Το Μεγάλο Σάββατο αποτελεί την τελευταία ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας και της περιόδου της Σαρακοστής. Είναι η ημέρα όπου η Εκκλησία τιμά την ταφή του Χριστού και την κάθοδό Του στον Άδη, για να μεταφέρει το χαρμόσυνο μήνυμα της λύτρωσης σε όλους τους νεκρούς. Παρότι ο ενταφιασμός Του έγινε το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής, η Εκκλησία αφιερώνει ολόκληρη την επόμενη ημέρα στο μυστήριο αυτό.
Η Ανάσταση του Χριστού είναι σύμβολο νίκης της ζωής επί του θανάτου και του φωτός επί του σκότους. Η ώρα της Αναστάσεως επιλέχθηκε όχι αυθαίρετα αλλά ως έναρξη της «τρίτης ημέρας» μετά τον θάνατο Του – όπως ο ίδιος είχε προφητεύσει. Είναι μια νύχτα ελπίδας, ενότητας και αγάπης, που ενώνει τους πιστούς κάτω από το φως της Αναστάσεως.
Το πρωί τελείται η λεγόμενη «Πρώτη Ανάσταση», μια λειτουργία με χαρμόσυνο χαρακτήρα, καθώς προμηνύει το μεγάλο θαύμα της Ανάστασης. Οι πένθιμες υφές του ναού αντικαθίστανται από κόκκινα καλύμματα και λουλούδια, ενώ στην Ιερουσαλήμ τελείται η Αφή του Αγίου Φωτός.
Γιατί γιορτάζουμε την Ανάσταση τα μεσάνυχτα
Αν και οι Ευαγγελιστές δεν προσδιορίζουν ακριβώς την ώρα που ο Ιησούς αναστήθηκε, όλοι συμφωνούν πως αυτό συνέβη την «πρώτη ημέρα της εβδομάδας», δηλαδή Κυριακή. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, τιμώντας αυτή την τρίτη ημέρα μετά τη Σταύρωση, έχει καθιερώσει η Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία να ξεκινά λίγο πριν τα μεσάνυχτα του Σαββάτου και να κορυφώνεται ακριβώς στις 12:00 π.μ., σηματοδοτώντας την έναρξη της Κυριακής.
Τότε σβήνουν όλα τα φώτα και ο ιερέας εμφανίζεται στην Ωραία Πύλη με το Άγιο Φως, ψάλλοντας: «Δεύτε λάβετε φως». Η συγκίνηση κορυφώνεται με το «Χριστός Ανέστη» και τη λιτανεία στον προαύλιο χώρο του ναού.
Οι πιστοί μεταφέρουν το Άγιο Φως στα σπίτια τους, σχεδιάζοντας έναν σταυρό στην είσοδο με τον καπνό της λαμπάδας. Το καντήλι ανάβει και μένει αναμμένο, ιδανικά, για 40 ημέρες. Η μαγειρίτσα, τα κόκκινα αυγά, τα τσουρέκια και οι λαμπρόπιτες κυριαρχούν στο τραπέζι που ακολουθεί.
