Τάση ενίσχυσης των μπλόκων σε διάφορα μέρη της Ελλάδας παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες, ενώ το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει πασχίσει προκειμένου να ικανοποιήσει πολλά από τα αγροτικά αιτήματα εξετάζοντας μέτρα προκειμένου να ενισχυθεί έμμεσα το εισόδημα των αγροτών.
Τα αιτήματα των αγροτών είναι πολλά και είναι «αιτήματα επιβίωσης», όπως τονίζουν οι ίδιοι, με τα βασικότερα να είναι τα εξής:
-Αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος. Οι αγρότες δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος παραγωγής καθώς οι μεγάλες καταστροφές που προκαλούνται από τις καιρικές συνθήκες δεν αποζημιώνονται πλήρως από τον ΕΛΓΑ, ενώ τα αγροτικά προϊόντα πωλούνται σε πολύ χαμηλή τιμή.
-Μείωση του κόστους παραγωγής. Οι αγρότες ζητούν αφορολόγητο πετρέλαιο, πλαφόν 0,7 ευρώ την κιλοβατώρα στο αγροτικό ρεύμα, κατάργηση του χρηματιστηρίου ενέργειας και επιδότηση των αγροεφοδίων και ζωοτροφών.
-Κατώτερες εγγυημένες τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής.
-Αποζημίωση 100% της παραγωγής και του κεφαλαίου από φυσικές καταστροφές και ζωονόσους.
-Υλοποίηση έργων υποδομής για την ύδρευση και την άρδευση.
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που να καλύπτει το χαμένο αγροτικό εισόδημα.
Το υπουργείο σχεδιάζει αλλαγές στον κανονισμό του ΕΛΓΑ ώστε να συμπεριληφθούν και νέοι κίνδυνοι για τις αποζημιώσεις, ενώ αναφορικά με το αφορολόγητο πετρέλαιο έχει ήδη θεσπιστεί μόνιμος μηχανισμός επιστροφής ΕΦΚ.
Σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ, η επιδότηση λιπασμάτων και αγροεφοδίων αντιμετωπίζεται από την ΕΕ ως κρατική ενίσχυση και απαγορεύεται, ενώ σχετικά με τα ιστορικά δικαιώματα αναφέρεται πως βρίσκεται σε εξέλιξη η κατάργησή τους, ώστε να διασφαλιστεί η ίση κατανομή των ενισχύσεων στους παραγωγούς (ιστορικό δικαίωμα είναι η ενίσχυση των ίδιων αγροτών διαχρονικά, ανεξάρτητα αν καλλιεργούν ή όχι).
Στη μελισσοκομία προβλέπεται νέο πρόγραμμα για βιολογική καλλιέργεια και μέτρα μείωσης του κόστους παραγωγής μέσω τομεακών προγραμμάτων, ενώ για την αύξηση των συνδεδεμένων ενισχύσεων στο ελαιόλαδο το υπουργείο σημειώνει πως «υπάρχει περιθώριο ώστε το ζήτημα να εξεταστεί στη νέα προγραμματική περίοδο».
Για τα ζητήματα των αποζημιώσεων λόγω ζωονόσων το υπουργείο υποστηρίζει ότι οι αποζημιώσεις για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου έχουν αυξηθεί στα 250 ευρώ ανά ζώο, ενώ προγραμματίζεται νέο πρόγραμμα με 100% χρηματοδότηση για την αγορά ζωικού κεφαλαίου.
Στο θέμα της μείωσης του ΦΠΑ σε αγροτικά εφόδια η κίνηση έχει ήδη γίνει με μείωση στο 6% για λιπάσματα και ζωοτροφές. Δηλαδή στον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή που υπάρχει.
Για το ρεύμα η τιμή έχει σταθεροποιηθεί στα 0,093 ευρώ/κιλοβατώρα για δύο χρόνια. Όσοι αγρότες δεν εντάχθηκαν στη ρύθμιση αποτελεί δική τους επιλογή.
Για το σύνθετο θέμα των αγροτικών επιδοτήσεων η κυβέρνηση διαμηνύει προς κάθε κατεύθυνση ότι το θέμα συζητείται σε επίπεδο ΕΕ για την επόμενη προγραμματική περίοδο.
Για τα κρίσιμα ζητήματα του ΟΠΕΚΕΠΕ ο οργανισμός βρίσκεται σε φάση αναδιοργάνωσης, με στόχο τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα. Εχει ήδη οριστεί τεχνικός σύμβουλος μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας, αποφεύγοντας αδιαφανείς πρακτικές του παρελθόντος.
Από τον Ιανουάριο του 2024 έως τον Δεκέμβριο του 2024, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί πληρωμές ύψους 2,78 δισ. ευρώ, και καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για τη μείωση των καθυστερήσεων.
Νομοθετική κίνηση
Στον απόηχο των όσων δήλωσε ο πρωθυπουργός στη Βουλή για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των αγροτών, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, αναφέρθηκε στη νομοθετική κίνηση της κυβέρνησης για τις διατάξεις των «κόκκινων» αγροτικών δανείων. Ο υπουργός επισημαίνει πως «η κυβέρνηση, για πρώτη φορά, μεθοδικά και αποφασιστικά, προχωρά σε ένα πλαίσιο που διαγράφει βάρη δεκαετιών για τους αγρότες μας».
Το νομοσχέδιο αφορά περισσότερους από 700 αγροτικούς συνεταιρισμούς και περίπου 21.000 αγρότες.
Στο πλαίσιο των νέων ρυθμίσεων:
Προβλέπεται γενναία διαγραφή μέρους του κεφαλαίου των δανείων μέσω συμβιβαστικών λύσεων, επιτρέποντας στους αγρότες να αποκτήσουν βιώσιμες συνθήκες εξυπηρέτησης.
Εισάγονται διακανονισμοί που βασίζονται στις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες των οφειλετών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε παραγωγού. Την επίβλεψη της διαδικασίας αναλαμβάνει η Επιτροπή Ειδικών Εκκαθαρίσεων, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος διασφαλίζει τη διαφάνεια μέσα από την υποβολή επιχειρησιακών σχεδίων από τους εκκαθαριστές. Οι υποθέσεις δανείων ανατίθενται αποκλειστικά σε εξειδικευμένους διαχειριστές, με βαθιά γνώση των αναγκών του αγροτικού κόσμου.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπογραμμίζει ότι «για πρώτη φορά επιστρέφεται το 100% του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου στους αγρότες».
Για το πολύ σημαντικό θέμα των αποζημιώσεων από τις φυσικές καταστροφές στη Θεσσαλία και αλλού, σημειώνει: «Έχουν ήδη δοθεί περισσότερα από 700 εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις. Πρόκειται για ποσά που δεν έχουν δοθεί ποτέ ξανά στην ιστορία της ελληνικής Πολιτείας. Ο ΕΛΓΑ μόνο σε έναν χρόνο έδωσε 290 εκατομμύρια ευρώ».
Τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει έντονη κινητικότητα από πλευράς αγροτών με ανάλυση όλων των παραπάνω σχεδιασμών της κυβέρνησης.
Οι θεσμοθετημένοι αγροτικοί φορείς βλέπουν να είναι προς τη θετική κατεύθυνση σειρά κυβερνητικών αποφάσεων, παράλληλα όμως επαναφέρουν συνεχώς τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος τα τελευταία χρόνια.
Η τάση της μείωσης του εισοδήματος των αγροτών είναι πανευρωπαϊκή, με κομβική στιγμή στο πρόσφατο παρελθόν τη διαδήλωση των αγροτών στις Βρυξέλλες, έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
