Στις συνθήκες πολιτικής δίνης για την Κεντροαριστερά, με τον ΣΥΡΙΖΑ να... τρεκλίζει μεταξύ φαρσοκωμωδίας και ιλαροτραγωδίας και το ΠΑΣΟΚ –τουλάχιστον ένα τμήμα του– να έχει ζητούμενο τον προσανατολισμό της επόμενης ημέρας, έπειτα από το αποτέλεσμα της εσωκομματικής κάλπης, αναζητούνται εναγωνίως «πατήματα» και συμμαχίες. Σε αυτό το σκηνικό ανασύρεται και πάλι ο φάκελος Novartis, όχι σε επίπεδο δικαστικής διερεύνησης ή κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά με όρους χρήσης την ικανοποίηση της κοινωνικοπολιτικής ηθικής. Για να δοθούν ενδεχομένως εξηγήσεις, να λυθούν παρεξηγήσεις και να νομιμοποιηθεί κοινωνικά και πολιτικά μια επιχείρηση ώσμωσης δύο «φίλων» από τα παλιά, με... ανοιχτούς λογαριασμούς.

Να δώσουν τα χέρια, λοιπόν... Μόνο έτσι μπορεί να ερμηνευτεί η προτροπή του Γιώργου Λιάνη, προς ΣΥΡΙΖΑ, ενδεχομένως Νέα Αριστερά και ΠΑΣΟΚ. «Πρέπει να δώσουν συγχωροχάρτι. Ο Τσίπρας ήδη το έχει κάνει το πρώτο βήμα. Ξέρω ότι έχει γίνει τηλεφώνημα του Τσίπρα σε μεγάλο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, στο οποίο ουσιαστικά ζήτησε “συγγνώμη” για την παραπομπή του στην υπόθεση Novartis». Αυτά είπε ο υπουργός των κυβερνήσεων Παπανδρέου, σε τηλεοπτική συνέντευξή του, σε μία προσπάθεια ενδεχομένως να ενεργοποιήσει τα κεντροαριστερά αντανακλαστικά και να ωθήσει προς τη... συμφιλίωση μεταξύ Χαριλάου Τρικούπη και Κουμουνδούρου.

Ο Γιώργος Λιάνης έδωσε μάλιστα και το... τυράκι της αποκάλυψης για να γίνει και ο απαραίτητος ντόρος. Να σηκωθεί κουρνιαχτός και να καλύψει, όσο μπορέσει, την ομίχλη του ΠΑΣΟΚ, πίσω από τα φώτα της νωπής εντολής του Νίκου Ανδρουλάκη και την πολιτική κατινιά που σφίγγει τη θηλιά στον λαιμό του ΣΥΡΙΖΑ. Οποια και αν είναι η αφετηρία του Γιώργου Λιάνη, αυθόρμητη έκφραση αγωνίας για την επανασύσταση ενός ισχυρού κεντροαριστερού πόλου, ή υλοποίηση μιας συμφωνημένης πολιτικής τακτικής, επιχειρεί να δείξει έναν δρόμο και ένα πρόσωπο... οδηγό ή και συνοδοιπόρο. Ο Αλέξης Τσίπρας, τον οποίο ψάχνουν πολλοί αυτό το διάστημα, εντός και πέριξ της Κουμουνδούρου, για να τους πει ποιος ακριβώς ήταν και είναι ο ρόλος του, φέρεται να τηλεφώνησε ή και να συναντήθηκε με μεγάλο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ (πιθανότατα τον Ευάγγελο Βενιζέλο) και να του ζήτησε «συγγνώμη» για τη διαπόμπευσή του στην υπόθεση-σκευωρία της Novartis. O Αλέξης Τσίπρας λοιπόν έκανε το βήμα της συμφιλίωσης... Και ο νοών νοείτο ή, διαφορετικά, όσοι πιστοί προσέλθετε...

Κατά το δοκούν...

«Την επόμενη ημέρα το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να συνεργαστεί με κάτι. Δεν μπορεί να συνεργαστεί με κάτι άλλο πέρα από την Αριστερά. Πώς όμως; Αφού αυτός ο χώρος πρέπει να ζητήσει μια σοβαρή συγγνώμη από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ για όσα τραβήξαμε την περίοδο της διακυβέρνησης με τις λοιδορίες, τις κατηγορίες, τις παραπομπές πολιτικών προσώπων και την κατηγορία ότι το ΠΑΣΟΚ είναι υπεύθυνο για τη χρεοκοπία της χώρας». Με αυτά τα λόγια «έντυσε» ο Γιώργος Λιάνης την πολιτική προτροπή του... κι ας πάνε στην ευχή τα παλιά. Αφετηρία της συμφιλίωσης, η «συγγνώμη» για τη σκευωρία Novartis. Η υπόθεση που ταλάνισε το πολιτικό σύστημα για μία πενταετία έχει τεθεί στο αρχείο, αλλά για την ιστορία και την πολιτική είναι χρήσιμη η επίκλησή της κατά το δοκούν και κατά το συμφέρον...

Τον Ιανουάριο του 2022 στο αρχείο τίθενται, με απόφαση της Οικονομικής Εισαγγελίας, οι δικογραφίες εις βάρος των δύο τελευταίων, εκ των δέκα, πολιτικών προσώπων, του Αδωνιδος Γεωργιάδη και του Δημήτρη Αβραμόπουλου, τα ονόματα των οποίων είχαν εμπλακεί στην υπόθεση Novartis. Στη Δικαιοσύνη παραμένει το σκέλος που αφορά τον Ανδρέα Λοβέρδο, ο οποίος έχει ζητήσει ο ίδιος να εκκαθαριστεί από τη Δικαιοσύνη η υπόθεσή του. Η «σκευωρία Novartis» «χτίζεται» αρχικά πάνω σε ένα υπαρκτό διεθνές σκάνδαλο αθέμιτων πρακτικών, επιρροής και χειραγώγησης των αγορών φαρμάκου και γίνεται μία χοάνη τοξικότητας και δολοφονίας πολιτικών χαρακτήρων.

Παραίτηση-«βόμβα»

Ηταν μέσα του 2017, όταν ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προειδοποιούσε από το βήμα της Βουλής για αποκαλύψεις που επέρχονταν και ενέπλεκαν πολιτικούς αντιπάλους του στην υπόθεση Novartis. Είχε προηγηθεί η παραίτηση-«βόμβα» της τότε επικεφαλής της Εισαγγελίας Διαφθοράς Ελένης Ράικου, η οποία χειριζόταν την υπόθεση, καταγγέλλοντας «παράκεντρα εξουσίας» και εξωθεσμικές παρεμβάσεις στο έργο της για την κατεύθυνση των δικαστικών ερευνών. Αναλαμβάνει καθήκοντα εισαγγελέα η Ελένη Τουλουπάκη και οργιάζουν οι φήμες για καταθέσεις «προστατευόμενων μαρτύρων» που «έκαιγαν» συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα.

Μέλη του τότε Υπουργικού Συμβουλίου, όπως ο Παύλος Πολάκης και ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, ασχολούνται νυχθημερόν με τις επικείμενες αποκαλύψεις. Ηταν τότε που ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος δήλωσε έξω από το Μέγαρο Μαξίμου ότι «πρόκειται για το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους, μετά από μία πρόχειρη ματιά που έριξα στη δικογραφία».

Ο φάκελος πάει στη Βουλή, μέσα μαζικής ενημέρωσης προϊδεάζουν για «χειροπέδες σε πολιτικούς της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ για το σκάνδαλο Novartis και για τα εκατομμύρια ευρώ με τα οποία χρηματίστηκαν» και στις 21 Φεβρουαρίου 2018 συστήνεται Ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή προκειμένου να διενεργήσει προκαταρκτική εξέταση για την ενδεχόμενη τέλεση των αδικημάτων της δωροληψίας, της δωροδοκίας και της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα, από τα δέκα αναφερόμενα στην απόφαση πολιτικά πρόσωπα, κατά το άρθρο 86 παρ. 3 του Κανονισμού της Βουλής και το άρθρο 5 του Ν. 3126/2003 περί «Ποινικής Ευθύνης των Υπουργών». Στήνονται δέκα ονομαστικές κάλπες στην Ολομέλεια της Βουλής. Παναγιώτης Πικραμμένος, Αντώνης Σαμαράς, Ευάγγελος Βενιζέλος, Ανδρέας Λοβέρδος, Γιώργος Κουτρουμάνης, Δημήτρης Αβραμόπουλος, Αδωνις Γεωργιάδης, Αντρέας Λυκουρέντζος, Μάριος Σαλμάς και Γιάννης Στουρνάρας...

Εναντίον της απόφασης της Ολομέλειας της Βουλής, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, τότε βουλευτής και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, άσκησε ένσταση απαράδεκτου για παραβίαση των προϋποθέσεων του άρθρου 154 παρ. 3 εδ. α΄ του Κανονισμού της Βουλής, θεωρώντας την πρόταση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων προδήλως αόριστη και δικονομικά απαράδεκτη, με συνέπεια την απόλυτη ακυρότητα της όλης προδικασίας. Η κυβερνητική πλειοψηφία της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής απέρριψε την ένσταση. Για πολλούς μήνες διερευνάται η αρμοδιότητα της Επιτροπής, ενώ ετέθησαν στο αρχείο μηνύσεις των εμπλεκόμενων πολιτικών προσώπων εναντίον των «προστατευόμενων μαρτύρων» και των εισαγγελικών λειτουργών.

Εφιάλτης και... Ερινύες

Ο φάκελος των δέκα πολιτικών προσώπων επιστρέφει στη Δικαιοσύνη και οι καταθέσεις-«φωτιά» των «προστατευόμενων μαρτύρων», όπως και οι επερχόμενες αποκαλύψεις για πολιτικούς από την Ελβετία και το FBI μένουν να αιωρούνται στην πολιτική ατμόσφαιρα. Μέχρι τις εκλογές... Πολλαπλασιάζονται όμως και οι καταγγελίες για τη σκευωρία. Από τον Οκτώβριο του 2018, η πρώην εισαγγελέας Διαφθοράς Ελένη Ράικου κατήγγειλε τον «Ρασπούτιν» (βλ. Δημήτρης Παπαγγελόπουλος) για τη δράση του σε παραδικαστικό κύκλωμα. Στις αρχές του 2019, παραιτείται ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ιωάννης Αγγελής από τη θέση του Επόπτη της Εισαγγελίας Διαφθοράς καταγγέλλοντας καθυστερήσεις σε έρευνές τους και κυρίως στην έρευνα για την υπόθεση Novartis.

Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019 αλλάζουν οι πολιτικοί συσχετισμοί. Η νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία της Νέας Δημοκρατίας, με τη στήριξη των βουλευτών του Κινήματος Αλλαγής-ΠΑΣΟΚ, προχώρησε, τον Σεπτέμβριο 2019, στη σύσταση Ειδικής Προκαταρκτικής Επιτροπής για τον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, αναζητώντας ενδεχόμενες ευθύνες του για τέσσερα αδικήματα: παράβαση καθήκοντος, ηθική αυτουργία σε κατάχρηση εξουσίας, ηθική αυτουργία σε πρόκληση κακουργήματος και ηθική αυτουργία σε ψευδορκία μάρτυρος.

«Ασκησαν πιέσεις»

Ενας από τους προστατευόμενους μάρτυρες με την κωδική ονομασία «Γιάννης Αναστασίου» –πρόκειται για τον μάρτυρα Νίκο Μανιαδάκη–, ο οποίος είχε συλληφθεί από τις αρχές για ψευδορκία και για δωροδοκία, καταθέτει στην Ειδική Προκαταρκτική Επιτροπή για τον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο ότι «η Εισαγγελία Διαφθοράς τού είχε ασκήσει πιέσεις προκειμένου να μιλήσει κατά συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων», δηλώνοντας: «Μου έλεγαν οι Εισαγγελείς να μη φοβάμαι, καθώς οι Σαμαράς και Γεωργιάδης δεν θα επανεκλεγούν. Με ρωτούσαν για πέντε πρόσωπα. Κατά κύριο λόγο για Αδωνι Γεωργιάδη, Αντώνη Σαμαρά, Γιάννη Στουρνάρα, Ανδρέα Λοβέρδο και Ευάγγελο Βενιζέλο».

Η πρώην εισαγγελέας Διαφθοράς Ελένη Ράικου αποκάλυψε τις ωμές παρεμβάσεις του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, προκειμένου να κατασκευαστούν πλαστές κατηγορίες με ψευδομάρτυρες εναντίον συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων. Ο πρώην εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος Παναγιώτης Αθανασίου ανέφερε ότι ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος του ζητούσε την άσκηση ποινικών διώξεων χωρίς στοιχεία εναντίον συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων, οικονομικών παραγόντων, ιδιοκτητών καναλιών και δημοσιογράφων.

Η εισαγγελέας Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις για τους χειρισμούς της στην υπόθεση, έπειτα από μήνυση που είχε κατατεθεί από τους Αντώνη Σαμαρά, Ευάγγελο Βενιζέλο και Ανδρέα Λοβέρδο και υποστήριξε ότι οι εισαγγελείς κατέληξαν στο συμπέρασμα πως «από την όλη έρευνα για τα πρόσωπα αυτά δεν προέκυπταν οι απαιτούμενες από τον νόμο ενδείξεις και ότι οι δικογραφίες σε βάρος τους έπρεπε να τεθούν στο αρχείο, όπως και έγινε».

Σχεδόν δύο χρόνια μετά, με τον ΣΥΡΙΖΑ έτοιμο να σκορπίσει σαν νεφέλωμα στην πολιτική ζωή, ο Αλέξης Τσίπρας από το πόντιουμ του πολιτικού παρατηρητή ζητά «συγγνώμη» για τα λάθη του παρελθόντος, ίσως για να εξιλεωθεί και να προχωρήσει, ακόμη και με αλλαγή κατεύθυνσης...

Φωτοβολίδες και πυροτεχνουργοί...

Ο κουρνιαχτός που σήκωσε η δήλωση του Γιώργου Λιάνη για τη «συγγνώμη» του Αλέξη Τσίπρα στον Ευάγγελο Βενιζέλο βρήκε πρόσφορο έδαφος στα social media. Και προφανώς για να μην «πνίξει» η σκόνη τα πανηγύρια στη Χαριλάου Τρικούπη και τα... ριζίτικα στην Κουμουνδούρου, ο Γιώργος Λιάνης επανέρχεται για να... διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Σε δήλωσή του στην ιστοσελίδα enikos.gr, διευκρινίζει ότι υπερέβαλε στηριζόμενος στα όσα είπε ο Αλέξης Τσίπρας στο συνέδριο της «Καθημερινής», ότι, δηλαδή, έγιναν λάθος χειρισμοί στην υπόθεση Novartis και μπήκαν στο ίδιο τσουβάλι άνθρωποι που είχαν εμπλακεί, με άλλους που δεν είχαν. «Εφελκυστικά πίστεψα ότι ο κ. Τσίπρας με αυτήν την τολμηρή δήλωση είχε ζητήσει εμμέσως “συγγνώμη”. Πιθανόν να το έκανα γιατί ο διακαής μου πόθος είναι η συνεργασία των δύο παρατάξεων για το καλό του τόπου. Ομως, αυτό που είπα και εννοούσα εγώ στην κυρία Γιάμαλη είναι τελείως διαφορετικό από τις ποικίλες ερμηνείες που του δόθηκαν. Αλλωστε, τι σημασία έχουν οι προσωπικές απόψεις όταν υπάρχει δημόσιος διάλογος;», διερωτάται ο Γιώργος Λιάνης. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με πληροφορίες, συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα διαψεύδουν τα δημοσιεύματα και τονίζουν πως δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. «Τα δημοσιεύματα αυτά στερούνται σοβαρότητας», ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο συνεργατών του πρώην πρωθυπουργού. Τελικά επιχειρήθηκε, καθώς φαίνεται από έμπειρους πολιτικούς πυροτεχνουργούς, να εξουδετερωθεί η... φωτοβολίδα του Γιώργου Λιάνη προτού σκάσει στα χέρια των εμπλεκομένων... Ομως μία λάμψη και μία οσμή καμένου την άφησε...