Στο Μόναχο το 1919, σε μια ταραγμένη περίοδο σύγχυσης και αβεβαιότητας (ήττα Γερμανίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δολοφονία των ηγετών του ΚΚΓ Λούξεμπουργκ-Λίμπκνεχτ, παραίτηση Κάιζερ) ο Max Weber έδινε τη μνημειώδη διάλεξή του με τίτλο «Η πολιτική ως κλήση και ως επάγγελμα».
Με αυτή τη διάλεξη, που δικαιολογημένα θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά πολιτικά κείμενα του 20ου αιώνα, ο Γερμανός σοφός προσδιόριζε το νόημα της Πολιτικής στο σύγχρονο κόσμο ως αγώνα ισχύος για συμμετοχή στη διεύθυνση του Κράτους. Διέκρινε δε δύο τρόπους για να καταστήσει κάποιος επάγγελμά του την πολιτική: είτε να ζει «για» την πολιτική, είτε να ζει «από» την πολιτική. Έλεγε μάλιστα χαρακτηριστικά: «όποιος ζει «για» την πολιτική, καθιστά τη δραστηριότητα αυτή περιεχόμενο της ζωής του […] αντλώντας την εσωτερική του ισορροπία και το αίσθημα αυτοεκτίμησης από τη συνείδηση ότι η ζωή του αποκτά νόημα υπηρετώντας ένα σκοπό […]. Όποιος ζει «από» την πολιτική ως επάγγελμα, αγωνίζεται να την καταστήσει μόνιμη πηγή εσόδων».
Πλην όμως, για κάθε πολιτικό ισχύει το ίδιο ερώτημα: τι είδους άνθρωπος θα πρέπει να είναι κανείς για να του επιτρέπεται να βάζει το χέρι του στις ακτίνες του τροχού της Ιστορίας. Δηλαδή ποια είναι τα ηθικά και διανοητικά χαρακτηριστικά που πρέπει να κοσμούν έναν πολιτικό για να γίνει άξιος της εμπιστοσύνης του λαού.
Η απάντηση του Weber σε αυτό το ερώτημα είναι ότι ο πολιτικός πρέπει να χαρακτηρίζεται από τρεις ιδιότητες: το πάθος – όχι με την έννοια της «στείρας εσωτερικής αναστάτωσης» αλλά με την έννοια της προσωπικής αφοσίωσης και αφιέρωσης στην κοινή υπόθεση, την αίσθηση της προσωπικής ευθύνης και τη συναίσθηση του μέτρου.
Κι όμως έναν αιώνα μετά, στην Ελλάδα του 2020, οι αξίες αυτές φαίνεται να μην ασκούν καμία επιρροή σε μια σημαντική μερίδα του πολιτικού κόσμου της χώρας.
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις των διαλόγων που έφερε στη δημοσιότητα ο επιχειρηματίας Μιωνής δεν επιβαρύνουν απλώς με μια αβάσταχτη δυσοσμία το πολιτικό σκηνικό του τόπου, αλλά προδίδουν έλλειμα ηθικής και θεσμικής θωράκισης του πολιτικού του συστήματος.
Από τους διαλόγους αυτούς προκύπτει δυστυχώς ότι κατά τη διάρκεια των ετών 2015-2019 ο τόπος κυβερνήθηκε για πρώτη φορά από μια «Αριστερά» στην οποία συμμετείχαν ως κορυφαίοι υπουργοί αδίστακτοι και ανεύθυνοι πολιτικοί που άφησαν το αποτύπωμα των λερωμένων χεριών και μυαλών τους στον τροχό της Ιστορίας του τόπου. Ευνοημένοι από τη συγκυρία κυβέρνησαν τον τόπο και χρησιμοποίησαν την πολιτική εξουσία όχι για να υπηρετήσουν το γενικό συμφέρον αλλά για «να κλείνουν δουλειές» για τους ίδιους και να διανέμουν προνόμια σε φίλους και συγγενείς. Μετέτρεψαν την κυβέρνηση σε «μαγαζί», την πολιτική σε μέσο προσωπικού πλουτισμού και χρησιμοποίησαν τη Δικαιοσύνη ως εργαλείο εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων. Απέναντι σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα η σημερινή Κυβέρνηση αναλαμβάνει ένα αυτονόητο ιστορικό χρέος: κάθαρση τώρα και παντού, ολική επαναφορά στις αξίες και στις αρχές της ευνομούμενης Πολιτείας.
*Ο Κώστας Τζαβάρας είναι βουλευτής της ΝΔ
