Μια νέα σχέση με την ΕΕ αναζητεί πέντε χρόνια μετά το Brexit, η Μεγάλη Βρετανία, η οποία έχει περιέλθει σε δυσμενή οικονομική θέση.
Ειδικότερα, πέντε χρόνια μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ υπερασπίστηκε σήμερα την ανάγκη να αναπτυχθεί μια «πιο συνεργατική σχέση» με την ΕΕ, τρεις ημέρες πριν από μια συνάντηση με τους Ευρωπαίους ηγέτες.
Σύμφωνα με την Ντάουνινγκ Στριτ, ο Στάρμερ, ο οποίος είχε ψηφίσει υπέρ της παραμονής στην ΕΕ στο δημοψήφισμα του 2016, δεν είχε προβλέψει να σηματοδοτήσει αυτή την πέμπτη επέτειο, η οποία πέρασε σχεδόν απαρατήρητη σήμερα.
«Έχουμε στραφεί στο μέλλον και ξέρουμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε περισσότερα ώστε το Brexit να ωφελήσει τον βρετανικό λαό», δήλωσε σήμερα εκπρόσωπος του πρωθυπουργού σε δημοσιογράφους.
«Είναι προς το εθνικό συμφέρον της Βρετανίας να διατηρεί μια πιο συνεργατική σχέση με την ΕΕ», πρόσθεσε.
Τους τελευταίους μήνες ο Κιρ Στάρμερ έχει πολλαπλασιάσει τα ταξίδια στους Ευρωπαίους γείτονές του. Τη Δευτέρα, ο Στάρμερ αναμένεται να μεταβεί στο Βέλγιο για να παραστεί στην άτυπη σύνοδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων των 27 για το θέμα της άμυνας. Θα είναι η πρώτη φορά μετά το Brexit που θα συμμετέχει ένας πρωθυπουργός της Βρετανίας.
Την προηγούμενη μέρα, θα έχει δεχτεί στη Βρετανία τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.
Στο δημοψήφισμα του 2016, που οργανώθηκε από τη συντηρητική κυβέρνηση της οποίας ηγείτο τότε ο Ντέιβιντ Κάμερον, το 52% των εκλογέων ψήφισε υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, ύστερα από μια πυρετώδη εκστρατεία που δίχασε βαθιά τη χώρα.
Ωστόσο, έπειτα από τριάμισι χρόνια δύσκολων διαπραγματεύσεων μεταξύ Βρυξελλών και Λονδίνου, η Βρετανία έφυγε επίσημα από την ΕΕ την 31η Ιανουαρίου του 2020 στις 23.00 η ώρα Γκρίνουιτς. Μετά μια μεταβατική περίοδο, το Brexit άρχισε να ισχύει πλήρως την 31η Δεκεμβρίου του 2020.
Εκτοτε, οι σχέσεις μεταξύ των δύο εταίρων παραμένουν περίπλοκες, κυρίως κατά τη διάρκεια της θητείας του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον (Ιούλιος 2019 -Σεπτέμβριος 2022) που σημαδεύτηκε από τις μακρές διαπραγματεύσεις για να οριστούν οι νέοι εμπορικοί κανόνες μετά το Brexit.
Σε διάστημα πέντε ετών, η υποστήριξη των Βρετανών στο Brexit μειώθηκε σημαντικά.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα, μόνο το 30% των Βρετανών δηλώνει ότι η χώρα έκανε καλά που ψήφισε υπέρ του Brexit, το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ. Και μόλις το 11% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι το Brexit ήταν επιτυχία.
Άλλη δημοσκόπηση του ίδιου ινστιτούτου που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα δείχνει ότι το 67% των Βρετανών θεωρεί ότι το Brexit είχε αρνητικό αντίκτυπο στο κόστος διαβίωσης και το 50% στο επίπεδο μετανάστευσης.
Μετά την επάνοδό τους στην εξουσία τον Ιούλιο, οι Εργατικοί εξέφρασαν την πρόθεσή τους να “επανεκκινήσουν” τις σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, χωρίς ωστόσο να επιστρέφουν στην κοινή αγορά, την τελωνειακή ένωση ή την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών.
Ο Κιρ Στάρμερ δήλωσε επανειλημμένα ότι θέλει να διαπραγματευτεί μια καλύτερη εμπορική συμφωνία, στο πλαίσιο της προβλεπόμενης ανανέωσης το 2026 της σημερινής συνθήκης συνεργασίας, καθώς και ένα νέο σύμφωνο άμυνας και ασφάλειας.
Χωρίς να διευκρινίσει τί μπορεί να προσφέρει σε αντάλλαγμα στους 27, μετά την απόρριψη από το Λονδίνο της πρότασης των Βρυξελλών να επανεκκινήσει ένα πρόγραμμα κινητικότητας για τους νέους.
Ο Ντέιβιντ Τζόζεφς, χονδρέμπορος φρούτων και λαχανικών στο Λονδίνο, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι το Brexit ήταν “απόλυτος εφιάλτης”, που τον έκανε να χάσει δεκάδες προμηθευτές στην Ευρώπη.
Οι υποστηρικτές του Brexit κατηγορούν τους συντηρητικούς ότι απέτυχαν να το φέρουν εις πέρας.
«Μια άλλη επέτειος, και ωστόσο το Brexit δεν έχει ακόμη τεθεί σωστά σε εφαρμογή. Η ώρα έχει έρθει να αφήσουμε αυτούς που άρχισαν το Brexit το 2016 να τελειώσουν τη δουλειά», έγραψε στην πλατφόρμα X ο Νάιτζελ Φάρατζ, χαρακτηριστική μορφή της εκστρατείας του 2016, ο οποίος ηγείται σήμερα του αντιμεταναστευτικού κόμματος Reform UK. Έδωσε ένα ραντεβού στους ψηφοφόρους το 2029 στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.
«Το Brexit δεν ήταν αποτυχία. Μας απελευθέρωσε από μια παρακμάζουσα και δικτατορική ΕΕ», επέμεινε ο Ντέιβιντ Φροστ, ο πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής του Brexit, σε άρθρο στη Daily Telegraph.
«Πυρά» κατά Στάρμερ για τη στάση του απέναντι στο Brexit
Για την απαθή στάση του απέναντι στο Brexit δέχεται πυρά ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, την ώρα που τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σε χειρότερη θέση πέντε χρόνια μετά την αποχώρησή του από την ΕΕ.
Ο πρωθυπουργός έχει κληθεί να προβεί σε ριζική επανεξέταση του Brexit για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, καθώς ετοιμάζεται να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις του σε δείπνο με τους ηγέτες της ΕΕ τη Δευτέρα.
Γράφοντας στην εφημερίδα The Independent, ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Εντ Ντάβεϊ, κάλεσε σήμερα την κυβέρνηση να εγκαταλείψει την αυστηρή τοποθέτησή της απέναντι στην «τελωνειακή επανένωση» με την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου η Βρετανία να γίνει ισχυρότερη απέναντι στις αυξανόμενες δασμολογικές απειλές του Ντόναλντ Τραμπ.«Μετά την ορκωμοσία του Τραμπ, ο πρωθυπουργός πρέπει να αναγνωρίσει ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει», είπε ο Ντάβεϊ, ενώ κατηγόρησε επίσης τους Εργατικούς και τους Συντηρητικούς ότι συμμετέχουν σε μια «συνωμοσία σιωπής» σχετικά με τη σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρώπη.
Ο Στάρμερ αντιμετωπίζει έντονη κριτική για την «έλλειψη φιλοδοξίας» στις διαπραγματεύσεις του, καθώς φαίνεται ότι αρνείται να εξετάσει το ενδεχόμενο επανένταξης στην Ε.Ε ή. στην ενιαία αγορά της. Επιπλέον, η αντιπολίτευση εκφράζει ανησυχίες, καθώς οι Εργατικοί δεν έχουν αξιολογήσει σωστά τις μεγάλες επιπτώσεις του Brexit στη βρετανική οικονομία. Υπήρξαν εισηγήσεις ότι το Brexit θα μπορούσε να κοστίσει στη βρετανική οικονομία το εκπληκτικό ποσό των 100 δισεκατομμυρίων λιρών ετησίως. Αλλά το Υπουργείο Οικονομικών έχει αρνηθεί να ελέγξει το συνολικό κόστος.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξελίσσεται, και με τους κινδύνους που παρουσιάζει άνοδος του Τραμπ, η ισχυρότερη Ακροδεξιά και οι εμπορικοί πόλεμοι, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθεί αυτός ο μετασχηματισμός», γράφει σε επιστολή στο ίδιο ειδησεογραφικό μέσο, ο πρώην υπουργός των Τόρις, Ντόμινικ Γκριβ, και η πρώην ηγέτης του Κόμματος των Πρασίνων Κάρολαϊν Λούκας.
«Οι γαλλογερμανικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση και την επέκταση της ΕΕ περιγράφουν μια ευέλικτη, πολυεπίπεδη δομή, με «ομόκεντρους κύκλους ολοκλήρωσης» στον πυρήνα της. Προβλέπει πρόσθετες βαθμίδες για τις υποψήφιες χώρες, όπως η Ουκρανία και τα Δυτικά Βαλκάνια, και την προσφορά «συνδεδεμένης ιδιότητας μέλους» για τους εταίρους, συμπεριλαμβανομένου, προς το παρόν, του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό αποτελεί μια ευκαιρία για τη Βρετανία να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη, να προωθήσει τη στενότερη συνεργασία και να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στην ήπειρο», συνεχίζουν οι δύο πολιτικοί στην επιστολή τους.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το Brexit θα μπορούσε να έχει κοστίσει στη βρετανική οικονομία 100 δισ. λίρες ετησίως, ωστόσο, το βρετανικό Υπουργείο Οικονομικών δεν έχει ελέγξει πραγματικά το κόστος για τους πολίτες. Ερωτηθείς εάν η κυβέρνηση θα εκτιμήσει τις επιπτώσεις της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, ο επικεφαλής γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών, Ντάρεν Τζόουνς, δήλωσε: «Όχι. Η κυβέρνηση επικεντρώνεται στην επανεκκίνηση της σχέσης με την ΕΕ, η οποία θα στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, που είναι και η κύρια αποστολή της κυβέρνησης».
