Το 2010 η Τουρκία είχε επιχειρήσει να κάνει το ίδιο ανοίγοντας παράλληλο στις διερευνητικές και μυστικό δίαυλο με την Αθήνα για το Αιγαίο
Ειδικός συνεργάτης
Την πρόθεση ή τον ευσεβή πόθο της τουρκικής πλευράς να θέσει στο τραπέζι των συζητήσεων με την Ελλάδα για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) όλα τα θέματα που αφορούν το Αιγαίο, την Κύπρο και την Ανατολικό Μεσόγειο, εξέφρασε ως επισπεύδων ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας με αφορμή τις συζητήσεις των τεχνικών Επιτροπών των δύο χωρών που γίνονται αυτές τις μέρες στην Αθήνα. «Θα μπουν στο τραπέζι όλα τα προβλήματα που προκύπτουν ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, στο Αιγαίο, στην Κύπρο και στην ανατολική Μεσόγειο. Όλοι να θέσουν τις δικές τους θέσεις», ήταν η επίμαχη υπογράμμιση του Χουλουσί Ακάρ,.
Η δήλωση είναι καταρχάς προβληματική. Τα ΜΟΕ που συζητιούνται σε τεχνικές επιτροπές στρατιωτικών και διπλωματών (είθισται να σχεδιάζονται από το υπουργείο Εξωτερικών) δεν είναι τραπέζι διαπραγμάτευσης, ούτε διαλόγου-πακέτο για το Αιγαίο, πολύ περισσότερο για το Κυπριακό και την ανατολική Μεσόγειο. Ο επίσημος δίαυλος Ελλάδας-Τουρκίας για το Αιγαίο (και για τα αεροναυτιλιακά)είναι οι διερευνητικές επαφές Ελλάδας-Τουρκίας που επί της ουσίας μπήκαν στο ψυγείο επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (και με ευθύνη του Πάνου Καμμένου).
Η δήλωση Ακάρ, όμως, είναι ακόμα πιο προβληματική, γιατί δεν υποδηλώνει πρόθεση επανέναρξης των διερευνητικών επαφών, τις οποίες αρνείται εδώ και καιρό η τουρκική πλευρά. Υποκρύπτει πρόθεση της Άγκυρας να παγιδεύσει την Αθήνα σε έναν εφόλης της ύλης διάλογο υπό την απειλή των ερευνών και των γεωτρήσεων μεσούσης μάλιστα προεκλογικής περιόδου και στις δύο χώρες.
Δεν είναι η πρώτη φορά. Το 2010 η Τουρκία είχε επιχειρήσει να κάνει το ίδιο ανοίγοντας παράλληλο στις διερευνητικές και μυστικό δίαυλο με την Αθήνα για το Αιγαίο. Τότε, είχε προτείνει μυστική διαπραγμάτευση για τη μείωση της έντασης στον αέρα και είχε καταθέσει προτάσεις που στην πραγματικότητα μετέτρεπαν το Αιγαίο σε «ουδέτερη ζώνη», όπου τα τουρκικά F16 θα μπορούσαν να πετούν ανενόχλητα, ενώ την ίδια περίοδο έβγαζε ερευνητικά πλοία για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Οπως είχαν αποκαλύψει τότε ΤΑ ΝΕΑ, ο Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσηµη επίσκεψή του στην Αθήνα (τον Μάιο του 2010) είχε προτείνει στον Γιώργο Παπανδρέου να υπάρξει παράλληλος δίαυλος διαλόγου για τη µείωση της έντασης και του κινδύνου πρόκλησης ατυχηµάτων στο Αιγαίο. Η πρόταση έγινε δεκτή από την ελληνική πλευρά και ένα μήνα μετά, όπως είχε αποκαλύψει το δημοσίευμα, έγινε μια πρώτη συνάντηση σε επίπεδο γενικών γραμματέων των δύο ΥΠΕΞ για τα αεροναυτιλιακά θέματα στο Αιγαίο.
Τρία ήταν τα βασικά σημεία της τουρκικής πρότασης (σύμφωνα με ΤΑ ΝΕΑ) α) να υπάρξει µυστική «συµφωνία κυρίων» για να εφαρµοστεί «κώδικας συµπεριφοράς» πέραν των 10 ναυτικών µιλίων, β) να αποφευχθούν οι τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, εφόσον οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται µε λιγότερο επιθετικό τρόπο (!) και γ) να µειωθούν οι τουρκικές παραβιάσεις εντός των 6-10 ναυτικών µιλίων, εφόσον µειωθούν και οι ελληνικές αναχαιτίσεις στον διεθνή εναέριο χώρο µακριά από τις ελληνικές ακτές. Ακολούθησε και άλλη συνάντηση, και η τουρκική πλευρά πρότεινε οι συνομιλίες να προχωρήσουν – εκ του πονηρού – ανεξάρτητα από τις διερευνητικές επαφές και έδωσαν προθεσμία ολοκλήρωσης.
Το γεγονός ότι ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου έδωσε εντολή να «παγώσουν» οι συνομιλίες, καθώς εκτίμησε ότι οι τουρκικές προτάσεις έθιγαν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και στόχευαν να επιβάλουν καθεστώς συνδιαχείρισης στο Αιγαίο λέει πολλά. Το ότι το τουρκικό υπουργείο Άμυνας το επαναλαμβάνει δείχνει την σταθερότητα των τουρκικών θέσεων, η οποία θα πρέπει να χτυπήσει «καμπανάκι» στην Αθήνα να μη συρθεί σε διάλογο εφόλης της ύλης και μάλιστα σε αυτή την συγκυρία.
