Το 2024 θα μείνει στην ιστορία για τα ρεκόρ που κατέγραψε στην αύξηση της θερμοκρασίας και στην εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων, με τις μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες να σημειώνουν άνοδο πάνω από 1,5 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, καταρρίπτοντας κάθε αισιόδοξη εκτίμηση από τη Συμφωνία του Παρισιού.
Η πόλη Μπελέμ του Αμαζονίου, στη Βραζιλία, θα αποτελέσει το παγκόσμιο επίκεντρο των προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης τον Νοέμβριο του 2025, καθώς θα φιλοξενήσει μία από τις σημαντικότερες διασκέψεις του ΟΗΕ για το κλίμα τα τελευταία χρόνια.
Στην Ελλάδα, η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον μια «κούφια» και αόριστη θεωρία, αλλά μια πραγματικότητα που μας επηρεάζει καθημερινά. Οι καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού, οι ακραίες καιρικές συνθήκες και η αυξανόμενη ξηρασία αποδεικνύουν με τον πιο άμεσο τρόπο ότι και η χώρα μας, όπως και ολόκληρος ο πλανήτης, βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή.
Πώς αντιδρά η Ελλάδα
Κάθε χρόνο, ο δείκτης CCPI αξιολογεί την επίδοση των χωρών του κόσμου σε τέσσερις κατηγορίες: Εκπομπές Αερίων του Θερμοκηπίου, Διείσδυση ΑΠΕ, Χρήση Ενέργειας και Κλιματική Πολιτική. Ο δείκτης περιλαμβάνει 63 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ενωση, οι οποίες συνολικά είναι υπεύθυνες για το 90% των εκπομπών παγκοσμίως.
Στη γενική κατάταξη του CCPI, η Ελλάδα βρίσκεται στη 22η θέση συνολικά με «μέτρια» επίδοση και στη 10η θέση ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ-27. Εχει ανέβει έξι θέσεις σε σχέση με το 2023, αλλά βρίσκεται κάτω από την Ευρωπαϊκή Ενωση που είναι 17η.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, από 01/01/2025 το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση αυξάνεται από 0,5 ευρώ έως 5 ευρώ, ανάλογα την κατηγορία των ξενοδοχείων και καταλυμάτων, κατά τη θερινή περίοδο από Απρίλιο έως Οκτώβριο. Όσον αφορά τη χειμερινή περίοδο, η οποία επεκτείνεται κατά έναν μήνα (έως τον Μάρτιο) παραμένουν οι χαμηλότερες χρεώσεις.
Σε επίπεδο βραχυχρόνιων μισθώσεων, το τέλος ανθεκτικότητας αυξάνεται κατά τους μεν χειμερινούς μήνες από 0,5 ευρώ σε 2 ευρώ ανά διανυκτέρευση, κατά τους δε καλοκαιρινούς μήνες από 1,5 ευρώ σε 8 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
Επισημαίνεται ότι από το 2024 και εφεξής προβλέπονται πόροι, ύψους 600 εκατ. ευρώ ετησίως, στο Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για το Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών, οι οποίοι χρηματοδοτούνται εν μέρει από το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση και χρησιμοποιούνται τόσο για την αποκατάσταση των πληγέντων μέσω της κρατικής αρωγής, όσο και για σημαντικά έργα υποδομών στο πλαίσιο της πρόληψης και της αποκατάστασης των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών.
Απογοήτευση
Στη γενική κατάταξη του CCPI, οι τρεις πρώτες θέσεις και το 2024 παρέμειναν κενές –και όχι απλά για συμβολικούς λόγους– καθώς καμία χώρα δεν έχει πραγματοποιήσει «πολύ καλή» επίδοση στην επιτάχυνση των προσπαθειών της για ευθυγράμμιση με τη Συμφωνία του Παρισιού.
Η χώρα με την καλύτερη βαθμολογία και τέταρτη στην αξιολόγηση CCPI είναι η Δανία, η οποία ήταν και η μόνη που πέτυχε «υψηλή» επίδοση στην κλιματική πολιτική. Ακολουθούν η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται το Ιράν (67ο), η Σαουδική Αραβία (66η), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (65η) και η Ρωσία (64η).
Στην πρόσφατη έκθεση της Christian Aid με τίτλο «Μετρώντας το κόστος 2024: ένα έτος κλιματικής κατάρρευσης» αναφέρεται ο τραγικός απολογισμός σε ανθρώπινες ζωές και υλικές ζημιές των 10 πιο σοβαρών φυσικών καταστροφών που συνέβησαν εξαιτίας της κλιματικής κρίσης.
Οι ΗΠΑ επωμίστηκαν το μεγαλύτερο βάρος, με τον τυφώνα Milton του Οκτωβρίου να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας ως το μοναδικό μεγαλύτερο έκτακτο γεγονός με ζημιές 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο σκότωσε 25 ανθρώπους. Ο τυφώνας Helene που έπληξε τις ΗΠΑ, την Κούβα και το Μεξικό τον Σεπτέμβριο ήταν ο επόμενος, με τον απολογισμό να προσεγγίζει τα 55 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ σκότωσε 232 άτομα.
Οι πλημμύρες στην Κίνα κόστισαν 15,6 δισεκατομμύρια δολάρια και σκότωσαν 315 ανθρώπους και ο τυφώνας Yagi, που έπληξε τη Νοτιοδυτική Ασία, σκότωσε περισσότερους από 800 ανθρώπους.
Η Ευρώπη βίωσε τις τρεις από τις δέκα πιο δαπανηρές καταστροφές, με την καταιγίδα Μπόρις στην Κεντρική Ευρώπη και τις πλημμύρες στην Ισπανία και τη Γερμανία, που κόστισαν συνολικά 13,87 δισεκατομμύρια δολάρια και σκότωσαν 258 ανθρώπους, 226 εκ των οποίων στις πλημμύρες της Βαλένθια τον Οκτώβριο.
Οι εκπρόσωποι των περίπου 200 κρατών που έλαβαν μέρος στην COP29 κατάφεραν να καταλήξουν σε μια συμφωνία χρηματοδότησης για το κλίμα, ενώ διεθνείς αναλυτές αναμένουν ότι θα σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος στη χρηματοδότηση το 2025, κατά τη σύνοδο κορυφής στην Ισπανία στα τέλη Ιουνίου.
