Πέρασε απαρατήρητο ότι ο Πρωθυπουργός στην ομιλία του στο Λούβρο αναφέρθηκε στον Αντρέ Μαλρώ, αριστερό στοχαστή, συγγραφέα, αλλά και πολιτικό που διετέλεσε επί μια δεκαετία υπουργός Πολιτισμού στις κυβερνήσεις του Στρατηγού Ντε Γκώλ.
Του Χάρη Παυλίδη
Η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν, αφού η περιπετειώδης ζωή του Μαλρώ, ο κοσμοπολιτισμός του με βαθιές ευρωπαϊκές ρίζες και το τροτσκιστικό παρελθόν του συνέθεσαν ένα αντισυμβατικό φιλελεύθερο προφίλ που έδωσε στη Δεξιά της εποχής έναν χαρακτήρα εντελώς διαφορετικό από εκείνον του Βισύ.
Είναι προφανές ότι ο Πρωθυπουργός παρουσία του Προέδρου Μακρόν, σ’ ένα χώρο πολιτισμού και ιστορίας, ήθελε με χαρακτηριστική λεπτότητα να αναδείξει τις αξίες της ευρωπαϊκής αστικής κουλτούρας και να τη συνδέσει με τον ελληνικό πολιτισμό. Μακριά από μύθους που κατασκευάστηκαν ώστε να παραβλεφθεί η συμβολή των αστών της τέχνης και της διανόησης στη συγκρότηση της ευρωπαϊκής ιδέας με πυρήνα τις αρχές του φιλελευθερισμού. Ενός φιλελευθερισμού που δεν έχει πατρίδα και δεν χωράει σε κόμματα.
Στα «Αντιαπομνημονεύματα», ο Αντρέ Μαλρώ, γράφει: «Ο φιλελευθερισμός δεν είναι πολιτική πραγματικότητα, είναι αίσθημα, ένα αίσθημα που μπορεί να υπάρξει σε πολλά κόμματα, αλλά που δεν μπορεί και να δημιουργήσει κόμμα». Σ’ αυτό το μονοπάτι της σκέψης μπορεί κανείς να συναντήσει τη σύγχρονη Δεξιά που δεν μπορεί παρά να είναι φιλελεύθερη και να κοιτάζει προς το κέντρο. Όπως είχε πει ο Μαλρώ στον Στρατηγό Ντε Γκώλ, «Ό,τι γοητεύει στον κομμουνισμό είναι η ενεργητικότητα στην υπηρεσία της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ό,τι τους απομακρύνει (εννοεί τους γάλλους) από τους κομμουνιστές είναι τα μέσα της ενεργητικότητας αυτής».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δείξει στα δύο χρόνια που προσπαθεί να βγάλει την Ελλάδα από το περιθώριο και να την βάλει ως έννοια στο μυαλό της διεθνούς κοινής γνώμης, ότι ο πολιτισμός μιας χώρας δεν κληρονομείται, κατακτάται. Τηρουμένων των αναλογιών η κληρονομιά μιας παράταξης, πολλώ δε μάλλον της αστικής και εκ χαρακτήρος κοσμοπολίτικης, οφείλει να διευρύνεται διατηρώντας όμως τον πυρήνα των αξιών της. Κι αυτό επίσης κάνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης πολύ πριν μεταφερθεί από το γραφείο του στην Πειραιώς με θέα την Ακρόπολη στο Μαξίμου με θέα τον Εθνικό Κήπο.
Σημειώνω την αναφορά του Πρωθυπουργού στον Αντρέ Μαλρώ και επισημαίνω το χώρο και το χρόνο που έγινε ώστε να αρχίσουμε να βλέπουμε πέραν του θεσμικού ρόλου που έχει και άλλα στοιχεία που συνθέτουν την προσωπικότητά του. Και να σκεφτούμε γιατί ο Στρατηγός είχε εμπιστευθεί έναν πρώην τροτσκιστή να αναλάβει τις πολιτιστικές υποθέσεις μιας δεξιάς κυβέρνησης εν μέσω του «ψυχρού πολέμου». Κι αν σκεφτεί κανείς ότι αυτό συνέβη το 1958, αρκεί ώστε να γίνει κατανοητή η πρόθεση του Πρωθυπουργού το 2021, όχι μόνο να βγάλει τη χώρα απ’ το «καβούκι» της, αλλά και το κόμμα από το «λήθαργο».
Κάποιοι είναι βέβαιο ότι θεωρούν υπερβολή ότι μια αναφορά σ’ ένα πρόσωπο σύμβολο για τη Γαλλία, γνωστό από τα βιβλία του στο παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό, ενδεχομένως λιγότερο γνωστό στην Ελλάδα κυρίως για την πολιτική του ταυτότητα, δικαιολογεί και εξηγεί τις προθέσεις του Πρωθυπουργού σε πολιτικό επίπεδο. Ίσως, αλλά σε κάθε περίπτωση ακόμα κι αν η αναφορά στον Μαλρώ δεν είχε αυτό το σκοπό εκ μέρους του, έγινε η αφορμή να αρχίσουμε να συζητάμε για την κουλτούρα της κεντροδεξιάς και τις νέες ιδέες που θα διαμορφώσουν το σύγχρονο προφίλ της.
