Αν κανείς ρωτήσει συνεργάτες του Νίκου Παπαθανάση ποιο είναι το πρώτο πράγμα που τους έρχεται στο μυαλό ως εικόνα του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το πιθανότερο είναι ότι θα απαντήσουν «τα σηκωμένα μανίκια του» ή ότι «το φως στο γραφείο του μοιάζει να μη σβήνει ποτέ». Από αυτό το γραφείο, στον πέμπτο όροφο του υπουργείου Ανάπτυξης, έχει θέα κατευθείαν στο κτήριο του ελληνικού Κοινοβουλίου. Είναι πράγματι μια εντυπωσιακή εικόνα, που πλέον για τον αναπληρωτή υπουργό δεν συνιστά μόνο οπτική τέρψη. Η είσοδος στο Κοινοβούλιο είναι ο πολιτικός και προσωπικός στόχος του στις εκλογές της 21ης Μαΐου. Και, από ό,τι λέει στο «Μανιφέστο», η εκλογή του δεν θα είναι επένδυση που θα αφορά μόνον τον ίδιον, αλλά τον «κοινό στόχο της οικοδόμησης μιας καλύτερης Ελλάδας, στο όραμα της δημιουργίας μιας χώρας-πρωταγωνίστρια».
Στον ΚΩΣΤΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟ
Κύριε Παπαθανάση, ομολογουμένως είστε ένας από τους πιο παραγωγικούς υπουργούς της απερχόμενης κυβέρνησης με πολυποίκιλο και σπουδαίο έργο. Για ποιο κομμάτι του έργου που επιτελέσατε από τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων αισθάνεστε περισσότερο υπερήφανος;
Ξέρετε, έχω τρία παιδιά και ποτέ δεν ξεχώρισα κανένα, τα αγαπώ όλα το ίδιο. Αντίστοιχη είναι η φιλοσοφία μου και στον εργασιακό βίο μου. Ανέλαβα το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο του υπουργείου, που περιλαμβάνει τις στρατηγικές επενδύσεις, τον Αναπτυξιακό Νόμο, τα ΣΔΙΤ και τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση. Είμαι ιδιαιτέρως ικανοποιημένος που και στους τέσσερις αυτούς τομείς καταφέραμε αξιόλογα αποτελέσματα. Στο σκέλος των Αμεσων Ξένων Επενδύσεων πηγαίνουμε από ιστορικό υψηλό σε ιστορικό υψηλό. Χάρη στον νόμο μας για τη στήριξη των Στρατηγικών Επιχειρήσεων, προσελκύσαμε νέες και δυναμικές επενδύσεις παγκόσμιων επιχειρηματικών κολοσσών, όπως οι Pfizer, Microsoft, Google, Amazon, Teamviewer, Digital Realty, Theracell κ.ά. Με τον νόμο «Επενδύω στην Ελλάδα» ενεργοποιήσαμε ταχύτερη και κεντρική αδειοδοτική διαδικασία των έργων ΣΔΙΤ, με αποτέλεσμα να τριπλασιαστούν οι εγκρίσεις σε σχέση με την περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ. Τα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησής μας εγκρίναμε 36 νέα έργα ΣΔΙΤ, συνολικού κόστους επένδυσης 5,6 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, με το φιλοεπενδυτικό πλαίσιο του νέου Αναπτυξιακού Νόμου αυξήσαμε μεσοσταθμικά τις ετήσιες υπαγωγές κατά 282%, ενώ μειώσαμε και τον χρόνο αξιολόγησης, ούτως ώστε περισσότερες επενδύσεις να ξεκινούν γρήγορα. Τέλος, για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση δημιουργήθηκε ένα ενιαίο και συνεκτικό σύστημα διακυβέρνησης και συντονισμού μέσω της Ειδικής Υπηρεσίας ΔΑΜ και της Μετάβασης Α.Ε., ενώ πήραμε πρώτοι στην Ευρώπη έγκριση από την Ε.Ε. για το τομεακό πρόγραμμα ΕΣΠΑ-ΔΑΜ, συνολικού προϋπολογισμού 1,6 δισ. ευρώ. Ηδη έχουν δημοσιευθεί οι πρώτες προσκλήσεις και αναμένεται άμεσα η ενεργοποίηση ειδικού καθεστώτος στον Αναπτυξιακό Νόμο με προσαύξηση 10% των ποσοστών ενίσχυσης που προβλέπει ο Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων και επιπρόσθετα κίνητρα για επενδύσεις που θα υλοποιηθούν στις περιοχές μετάβασης. Αρα λοιπόν είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος και υπερήφανος, όπως λέτε κι εσείς, για το συνολικό αναπτυξιακό αποτέλεσμα που επιτύχαμε, το οποίο αντικατοπτρίζεται και στο διπλάσιο ποσοστό ανάπτυξης σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που παρουσίασε η χώρα μας το 2022. Ενα αποτέλεσμα το οποίο κατάφερε να δημιουργήσει πολλές νέες δουλειές για τους νέους και τις νέες της χώρας μας και που αναμένεται να είναι ακόμα καλύτερο το τρέχον έτος. Να σας θυμίσω ότι αν ο κόσμος μάς δώσει την ισχυρή εντολή που ζητάμε σε αυτές τις εκλογές, η ανάπτυξη υπολογίζεται να είναι τριπλάσια του ευρωπαϊκού μέσου όρου το 2023, παρά τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις που εξακολουθούν να βαραίνουν την ευρωπαϊκή οικονομία.
Ποιο είναι το βαθύτερο κίνητρο που κάνει έναν άνθρωπο της αγοράς, έναν μάνατζερ, όπως είστε εσείς, να εμφανίζεται με ακούραστο ρυθμό από το Υπουργικό Συμβούλιο στην Αθήνα στα εγκαίνια ενός έργου Δίκαιης Μετάβασης στη Δυτική Μακεδονία και από εκεί σε μια συνάντηση επενδυτών υψηλού τεχνολογικού προφίλ μέχρι τα σούπερ μάρκετ για το «καλάθι του νοικοκυριού»;
Νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός ιδιοσυγκρασίας και βαθύτερου κινήτρου. Από τα νεανικά μου χρόνια, για να θέσω έναν στόχο, έπρεπε να είμαι σίγουρος ότι μπορώ να εξαντλήσω το σύνολο των δυνάμεών μου στην επίτευξή του, κάτι που ίσχυσε και όταν, μετά την τιμητική πρόταση του πρωθυπουργού, ανέλαβα τα καθήκοντα αρχικά του υφυπουργού Ανάπτυξης και μετέπειτα του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Οσο για το βαθύτερο κίνητρο, είναι η «προσφορά» στο κοινωνικό σύνολο, στον κοινό στόχο της οικοδόμησης μιας καλύτερης Ελλάδας, στο όραμα της δημιουργίας μιας χώρας- πρωταγωνίστρια στην ευρωπαϊκή οικονομική σκακιέρα, μιας Ελλάδας που οι νέοι και οι νέες θα χαίρονται να παραμείνουν και να δημιουργήσουν σε αυτήν.
Το έργο που έχετε παραγάγει στο υπουργείο Ανάπτυξης πώς αγγίζει τη ζωή του απλού Ελληνα που δεν έχει σχέση με την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις;
Εχετε δίκιο, πολλές φορές όλοι αυτοί οι οικονομικοί δείκτες με τους οποίους εξοικειωθήκαμε για πρώτη φορά κατά τη δεκαετή οικονομική κρίση δεν γίνονται άμεσα κατανοητοί. Οπως προανέφερα λοιπόν, το έργο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων την τελευταία τετραετία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ρεκόρ Αμεσων Ξένων Επενδύσεων και σημαντικές επενδύσεις από παγκόσμιους επιχειρηματικούς κολοσσούς, οι οποίοι εμπιστεύθηκαν το φιλοεπενδυτικό περιβάλλον που δημιουργήσαμε. Κι αν δεν είμαι επιχειρηματίας, αυτό γιατί με αφορά, όπως σωστά ρωτάτε; Γιατί πολλαπλασιάζοντας τις επενδύσεις, ανατάσσουμε την οικονομία και ανατάσσοντας την οικονοµία, επιστρέφουµε στο σύνολο των πολιτών, και ειδικά στους πιο ευάλωτους, το εθνικό αναπτυξιακό µέρισµα. Μέσα στην προηγούμενη τετραετία διαχειριστήκαμε μεγάλες κρίσεις: πανδημία, μεταναστευτική κρίση, Ελληνοτουρκικά, πόλεμο στην Ουκρανία, κρίση στην ενέργεια, διεθνή πληθωρισμό. Κι όμως καταφέραμε τα δημόσια αποθεματικά σήμερα να είναι στα 39 δισ. ευρώ – από 37 δισ. ευρώ που άφησε, χάρη στην υπερφορολόγηση εργαζομένων και επιχειρήσεων, ο κ. Τσίπρας. Στα 39 δισ. ευρώ, παρά τη μείωση 50 φόρων ύψους 7 δισ. ευρώ και την τεράστια δημοσιονομική στήριξη ύψους 57 δισ. ευρώ που δόθηκε στα χρόνια της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης. Επιπλέον όμως αυτού του μερίσματος της ανάπτυξης, που περνά στους πολίτες σε συνθήκες κρίσεων, οι επενδύσεις συμβάλλουν και στη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος. Μέσα σε 4 χρόνια, χάρη στην επενδυτική «άνοιξη» που βίωσε η χώρα, μειώθηκε η ανεργία κατά περίπου 7 μονάδες και δημιουργήθηκαν σχεδόν 300.000 νέες δουλειές. Και σε αυτές εργάζονται συµπολίτες µας, που έχουν, πλέον, εισόδηµα και προοπτική.
Πρόσφατα, βρεθήκατε στη δίνη ενός κυκλώνα, «κατηγορούμενος» ότι χρησιμοποιήσατε την πολιτική σας ιδιότητα και την προσωπική σχέση με τον πρωθυπουργό για να ρυθμίσετε ευνοϊκά ορισμένες οικονομικές υποχρεώσεις σας. Μια τέτοια περιπέτεια είναι ευκολότερο να απογοητεύσει και να οδηγήσει κάποιον στην ιδιώτευση. Εσείς, απεναντίας, κατεβαίνετε για πρώτη φορά στις εκλογές. Είναι πείσμα ή κάτι άλλο;
Πρόσφατα βρέθηκα στη δίνη ενός κυκλώνα παραπληροφόρησης και ψευδών ειδήσεων. Ο δήθεν «έγκριτος» κ. Βαξεβάνης επιστράτευσε και πάλι τον λασπωτήρα του «Documento» για να παρουσιάσει καταφανώς αναληθή, αβάσιμα και συκοφαντικά κατασκευάσματα. Ισχυρίστηκε, δηλαδή, ότι με το ποσό που έδωσα για τη μεταβίβαση του 50% του σπιτιού μου στα παιδιά μου «κούρεψα» ένα εταιρικό δάνειο μιας κατασκευαστικής εταιρείας, από την οποία έχω αποχωρήσει εδώ και 18 χρόνια και για το οποίο φρόντισα να παραμείνω εγγυητής ακόμα και μετά την αποχώρησή μου, για να αποφύγω ακριβώς και την παραμικρή υπόνοια ευνοϊκής μεταχείρισης λόγω της πολιτικής μου ιδιότητας. Η μυθοπλασία του «κουρέματος» συμπληρώθηκε μάλιστα κι από χρέη στο Δημόσιο και πολλές άλλες ψευδολογίες του υπογράφοντα το δημοσίευμα. Ευθύς εξαρχής, με στοιχεία και αποδείξεις –να σας θυμίσω ότι παρουσίασα φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα σε τηλεοπτικές ενημερωτικές εκπομπές– βγήκα και ξεκαθάρισα ότι δεν χρωστάω ούτε ένα λεπτό του ευρώ στο Δημόσιο, πως δεν έχω «κουρέψει» κανένα δάνειο και δεν έχω τύχει καμίας ευνοϊκής μεταχείρισης από καμία τράπεζα. Γεγονός που επιβεβαίωσε και η ίδια η τράπεζα με ανακοίνωσή της, στην οποία διευκρίνιζε ότι το ποσό που δόθηκε για τη μεταβίβαση «υπερβαίνει αυτό που θα μπορούσε να διεκδικηθεί μέσω αναγκαστικής εκποίησης». Για τις συκοφαντίες του κ. Βαξεβάνη έχω πεισμώσει, ναι, κι αυτός είναι και ο λόγος που έχω ξεκινήσει δικαστικό αγώνα. Οι όποιες συκοφαντίες όμως δεν μπορούν και δεν θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να με οδηγήσουν σε οπισθοχώρηση. Οταν μου έγινε η τιμητική πρόταση από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, να κατέβω υποψήφιος στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας, σκέφτηκα σοβαρά τον αγώνα που θα έπρεπε να δώσουμε για να οδηγήσουμε τη χώρα σε μια ακόμα τετραετία προκοπής. Και αποφάσισα να συνδράμω σε αυτόν, τόσο προεκλογικά, κάνοντας γνωστό το έργο της παρούσας κυβέρνησης, όσο και μετεκλογικά, αν ο λαός με εμπιστευτεί να τον εκπροσωπήσω στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Και δεν έχει αλλάξει τίποτα από τότε. Οπότε προχωράμε μπροστά, για ένα έργο με αποτέλεσμα.
Αλήθεια, αν ξαναβρισκόσασταν στην ίδια θέση και σε μια επόμενη κυβέρνηση, τι δεν θα ξανακάνατε σε σχέση με όσα κάνατε σε αυτήν τη θητεία;
Δεν υπάρχει κάτι που δεν θα ξαναέκανα, υπάρχουν όμως πράγματα που θα ήθελα να κάνω ακόμα καλύτερα. Οπως για παράδειγμα η περαιτέρω επίσπευση των διαδικασιών αξιολόγησης και ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων στον Αναπτυξιακό Νόμο ή η πιο ομαλή μετάβαση της αγοράς στη μετα-πανδημική εποχή. Βέβαια, στη δεύτερη περίπτωση, αν ξεκινούσαμε και πάλι από το μηδέν, νομίζω ότι δεν θα μπορούσαμε να είχαμε ενεργήσει πολύ διαφορετικά, γιατί δεν υπήρχε «manual» για μια τέτοια έκτακτη κατάσταση. Βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση, η οποία επέβαλε ένα εντελώς διαφορετικό μοντέλο λειτουργίας ολόκληρης της ελληνικής αγοράς, η οποία μάλιστα, τότε, ήταν μη ψηφιοποιημένη. Οσο για τον Αναπτυξιακό, βρήκαμε πολλές εκκρεμότητες του παρελθόντος ως προς τους προηγούμενους νόμους και ταυτόχρονα περάσαμε έναν νέο νόμο, ο οποίος έτρεξε για πρώτη φορά, οπότε, όπως κάθε πρώτη φορά, η προετοιμασία ήταν χρονοβόρα. Φροντίσαμε όμως να θέσουμε τις βάσεις ώστε στη συνέχειά του, στα επόμενα καθεστώτα δηλαδή, με νέους οδηγούς αξιολόγησης, νέα δεξαμενή αξιολογητών και νέο πληροφοριακό σύστημα, οι χρόνοι θα μειωθούν σημαντικά.