Κάθε φορά που η διεθνής σκηνή τρίζει, ακούγεται πάλι το ίδιο: «Πάμε για Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Τόσο συχνά που κινδυνεύουμε να το δεχτούμε σαν φυσική εξέλιξη. Και όμως, δεν είναι. Είναι το πιο βολικό άλλοθι της εξουσίας: να μας κρατάει παγωμένους στον φόβο, πειθαρχημένους, σιωπηλούς.
Ο πόλεμος που φοβόμαστε τρέφεται πρώτα από όλα από τη ρητορική. Κάθε στρατηγική κίνηση, κάθε απειλή, κάθε «σύγκρουση αξιών» ντύνεται με μεγάλα λόγια και ηθικά συνθήματα. Από πίσω, όμως, παίζονται συμφέροντα για ενέργεια, αγορές, τεχνολογίες. Σήμερα, μάλιστα, με ένα λάθος βήμα η κλιμάκωση μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη σε δευτερόλεπτα.
Ήδη ζούμε έναν ιδιότυπο πόλεμο: οικονομικό, ενεργειακό, ψυχολογικό. Και ίσως αυτός να είναι ακόμη πιο επικίνδυνος. Γιατί όσο συνηθίζουμε να ζούμε «υπό απειλή», τόσο πιο εύκολα αποδεχόμαστε περιορισμούς, ακρίβεια, εξοπλιστικές φρενίτιδες σαν «αναγκαίο κακό».
Δεν υπάρχει τίποτε αναπόφευκτο στον πόλεμο. Είναι πάντα αποτέλεσμα επιλογών και, άρα, μπορεί να αποφευχθεί. Όταν μας τον παρουσιάζουν ως μοιραίο, στην πραγματικότητα μας προετοιμάζουν να τον αποδεχτούμε. Εδώ βρίσκεται η ευθύνη μας: να μην αφήσουμε τον φόβο μας να γίνει εργαλείο πολιτικής.
Ο Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν είναι προφητεία. Είναι το πιο κυνικό αφήγημα εξουσίας του 21ου αιώνα και η δική μας συνειδητή αντίδραση μπορεί να τον κρατήσει μακριά.
