Η εβδομάδα ξεκίνησε με τον Ντόναλντ Τραμπ να εκπέμπει αισιοδοξία για την πορεία του ουκρανικού ζητήματος, καθώς οι βαθιές τροποποιήσεις στο αρχικό του σχέδιο φαίνεται να ικανοποιούν τόσο το Κίεβο όσο και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες – όχι όμως και τη Μόσχα, η οποία πλέον αποστασιοποιείται πλήρως.
Το πρώτο σχέδιο των 28 σημείων, που είχε παρουσιαστεί από την αμερικανική πλευρά, είχε χαρακτηριστεί από ειδικούς ως σχεδόν «ρωσικός κατάλογος απαιτήσεων», με διατυπώσεις που θεωρήθηκαν εξαιρετικά ευνοϊκές για το Κρεμλίνο.
Ωστόσο, για να προχωρήσει η διαδικασία, ήταν απαραίτητη η σύμπραξη της Ευρώπης· έτσι οι Μερτς, Μακρόν και Στάρμερ αξιοποίησαν την ισχύ τους, διαπραγματευόμενοι σκληρά στη Γενεύη.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται ο Guardian, οι Ευρωπαίοι κατάφεραν να «σβήσουν» αρκετές από τις μαξιμαλιστικές ρωσικές αξιώσεις, μεταβάλλοντας ουσιαστικά τον πυρήνα της πρότασης.
Τι αλλάζει στο νέο σχέδιο – Τα τρία βασικά σημεία
Όπως αποκαλύπτει το Sky News, έπειτα από τις ενστάσεις της ουκρανικής ομάδας διαπραγμάτευσης, το αρχικό σχέδιο δεν υφίσταται πλέον και έχει αντικατασταθεί από μια εκδοχή 19 σημείων. Μεταξύ των βασικών διαφοροποιήσεων:
- Άμεση παύση πυρός στις τρέχουσες γραμμές επαφής, με το εδαφικό να μετατίθεται για μελλοντικές συνομιλίες – αντί της απαίτησης οι ουκρανικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν περιοχές που ελέγχουν σήμερα.
- Μηχανισμός ασφαλείας τύπου ΝΑΤΟ από τις ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
- Ανώτατο όριο 800.000 στρατιωτών για τον ουκρανικό στρατό σε καιρό ειρήνης, έναντι των 600.000 που όριζε η αρχική πρόταση.
Πώς από τα 28 φιλορωσικά σημεία μείναμε στα 19 που απορρίπτει η Μόσχα
Το πρώτο σχέδιο είχε συνταχθεί από τον Κίριλ Ντμίτριεφ, στενό συνεργάτη του Πούτιν, και τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ζητώντας από την Ουκρανία:
- να αποσυρθεί από πόλεις στο Ντονμπάς,
- να μειώσει δραστικά το μέγεθος του στρατού της,
- και να παραιτηθεί από την προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Στη Γενεύη, υπό τον Μάρκο Ρούμπιο και τον επικεφαλής του γραφείου Ζελένσκι, Αντρίι Γερμάκ, το σχέδιο ξαναγράφτηκε από την αρχή. Πλέον, Κίεβο και Ευρωπαίοι υποστηρίζουν ότι:
- η σημερινή πρώτη γραμμή πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης για μελλοντικές διαπραγματεύσεις,
- καμία αναγνώριση εδαφών που καταλήφθηκαν στρατιωτικά δεν μπορεί να γίνει,
- και η Ουκρανία διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα να αποφασίσει για την ένταξή της σε ΕΕ και ΝΑΤΟ.
Το Κρεμλίνο απάντησε τη Δευτέρα ότι τα νέα σημεία «δεν γίνονται αποδεκτά», απορρίπτοντας ουσιαστικά την ευρωπαϊκή εκδοχή.
Η αμερικανική στάση αλλάζει – Μήνυμα Ρούμπιο και Τραμπ
Παρά το ρίσκο της ρωσικής αντίδρασης, ο Μάρκο Ρούμπιο χαρακτήρισε τις συζητήσεις στη Γενεύη «πολύ πολύ θετικές», ενώ ο Τραμπ – που μόλις την προηγουμένη είχε κατηγορήσει τον Ζελένσκι για «μηδενική ευγνωμοσύνη» – έγραψε στο Truth Social ότι «κάτι καλό ίσως εξελίσσεται».
Με την επιστροφή της ουκρανικής αντιπροσωπείας στο Κίεβο, οι σύμβουλοι ενημέρωσαν τον Ζελένσκι χαρακτηρίζοντας το νέο σχέδιο πιο ρεαλιστικό. Ο Ουκρανός πρόεδρος είχε και ξεχωριστή τηλεφωνική συνομιλία με τον αντιπρόεδρο Τζέι-Ντι Βανς, ζητώντας ευρωπαϊκή εμπλοκή στη διαδικασία – πρόταση που, σύμφωνα με τον Guardian, έγινε δεκτή.
Κυκλοφορούν επίσης πληροφορίες ότι ο Ζελένσκι ενδέχεται να συναντήσει τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο εντός της εβδομάδας, αν και το Κίεβο διέψευσε πως υπάρχει ήδη συμφωνημένη ημερομηνία.
