Τα 30+ έργα σε υποδομές, πρόνοια, επιχειρηματικότητα- καινοτομία και αναπλάσεις, που θα αλλάξουν τη συμπρωτεύουσα και θα την κάνουν «μια πόλη που θα αξίζει κανείς να ζει, να εργάζεται και να ψυχαγωγείται»
Ηταν 7 Σεπτεμβρίου του 2022, όταν ο τότε υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης), νυν γραμματέας της ΚΟ της ΝΔ, Στ. Καλαφάτης, παρουσίασε στο Διοικητήριο τα 30+ έργα που θα άλλαζαν τη Θεσσαλονίκη, «μια πόλη που θα αξίζει κανείς να ζει, να εργάζεται και να ψυχαγωγείται, θα είναι μία άλλη πόλη το 2030», δηλώνει ο ίδιος σήμερα.
Με ένα οργανωμένο και συνεκτικό business plan, καταγράφοντας τις ανάγκες αλλά και τις ιδιαιτερότητες της πόλης, ξεκίνησε μία συλλογική προσπάθεια που απαιτούσε τη συνεργασία όλων –κράτους, αυτοδιοίκησης αλλά και του ιδιωτικού τομέα– προκειμένου να εκπληρωθεί ο στόχος και το 2030 η Θεσσαλονίκη να μετατραπεί σε μια σύγχρονη περιφερειακή, δυναμική πόλη.
Πιο συγκεκριμένα, τα 30 έργα επιμερίζονται σε τέσσερις βασικούς άξονες: υποδομές, πρόνοια, επιχειρηματικότητα- καινοτομία και αναπλάσεις. Και μπορεί να αναφερόμαστε σε 30 έργα που αλλάζουν την πόλη, όμως ορισμένα από αυτά αφορούν ολόκληρη την Κ. Μακεδονία, όπως η κατασκευή 17 Σχολικών Μονάδων, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα, μετά και την ολοκλήρωση του διαγωνισμού.
Μεταφορές και υποδομές
Τα πιο εμβληματικά από αυτά, που πραγματικά έχουν άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των κατοίκων και συμβάλλουν καθοριστικά στη συνολική ανάπτυξη της πόλης, είναι εκείνα που αφορούν τις μεταφορές και ήδη παίρνουν σάρκα και οστά, με πρωταγωνιστές το μετρό, το Flyover και τον νέο σύγχρονο στόλο του ΟΑΣΘ.
Η αρχή έγινε με το πολύπαθο έργο του μετρό, που στις 30 Νοεμβρίου 2024 τέθηκε σε λειτουργία η βασική γραμμή και περίπου σε έναν χρόνο αναμένεται να ολοκληρωθεί η επέκταση στην Καλαμαριά, ενώ βρίσκονται ήδη υπό μελέτη οι επεκτάσεις προς τη δυτική πλευρά της πόλης, αλλά και προς το Αεροδρόμιο Μακεδονία. Βεβαίως, όπως έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει ο υφυπουργός Υποδομών, Ν. Ταχιάος, προτεραιότητα δίνεται στις συνοικίες της ΒΔ Θεσσαλονίκης, για τις οποίες πολύ σύντομα θα υπάρξει η ακριβής χωροθέτηση του περιγράμματος των σταθμών.
Ο στόχος για τη συνολική βελτίωση των μετακινήσεων συμπληρώθηκε με τον εκσυγχρονισμό και την αντικατάσταση με φιλικά προς το περιβάλλον αστικά λεωφορεία, ενώ η πρόοδος των εργασιών της μεγαλύτερης «εναέριας οδού» στην Ελλάδα, που αποτελεί και το πρώτο οδικό έργο ΣΔΙΤ που υπεγράφη στη χώρα, είναι εντυπωσιακή, παρά τις προσπάθειες παρεμπόδισης ενός έργου που εξασφαλίζει οριστική λύση για τα επόμενα χρόνια στο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης.
Οσον αφορά το επίσης μεγάλο, αλλά και με πολυετή καθυστέρηση αναπτυξιακό έργο, της επέκτασης του 6ου Προβλήτα στον Λιμένα Θεσσαλονίκης, στις 10 Φεβρουαρίου δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ το πολυαναμενόμενο Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο εγκρίνεται το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και η Μελέτη Διαχείρισης, ανοίγοντας τελικά τον δρόμο για την υλοποίησή του.
Σχετικά με τα σιδηροδρομικά έργα, τα οποία περιλαμβάνουν έξι διαφορετικές επενδύσεις, από νέες διαδρομές έως αναβαθμίσεις, αυτό που φαίνεται ότι θα προχωρήσει μετά και το ΠΔ, είναι η νέα σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου Προβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης παράλληλα με τον Προαστιακό της Δ. Θεσσαλονίκης, καθώς όλα τα υπόλοιπα αντιμετωπίζουν πρόβλημα στη χρηματοδότηση, αλλά και στα πολλά προβλήματα που αναδείχτηκαν μετά το δυστύχημα των Τεμπών.
Από τα οδικά έργα, δύο είναι τα κρίσιμα που εξελίσσονται στο πλαίσιο ενός ενιαίου διαγωνισμού: ο οδικός άξονας Θεσσαλονίκη-Εδεσσα, ο οποίος θα γίνει με ΣΔΙΤ και μέσα στον μήνα αναμένεται η β΄ φάση του διαγωνισμού που είναι ο ανταγωνιστικός διάλογος, ώστε να ολοκληρωθεί και να αρχίσει η υλοποίησή του, ενώ το δεύτερο έργο αφορά τον οδικό άξονα Δράμα-Αμφίπολη, στο ήμισυ του προϋπολογισμού σε σχέση με το πρώτο.
Το Λιμάνι συνεχίζει να πρωταγωνιστεί, καθώς θα στεγάσει μέρος των υπηρεσιών του υφιστάμενου Δικαστικού Μεγάρου κατά τη διάρκεια της ανακατασκευής του υπάρχοντος κτηρίου και, σύμφωνα με τον υπουργό Δικαιοσύνης, δεν αποκλείεται να ισχύσει το ουδέν μονιμότερο εκ του προσωρινού, καθώς η ανάγκη διαθέσιμων δικαστικών αιθουσών στη Θεσσαλονίκη είναι μεγάλη, ενώ στο cluster των Δικαστικών Μεγάρων Κεντρικής Μακεδονίας αναμένεται η ανέγερση νέων κτηρίων σε Σέρρες, Εδεσσα και Κιλκίς.
Η «συμπερίληψη» των αναγκών όλης της Μακεδονίας αποτυπώνεται και στην απόφαση να κατασκευαστούν με ΣΔΙΤ φοιτητικές εστίες τόσο στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο ακόμη δεν έχει προχωρήσει επαρκώς, όσο και σε αυτό της Θράκης, όπου έχουν προκύψει οι υποψήφιοι ανάδοχοι και αναμένεται η απόφαση με ποιο σχήμα θα προχωρήσει η υλοποίηση.
Τα ΣΔΙΤ
Ενα επιπλέον στοιχείο που ξεχωρίζει σε αυτό το πρωτότυπο, προσεκτικά επιμελημένο, απολύτως κοστολογημένο, αναπτυξιακό business plan είναι η αξία της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, που βρίσκει εφαρμογή στο μεγάλο έργο που θα αλλάξει την εικόνα της πόλης, καθώς στο δικό του μεγάλο πάρκο, το αστικό δάσος θα καταλαμβάνει το 70% της επιφάνειας και δεν είναι άλλο από την ανάπλαση του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Η εξέλιξη του project βρίσκεται στα χέρια του ΤΑΙΠΕΔ, με ικανοποιητική πρόοδο, ωστόσο φαίνεται ότι υπάρχει προβληματισμός για το κόστος υλοποίησης, όπου τα 120 εκατομμύρια από τα 300 θα τα συνεισφέρει το κράτος και τα υπόλοιπα ο ιδιώτης επενδυτής.
Πάρκο υγείας
Το ενδιαφέρον για την ουσιαστική και πολυεπίπεδη κοινωνική προσέγγιση, σε αυτήν τη στρατηγική επιλογή του πρωθυπουργού, Κ. Μητσοτάκη, βρίσκεται στη δυτική πλευρά της πόλης, καθώς εκεί δημιουργείται το πρώτο σύγχρονο πάρκο υγείας στην Ελλάδα, με τον σχεδιασμό να τοποθετηθούν στην περιοχή τόσο το Νέο Ογκολογικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Νέο Θεαγένειο όσο και το Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, σε συνέχεια του δρόμου που έδειξε η «ναυαρχίδα» του συστήματος υγείας το Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου, σε συνδυασμό με το 424 ΓΣΝΕ και λίγο πιο βόρεια το Γ.Ν.Θ. Γ. Παπανικολάου.
Οσον αφορά το Παιδιατρικό, που αποτελεί δωρεά του ΙΣΝ, αναμένεται να είναι έτοιμο το 2027, τηρώντας τα χρονοδιαγράμματα, ωστόσο αναζητούνται λύσεις για την πρόσβαση, όπως η διάνοιξη νέου οδικού άξονα. Το Νέο Θεαγένειο, που θα κατασκευαστεί με ΣΔΙΤ, προχωράει, αλλά με πιο αργούς ρυθμούς. Παράλληλα ο εκσυγχρονισμός των νοσοκομείων της Κεντρικής Μακεδονίας και των ΚΥ της Βορείου Ελλάδας εξελίσσεται με κανονικούς ρυθμούς, καθώς έχουν γίνει οι δημοπρασίες και υλοποιούνται στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Παραμένοντας στη δυτική όχθη των 300.000 και πλέον κατοίκων, η κυβέρνηση δείχνει το αμείωτο ενδιαφέρον της να αλλάξει σε όλα η όψη της πόλης, από τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου στο πρώην Στρατόπεδο Παύλου Μελά έως την «κεντρική πύλη της» με τη μετατροπή της Ατυπης Βιομηχανικής Συγκέντρωσης Δυτ. Θεσσαλονίκης σε Επιχειρηματικό Πάρκο Εξυγίανσης Καλοχωρίου.
Εργο για το οποίο εκδόθηκε το 2023 η αναγκαία υπουργική απόφαση, με την επόμενη φάση να προβλέπει ότι πρέπει να γίνουν τα έργα υποδομής, για τα οποία ο τότε περιφερειάρχης δεσμεύτηκε να δώσει 100 εκατομμύρια. Ωστόσο, αυτό που θα δώσει πραγματική ώθηση είναι οι ίδιοι οι εγκατεστημένοι επιχειρηματίες, εκ των οποίων το 55% πρέπει να συμφωνήσει στην πρόταση. Μόνο τότε θα δοθούν τα χρήματα από την ΠΚΜ, ώστε να γίνουν οι μελέτες, στη συνέχεια οι εγκρίσεις και κατόπιν τα έργα
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το θέμα χειρίζεται η ΠΚΜ με το ΕΒΕΘ και το ΣΒΕ, με τον αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης, Κ. Γιούτικα, να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή ώστε αυτή η έκταση των 11.293,86 στρεμμάτων με τις 875 επιχειρήσεις, από μία υποβαθμισμένη περιοχή να μετατραπεί στη μεγαλύτερη άτυπη βιομηχανική συγκέντρωση σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα.
Οσον αφορά την αξιοποίηση του πρώην Στρατοπέδου Γκόνου και τη μετατροπή του σε ένα σύγχρονο εμπορευματικό κέντρο εθνικής εμβέλειας, το οποίο θα συνδέει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, έχει ολοκληρωθεί η α΄ φάση του διαγωνισμού, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον ορισμένες εταιρείες και αναμένεται το επόμενο στάδιο, ώστε να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές.
Η τεχνολογία «μένει» ανατολικά
Ο θύλακας τεχνολογίας που δημιουργήθηκε, από τους πρώτους που οραματίστηκαν την Ανατολική Θεσσαλονίκη ως Silicon Valley (ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ, ΕΚΕΤΑ, ΝΟΗΣΙΣ κ.ά.) ενισχύεται με την ίδρυση του Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς THESSINTEC, για το οποίο μελετάται ακόμη και η επέκταση του μετρό από το αεροδρόμιο προς την περιοχή. Ενα έργο-παρακαταθήκη, που όπως όλα τα μεγάλα έργα είναι αναμενόμενο να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα και εμπόδια! Εχουν ξεκινήσει οι πρόδρομες εργασίες, ενώ το έργο έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα RRF.
Στην ίδια περιοχή, μία ιδιωτική επένδυση που στέλνει πολλά και διαφορετικά μηνύματα δίνοντας κίνητρο στους απόφοιτους των ΑΕΙ της πόλης να είναι κορυφαίοι επιστήμονες στην πατρίδα τους και σε εργασιακές συνθήκες που, εκτός της υλικής ανταμοιβής, έχουν κυρίως την ευκαιρία για εξέλιξη, είναι το Thessaloniki Pfizer Digital & Global Hub – πρώην Εμπορικό Κέντρο East Plaza, το οποίο ανακοίνωσε δύο νέες επενδύσεις, τη δημιουργία Κέντρου αριστείας, εκπαίδευσης και ανάπτυξης καθώς και την κτηριακή επέκταση.
Ολοκληρώνοντας το σχέδιο για την καινοτομία, επιστρέφουμε δυτικά, στο Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Δεξιοτήτων CISCO Thessaloniki. Μία πρωτοβουλία με πολλαπλασιαστικά οφέλη, που ολοκλήρωσε το χρονοδιάγραμμα των τεσσάρων ετών και τον στόχο της, καθιερώνοντας τη Θεσσαλονίκη ως προορισμό επενδύσεων, αλλά και ως κέντρο εκπαιδεύσεων και ενημέρωσης για τις τεχνολογίες του μέλλοντος. Σήμερα, παρά την πρόθεση του κολοσσού CISCO να επεκτείνει τη λειτουργία του με αναβάθμιση και εμπλουτισμό δράσεων, τα Παλιά Σφαγεία, που ανήκουν στον δήμο Θεσσαλονίκης, αναζητούν τη νέα τους ταυτότητα στον χώρο του πολιτισμού.
Τα 3+1 νέα τοπόσημα
Το πρώτο οργανωμένο σχέδιο για την ολιστική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, δημιουργεί και αναδεικνύει τρία σύγχρονα τοπόσημα. Στο παγκόσμιας εμβέλειας, Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος στη Δυτική Είσοδο, ξεκίνησαν οι εργασίες της Α΄ φάσης, ο διαγωνισμός για την κατασκευή του κτηριακού μέρους αναμένεται τον Μάιο και στόχος για το τέλος περαίωσής του το 2027, τότε που θα εκπέμψει το φως του πολυδιάστατου ρόλου και έργου του.
Ακολουθεί το «ξύλινο ντεκ» της παραλίας της Θεσσαλονίκης, που θα προσθέσει δημόσιο χώρο στους πολίτες, ένας σχεδιασμός που έχει γίνει από το 2012, με υποστηρικτές όλους τους δημάρχους, και τώρα όπως φαίνεται ήρθε η ώρα για την υλοποίησή του, καθώς το έχει «αγκαλιάσει» και ο Στ. Αγγελούδης.
Στη διαδρομή προς τα ανατολικά, τρίτο τοπόσημο το εμβληματικό Κυβερνείο ή Παλατάκι, το οποίο, μετά τις απαραίτητες ενέργειες, θα αναδειχθεί ως ένας μοναδικός χώρος πολιτισμού, με τη Θεσσαλονίκη να αποκτά το δικό της Ζάππειο.
«Η Θεσσαλονίκη αγκαλιάζεται από το μπλε και το πράσινο. Τοπόσημο θα μπορούσε να είναι και το Σέιχ Σου, με την αναβάθμισή του σε ένα δάσος για όλους τους πολίτες, με χώρους περιπάτου και ποδηλατικές διαδρομές, ένα ζωντανό πάρκο προσβάσιμο σε όλους», σημειώνει ο Στ. Καλαφάτης.
Τέλος, από τα έργα που θα συμβάλουν στην αλλαγή, αλλά προχωρούν με αργούς ρυθμούς, είναι το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο του παραλιακού μετώπου, μια αρμοδιότητα της ΠΚΜ, η ανάπλαση της Δυτικής Πύλης Θεσσαλονίκης, αρμοδιότητας του δήμου Θεσσαλονίκης, ένα έργο που αποκτά μεγάλη σημασία καθώς στον σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών είναι η απομάκρυνση όλων των σιδηροδρομικών γραμμών από την περιοχή, η ανάπλαση της Τούμπας-Νέο Γήπεδο του ΠΑΟΚ, που, όπως φαίνεται, ο πρόεδρος της ομάδας δεν δηλώνει πρόθυμος να είναι ο μόνος «επενδυτής», αλλά και το Νέο Γήπεδο Α.Σ. ΑΡΗ που φαίνεται να μην είναι στα άμεσα σχέδια.
Παιδεία και πολιτισμός
«Τα 30 μεγάλα έργα της Θεσσαλονίκης είναι η υποδομή που χρειάζεται η πρωτεύουσα της Μακεδονίας. Ο πολιτισμός και η παιδεία είναι δύο δυνάμεις που θα ενισχύσουν περισσότερο τα πλεονεκτήματα της περιοχής με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη. Ενώ είναι πολύ σημαντικό και αναγκαίο να προχωρήσουμε στο μοντέλο της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης, σε αυτή την πόλη ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε πάρα πολλά», αναφέρει ο υφ. Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης), Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, ο οποίος πραγματοποίησε ήδη την πρώτη σύσκεψη με τους πέντε πρυτάνεις για την ίδρυση έδρας σπουδών Μεγάλου Αλεξάνδρου και για τον τρόπο προσέλκυσης ξένων πανεπιστημίων, ενώ εξετάζεται η δημιουργία ενός Κέντρου Αριστοτελικών Σπουδών, καθώς και ο τρόπος ανάδειξης της Πολιτιστικής Εγνατίας.
Η Θεσσαλονίκη, όπως φαίνεται, το 2030, θα έχει τρία από τα πιο σύγχρονα έργα στη ΝΑ Ευρώπη: το Παιδιατρικό, το Νέο Θεαγένειο, αλλά και το πιο ασφαλές και σύγχρονο μετρό της Ευρώπης όπου η αρχαιότητα συνυπάρχει στο σύγχρονο παρόν. Εκείνο που απομένει είναι οι ίδιοι οι Θεσσαλονικείς να αρχίσουν να εκτιμούν όσα έχουν, αλλά και να ενθαρρύνουν όσα σχεδιάζονται για την πόλη.
