Ο Ντόναλντ Τραμπ επανατοποθετείται δυναμικά στο ουκρανικό ζήτημα, παρουσιάζοντας ένα φιλόδοξο σχέδιο 28 σημείων, την ώρα που η διεθνής κοινότητα αναζητά απεγνωσμένα μια σταθερή λύση στην Ανατολική Ευρώπη. Η Ουάσιγκτον δείχνει να κινείται υπό ασφυκτική χρονική πίεση, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να επιδιώκει συμφωνία πριν από την Ημέρα των Ευχαριστιών, γεγονός που στενεύει δραστικά τα περιθώρια διαπραγμάτευσης.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η πρόταση για μια δεκαετή εγγύηση ασφαλείας τύπου Άρθρου 5, η οποία αλλάζει τις ισορροπίες στη σχέση Ουκρανίας – Δύσης και δημιουργεί νέα ερωτήματα για την αντίδραση της Ρωσίας.

Σε μια στιγμή όπου το μέτωπο φθείρει και τις δύο πλευρές και η δυτική βοήθεια δοκιμάζεται, η συζήτηση για την «επόμενη μέρα» αποκτά νέα δυναμική.

Ο κ. Ρούμπιο αναμένεται σήμερα στη Γενεύη, μαζί με τον διπλωματικό απεσταλμένο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, τον Στιβ Γουίτκοφ, για συνομιλίες με τους Ουκρανούς και τους Ευρωπαίους, που δεν έκρυψαν την ανησυχία τους για το σχέδιο των 28 σημείων.

Το έγγραφο, που δημοσιοποιήθηκε από διάφορα ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένου του AFP, επαναλαμβάνει αξιώσεις-κλειδιά της Μόσχας, ιδίως την εκχώρηση εδαφών της Ουκρανίας στη Ρωσία, τη μείωση του μεγέθους του στρατού της, την οριστική εγκατάλειψη της προσπάθειας να ενταχθεί στο NATO. Προσφέρει επίσης δυτικές εγγυήσεις ασφαλείας στο Κίεβο για να προληφθεί οποιαδήποτε νέα ρωσική επίθεση.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ έδωσε προθεσμία ως την 27η Νοεμβρίου, την ημέρα της γιορτής των Ευχαριστιών, στον κ. Ζελένσκι για να απαντήσει στην πρόταση.

Politico: Οργή Ευρωπαίων τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Οι Ευρωπαίοι είναι εκνευρισμένοι με τον όρο του αμερικανικού σχεδίου που ζητά από τους Ευρωπαίους να ξεπαγώσουν τα ρωσικά κεφάλαια και να τα διαθέσουν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας σε εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων.

Ο Τραμπ δεν έχει καμία εξουσία να ξεπαγώσει περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ευρώπη, φέρεται να δήλωσε αξιωματούχος από κυβέρνηση της ΕΕ, κατηγροώντας τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ενώ ένας υψηλόβαθμος πολιτικός της ΕΕ είπε: «Ο Γουίτκοφ χρειάζεται να δει ψυχίατρο», σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico.

Τι προβλέπει το σχέδιο των 28 σημείων

Tο σχέδιο διαφαίνεται ως πιο φιλικό προς τη Ρωσία, αντικατοπτρίζοντας την επιβαρυμένη επιχειρησιακή κατάσταση της Ουκρανίας, η οποία εμφανώς έχει απώλειες στο πεδίο και συνεπώς και στη διπλωματία.

Η κυβέρνηση του ρεπουμπλικάνου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ επέμεινε χθες Σάββατο το βράδυ ότι το σχέδιο 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία που ανακοινώθηκε αυτή την εβδομάδα συντάχτηκε όντως από τις ΗΠΑ και δεν αντανακλά απλά και μόνο αξιώσεις της Ρωσίας, όπως κατήγγειλαν Αμερικανοί γερουσιαστές.

«Αυτό είναι κατάφωρα ψευδές», ανέφερε μέσω X ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τόμι Πίγκοτ, αντιδρώντας σε δηλώσεις δυο μελών της Γερουσίας.

Οι γερουσιαστές αυτοί σημείωσαν ότι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο τους είπε ότι το έγγραφο δεν εκφράζει την επίσημη θέση των ΗΠΑ, είναι απλώς αφετηρία για συνομιλίες, που περιέχει «κατάλογο ρωσικών επιθυμιών».

«Ο υπουργός Ρούμπιο μας τηλεφώνησε το απόγευμα. Νομίζω πως μας εξήγησε πολύ καθαρά ότι γίναμε αποδέκτες πρότασης που διαβιβάστηκε από έναν από τους αντιπροσώπους μας. Δεν πρόκειται για δική μας σύσταση. Δεν πρόκειται για δικό μας σχέδιο ειρήνης», ανέφερε ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μάικ Ράουντς.

Τι ζητά η Μόσχα

Η Ρωσία απαιτεί από το Κίεβο να παραχωρήσει ουκρανικά εδάφη, αναγνωρίζοντας ντε φάκτο κέρδη που προέκυψαν από πολεμική εισβολή. Παράλληλα, οι ΗΠΑ ζητούν από την Ουκρανία να αποδεχτεί περιορισμούς στα κυριαρχικά της δικαιώματα, όπως:

  • ανώτατο όριο 600.000 στρατιωτών
  • δέσμευση ότι δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ

Αντισταθμιστικά, προσφέρεται μια αόριστη μορφή εγγύησης ασφαλείας, η οποία βασίζεται όχι στη λέξη «εγγυόμαστε» αλλά στο «θα κινητοποιηθούμε». Δηλαδή, ο Αμερικανός πρόεδρος σε περίπτωση απειλής θα συγκαλεί τα κράτη του ΝΑΤΟ, τα οποία «δύνανται» αλλά δεν «υποχρεούνται» να παρέμβουν.

Ο Ζελένσκι με την πλάτη στον τοίχο

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρίσκεται σε πολιτικά ευάλωτη θέση, μετά τα πρόσφατα σκάνδαλα διαφθοράς στην κυβέρνησή του. Παρότι ο ουκρανικός λαός συσπειρώνεται γύρω του – όπως συμβαίνει σε κάθε υπαρξιακό πόλεμο – η προοπτική παραχώρησης εδαφών αποτελεί κόκκινη γραμμή.

Το ουκρανικό Σύνταγμα απαιτεί:

  • απόφαση υπουργικού συμβουλίου
  • έγκριση από τη Βουλή
  • πιθανό δημοψήφισμα

Σήμερα, ένα τέτοιο σχέδιο μοιάζει αδύνατο να περάσει από τη Βουλή. Πιο ρεαλιστική είναι η πιθανότητα να παραπεμφθεί απευθείας στον λαό, ο οποίος βρίσκεται σε κόπωση και αναζητά ειρήνη.

Σύμφωνα με τον Τραμπ η Ουκρανία δεν μπαίνει στο ΝΑΤΟ επειδή αντιδρά η Ρωσία, αλλά λαμβάνει «ενισχυμένες» εγγυήσεις ασφαλείας. Μια προσέγγιση που δύσκολα θα αποδεχτεί ο Ζελένσκι.

Η γενική αμνηστία και το μήνυμα προς τη Ρωσία

Το σχέδιο προβλέπει γενική αμνηστία, παγώνοντας διαδικασίες και διώξεις στο Διεθνές Δικαστήριο κατά του Βλαντίμιρ Πούτιν και Ρώσων ολιγαρχών. Πρόκειται για ξεκάθαρη ρωσική επιτυχία.

Ο Τραμπ δείχνει να θέλει να κλείσει οριστικά το κεφάλαιο Ουκρανία, αποφεύγοντας τη δημιουργία μιας «ευρωπαϊκής Παλαιστίνης».

Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα

Για την Ελλάδα, η επόμενη φάση της συζήτησης στην Ευρώπη θα είναι δύσκολη. Η Αθήνα είναι σταθερά αντίθετη σε κάθε αλλαγή συνόρων, άρα λογικά θα βρεθεί στη μειοψηφία, βλέποντας τον αναθεωρητισμό να επιβραβεύεται.

Για τη Ρωσία, η μεγάλη στρατηγική επιτυχία είναι ότι τα κατεχόμενα εδάφη δεν μένουν απλώς «κατεχόμενα», αλλά επιδιώκεται να αναγνωριστούν ως ρωσικά.

Οι ΗΠΑ θέλουν να τερματίσουν τον πόλεμο, αλλά παραμένουν σε διαρκή γεωπολιτικό ανταγωνισμό με τη Ρωσία. Το Ουκρανικό δεν είναι ζήτημα στο οποίο η Ελλάδα έχει καθοριστική επιρροή – και δεν αναμένεται να ασκήσει βέτο.

Η όποια διαφοροποίηση Αθήνας – Ουάσιγκτον φαίνεται πως θα ξεπεραστεί, καθώς οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι σήμερα ιδιαίτερα ισχυρές.