα παράνομο τραπεζικό σύστημα που είχε δημιουργηθεί με περιφερόμενες ύποπτες βαλίτσες.
Μια εμπιστευτική αναφορά της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες οδήγησε την συντηρητική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να παρέμβει απευθείας στη μοναστική κοινότητα.
Πριν από τρεις μήνες, ο πρωθυπουργός διόρισε ως διοικητή του Αγίου Όρους τον Αλκιβιάδη Στεφανή, πρώην στρατιωτικό και υφυπουργό Άμυνας, ο οποίος, με σύνθημα «τάξη και διακριτικότητα», επιβλέπει πλέον όλες τις μετακινήσεις στα μοναστήρια και απαγόρευσε κάθε έργο χωρίς τη ρητή του έγκριση και χωρίς τεκμηρίωση για την προέλευση των κεφαλαίων.
