Μόνιμο μηχανισμό για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θεσπίζει η κυβέρνηση, πέρα από τις επιδοτήσεις για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων που αναμένονται τον Αύγουστο.
Η ισχύουσα Ευρωπαϊκή Οδηγία 1711/2024 δίνει τη δυνατότητα στην Πολιτεία να επιβάλει πλαφόν στις τιμές του ρεύματος αλλά με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις, οι οποίες είναι:
Η ύπαρξη πολύ υψηλών μέσων τιμών στις αγορές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, πολλαπλάσιες κατά τουλάχιστον δυόμισι φορές σε σχέση με τη μέση τιμή κατά τα προηγούμενα πέντε έτη, και ύψους τουλάχιστον 180 EUR/MWh, οι οποίες αναμένεται να διατηρηθούν για τουλάχιστον έξι μήνες· για τον υπολογισμό της μέσης τιμής κατά τα προηγούμενα πέντε έτη δεν λαμβάνονται υπόψη οι περίοδοι εκείνες για τις οποίες κηρύχθηκε περιφερειακή ή ενωσιακή κρίση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας·
Οι απότομες αυξήσεις των τιμών λιανικής της ηλεκτρικής ενέργειας της τάξης του 70 %, οι οποίες αναμένεται να συνεχιστούν για τουλάχιστον τρεις μήνες.
Οι σχετικές ρυθμίσεις θα θεσπιστούν με το νόμο για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 171 1/2024 στην εθνική νομοθεσία που αναμένεται να γίνει άμεσα και πάντως πριν από τη λήξη της προθεσμίας τον Ιανουάριο του 2025.
Τα αίτια της κρίσης
Οι βασικές αιτίες για την εκτόξευση των τιμών χονδρικής όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης ήταν η αύξηση της ζήτησης λόγω των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών και η ανεπάρκεια των διασυνοριακών διασυνδέσεων για την μεταφορά ενέργειας από χώρες όπου το κόστος παραμένει χαμηλότερα.
Οι τιμές χονδρικής στο ελληνικό Χρηματιστήριο εκτοξεύθηκαν σε ορισμένες στιγμές την προηγούμενη εβδομάδα πάνω και από τα 750 ευρώ ανά μεγαβατώρα με αυξημένη (πάνω από 40%) συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, σε περίοδο που η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου κυμαίνεται στα 33 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Συγκριτικά κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης η τιμή χονδρικής δεν ξεπέρασε τα 700 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν η τιμή του φυσικού αερίου ξεπέρασαν τα 160 ευρώ.
Η μέση τιμή χονδρικής στην Ελλάδα κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου ήταν 131 ευρώ, δηλαδή σημαντικά υψηλότερα σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο οπότε κυμάνθηκε μεταξύ 60 και 100 ευρώ.
Στόχος της κυβερνητικής παρέμβασης είναι να μην περάσουν οι ανατιμήσεις της χονδρικής στα τιμολόγια λιανικής του Αυγούστου με την θέσπιση επιδότησης το ύψος της οποίας θα εξαρτηθεί από το επίπεδο στο οποίο θα διαμορφωθούν τα τιμολόγια των προμηθευτών τον επόμενο μήνα. Η χρηματοδότηση θα προέλθει από την επιβολή φορολογίας στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την ηλεκτροπαραγωγή, το ύψος της οποίας θα προσδιοριστεί αντίστοιχα τις επόμενες ημέρες.
Οι επιδοτήσεις θα δοθούν στα νοικοκυριά με κυμαινόμενα τιμολόγια (“πράσινα” και “κίτρινα”) για την κατανάλωση του Αυγούστου έως 500 κιλοβατώρες.
