«Το μεταναστευτικό δεν είναι ένα παρωδικό ζήτημα· υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, γι’ αυτό και είναι αναγκαίες οι συλλογικές αποφάσεις που θα σταματήσουν αυτό που συμβαίνει σήμερα, δηλαδή να αποφασίζουν οι λαθροδιακινητές ποιοι μετανάστες θα έρθουν στη γηραιά ήπειρο» λέει στο «m» ο Νότης Μηταράκης λίγα 24ωρα μετά τη Διάσκεψη για τη Διαχείριση των Συνόρων.
Στην ΝΤΟΡΑ ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ
Προ ολίγων ημερών πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα η 2η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για τη Διαχείριση των Συνόρων. Ποιος ο στόχος της διοργάνωσης και τι συμπεράσματα βγήκαν;
Στόχος της διοργάνωσης ήταν να τονιστεί ακόμη μία φορά η ανάγκη ενιαίας και συλλογικής πολιτικής για τη φύλαξη των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων καθώς και της έμπρακτης αλληλεγγύης στις χώρες πρώτης υποδοχής προκειμένου να μη σηκώνουν μόνες τους το βάρος της διαχείρισης του μεταναστευτικού.
Είναι πλέον σαφές πως η φύλαξη των συνόρων με τεχνητά εμπόδια αποτελεί την αποτελεσματικότερη στρατηγική για την καταπολέμηση της δράσης των λαθροδιακινητών ενώ ακόμη μία φορά επισημάνθηκε η σημασία για τη δημιουργία ασφαλών μεταναστευτικών διαδρομών. Η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων τάχθηκε υπέρ των ελληνικών θέσεων και τέθηκαν οι βάσεις για τη συνέχιση της συζήτησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο απτά αποτελέσματα.
Με ποια αιτήματα προσήλθε στη Διάσκεψη η χώρα μας; Βρήκατε ανταπόκριση από όλους τους συμμετέχοντες;
Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή της ανάληψης της διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη αλλά και από την ίδρυση του υπουργείου μας, εκτός από τους στόχους που έθεσε και πέτυχε, ξεκίνησε και τη διεθνοποίηση του μεταναστευτικού ζητήματος. Η χώρα μας είναι ιδρύτρια της πρωτοβουλίας MED5 στην οποία συμμετέχουν οι μεσογειακές χώρες της ΕΕ, ως πρώτης υποδοχής, ενώ συνιδρύσαμε και την «πρωτοβουλία του Βίλνιους» που στόχο είχε την επικοινωνία εντός της ΕΕ για την ανάγκη φύλαξης των εξωτερικών συνόρων.
Η Διάσκεψη στην Αθήνα αποτέλεσε συνέχεια αυτής της πρωτοβουλίας. Η χώρα μας επεσήμανε την ανάγκη για ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, το οποίο θα έπρεπε να εξυπηρετεί τρεις στόχους: να περιορίσει παράτυπες αφίξεις, να εξασφαλίσει αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών και να παρέχει νόµιµες οδούς για ανθρωπιστικούς και εργασιακούς σκοπούς. Τέλος, στην Κοινή Δήλωση που υπογράψαμε εκφράστηκαν όλες οι ελληνικές θέσεις.
Παρατηρείτε, ήδη, αύξηση στις ροές προσφύγων και μεταναστών που επιχειρούν την είσοδό τους στην Ευρώπη μέσω της χώρας μας;
Η Ελλάδα έχει θέσει υπό τον έλεγχό της το μεταναστευτικό. Φτάσαμε ως εδώ πετυχαίνοντας τους στόχους που είχαμε θέσει, δηλαδή τη μείωση των ροών και τον δραστικό περιορισμό των επιπτώσεων της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες. Αυτά τα τρία χρόνια καταφέραμε η Ελλάδα να αποτελεί μόλις το 5% των συνολικών παράνομων αφίξεων της ΕΕ, όταν το 2015 αποτελούσαμε το 75%. Τα δίκτυα των λαθροδιακινητών επιλέγουν πλέον άλλες διαδρομές.
Οι τελευταίες δύο χρονιές μάλιστα ήταν οι καλύτερες της τελευταίας δεκαετίας. Το 2021 είχαμε λιγότερες από 9.000 αφίξεις ενώ το 2022 έφτασαν τις 15.000. Οι αριθμοί αυτοί, χάρις στη διαχείριση που έχουμε κάνει και τις υποδομές που έχουμε δημιουργήσει, είναι απόλυτα ελεγχόμενοι και δεν συγκρίνονται με την πίεση που δέχεται η υπόλοιπη ΕΕ, η οποία βιώνει ένα «νέο 2016».
Είναι σημαντικό το σύνολο των εταίρων μας να καταλάβει πως το μεταναστευτικό δεν είναι ένα παρωδικό ζήτημα· υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, γι’ αυτό και είναι αναγκαίες οι συλλογικές αποφάσεις που θα σταματήσουν αυτό που συμβαίνει σήμερα, δηλαδή να αποφασίζουν οι λαθροδιακινητές ποιοι μετανάστες θα έρθουν στη γηραιά ήπειρο.
Πώς προχωρά η κατασκευή του φράχτη στον Εβρο και ποιος ο σχεδιασμός του υπουργείου, για τη φύλαξη των συνόρων μας;
Ο φράχτης στον Εβρο προχωρά κανονικά και η κατασκευή του θα είναι κατά το σύνολο του μήκους του ποταμού. Είναι εθνικό θέμα η κατασκευή του και θέλω να τονίσω ότι θα προχωρούσε ανεξαρτήτως χρηματοδότησης από την Ευρώπη. Ταυτοχρόνως έχουν αλλάξει οι κατευθύνσεις της ΕΕ στο θέμα αυτό προς το θετικότερο, καθώς ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται ότι συνοδά έργα του φράχτη, όπως θέματα τεχνολογίας, μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την Ευρωπαϊκή Ενωση και αυτό σημαίνει ότι μέρος του κόστους ενός συνολικότερου προγράμματος προστασίας των συνόρων μπορεί να καλυφθεί κατευθείαν από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Από εκεί και πέρα, έχουμε εξαιρετική συνεργασία με τα εμπλεκόμενα υπουργεία και αυτό αποτυπώνεται από την αποτελεσματικότητα του έργου μας.
Ο φονικός σεισμός σε Τουρκία-Συρία, σε συνδυασμό με τον Ρωσο-ουκρανικό πόλεμο αλλά και άλλες παράμετροι όπως η φτώχεια, τα σκληρά καθεστώτα, «ξύπνησαν» φόβους για μία νέα προσφυγική κρίση. Πώς προετοιμαζόμαστε για την αντιμετώπισή της;
Το μεταναστευτικό ως ζήτημα δεν θα σταματήσει. Η Ελλάδα έδειξε, ειδικά μετά τη ρωσική εισβολή, πως μπορεί στο πλαίσιο της ΕΕ να ανταποκριθεί σε έκτακτες καταστάσεις. Είμαστε όλοι συγκλονισμένοι από το μέγεθος της καταστροφής στην Τουρκία. Η χώρα μας μάλιστα ήταν από τις πρώτες που παρείχαν άμεση και απτή βοήθεια στους γείτονες.
Ωστόσο, η λύση δεν είναι οι μαζικές μετακινήσεις εκατομμυρίων ανθρώπων. Είναι σαφές πως η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν θα ανοίξει τα σύνορά της για ανθρώπους που για οικονομικούς λόγους, με έναν μη οργανωμένο και παράνομο τρόπο επιλέγουν να περάσουν τα σύνορα. Μέχρι στιγμής ωστόσο δεν έχει παρατηρηθεί κινητικότητα προς τα χερσαία ή τα θαλάσσια σύνορά μας.
