Οι πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού, με αφορμή την ανασκόπηση της εβδομάδας 14–20 Οκτωβρίου, αποτυπώνουν μια συστηματική καταγραφή των πολιτικών επιτευγμάτων της κυβέρνησης αλλά και των προκλήσεων της χώρας στο μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον. Η τελική ανάλυση, πίσω από τις επιμέρους αναφορές στην ανάπτυξη, τη σταθερότητα και την κοινωνική συνοχή, εξωτερικεύει ως πόρισμα την πραγματική ανάγκη της Ελλάδας να σταθεί αξιόπιστη και αποτελεσματική, ειδικά σε αυτήν την περίοδο ραγδαίας μεταβολής των παγκόσμιων ισορροπιών.
Η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού κινείται στη λογική της «ώριμης κανονικότητας». Η ρητορική της μεταρρύθμισης ή της επιβίωσης έχει δώσει την θέση της στην ρητορική των στρατηγικών επιλογών για τη διαχείριση μιας χώρας που οφείλει να συνδέσει τη μακροοικονομική σταθερότητα με την καθημερινή εμπειρία του πολίτη. Η πρόκληση γίνεται ακόμα πιο έντονη ενόψει της ακρίβειας στα βασικά αγαθά και την ανάγκη στήριξης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Η διεθνής σκηνή καθιστά αυτήν την ισορροπία ακόμη πιο απαιτητική. Η συμφωνία για ειρήνευση στην μέση Ανατολή βρίσκεται «μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας», ακροβατώντας επικίνδυνα προς το πρώτο, ύστερα από τα τελευταία γεγονότα με τον θάνατο των δύο ισραηλινών στρατιωτών από μαχητές της Χαμάς που δεν σεβάστηκαν την συμφωνία. Επίκειται Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. που έχει να διαχειριστεί πολύ δύσκολα θέματα, η δε συμμετοχή του Πρωθυπουργού στη σύνοδο MED9 στο Πορτορόζ υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της συνεργασίας των παράκτιων μεσογειακών χωρών. Η Ελλάδα λειτουργεί πάντοτε ως πυλώνας σταθερότητας, ανεξάρτητα από τις προκλήσεις της Τουρκίας, οι οποίες λαμβάνουν καθημερινά, σοβαρές και συνεπείς με τα εθνικά μας συμφέροντα και το διεθνές δίκαιο, απαντήσεις από την κυβέρνηση, έστω και αν η αντιπολίτευση πραγματοποιεί ενίοτε κακοπροαίρετη κριτική. Πάντως η συνέχεια και ο επαγγελματισμός στην εξωτερική πολιτική είναι απαραίτητα συστατικά μακροοικονομικού προγραμματισμού πέρα από την επικοινωνιακή διαχείριση κρίσεων.
Αν και στο εσωτερικό, η ανθεκτικότητα του κοινωνικού ιστού παραμένει για πολλούς ζητούμενο, η αναφορά σε μέτρα όπως η διεύρυνση των προϊόντων με μειωμένες τιμές, η επιδότηση πετρελαίου θέρμανσης και οι πληρωμές στους αγρότες δείχνουν έμπρακτη προσπάθεια στήριξης των πολιτών. Ωστόσο, απαιτούνται και επιπλέον πολιτικές, κοπιώδεις και ενδεχομένως πολιτικά κοστοβόρες, που συνδέουν την οικονομική ανάπτυξη με την κοινωνική συνοχή: επένδυση στη παιδεία, στην επαγγελματική κατάρτιση και δια βίου επιμόρφωση, στη δημόσια υγεία και στην αξιοπρέπεια της εργασίας. Η επόμενη διετία θα είναι κρίσιμη ως προς το αν η κυβέρνηση θα περάσει από τη ρητορική της επιτυχίας στη μετρήσιμη βελτίωση των συνθηκών ζωής, αν και πολλοί τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ αναγνωρίζουν ότι ήδη έχει παράσχει αρκετές επιτυχίες ουσίας και δεν περιορίζεται απλώς σε ρητορική.
Ένα άλλο ζητούμενο είναι η αναβάθμιση της διοικητικής αποτελεσματικότητας και ενίσχυση των θεσμών διαφάνειας, ώστε να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός της δημόσιας διοίκησης σε αυτοαναφορικό κύκλο. Η Κυβέρνηση έχει αντιληφθεί τη σημασία της μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης και γι’ αυτό προωθεί τις ψηφιακές πλατφόρμες. Πρόκειται για εργαλεία παραγωγής έργου των Υπουργείων, άμεσης επι-κοινωνίας του Κυβερνητικού έργου και αποτελεσματικής εξυπηρέτησης του Πολίτη. Πρόσφατα δε ανακοινώθηκε η προώθηση ενός νέου ψηφιακού εργαλείου, η πλατφόρμα διατάξεων διαθηκών diathikes.gr.
Η Ελλάδα έχει εισέλθει πια σε μια φάση ωριμότητας. Οι κυβερνήσεις της ΝΔ των τελευταίων 6 ετών έχουν φροντίσει για αυτό. Η πραγματική επιτυχία δεν θα κριθεί από τις ανακοινώσεις των Υπουργείων ή από τους αριθμούς των δελτίων Τύπου, αλλά από την ικανότητα της Πολιτείας να προστατεύσει τον πολίτη από την αβεβαιότητα — είτε πρόκειται για φυσικές καταστροφές, είτε για το κόστος της καθημερινότητας, είτε για την ανασφάλεια της αγοράς εργασίας. Η αξιοπιστία της χώρας αναγνωρίζεται, η δε εμπιστοσύνη στους θεσμούς οικοδομείται με σοβαρότητα και προσήλωση.
*Ο Νίκος Παγώνης είναι πρώην υποδιοικητής eΕΦΚΑ.
