Μήνυμα προς την Τουρκία ότι «δεν θα γίνουν ανεκτές κινήσεις στο πεδίο οι οποίες προσβάλλουν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα», στέλνει ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης. Μέσω συνέντευξής του στην εφημερίδα «POLITICAL».
«Η Ελλάδα έχει δείξει εμπράκτως ότι επιθυμεί τον διάλογο και τη συνεννόηση. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία συνεχίζει τη ρητορική των υψηλών τόνων, κι αυτό είναι κάτι που δεν περνά απαρατήρητο, ούτε μένει αναπάντητο από την ελληνική πλευρά.
Για άλλη μια φορά, προειδοποιούμε ότι δεν θα γίνουν ανεκτές κινήσεις στο πεδίο οι οποίες προσβάλλουν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Γι’ αυτό και δεν εφησυχάζουμε. Παρακολουθούμε και αν χρειαστεί είμαστε πάντα έτοιμοι να απαντήσουμε στις προκλήσεις» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Και προσθέτει: «Αν η Τουρκία θέλει να υπάρχει βελτίωση των σχέσεων της με την Ελλάδα, πρέπει να το αποδείξει στην πράξη, να εγκαταλείψει τη νεοοθωμανική ρητορική και να μην επιστρέψει σε προκλήσεις στο πεδίο, και να δείξει επιτέλους πως σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, κάτι που επιμένει να μην κάνει έως σήμερα».
Αναφορικά με τη συμφωνία AUKUS, o Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών επισημαίνει ότι «η ΕΕ δεν μπορεί να έχει ρόλο ηττημένου, ούτε απατημένου αλλά ρόλο πρωταγωνιστή. Η συμφωνία αποτελεί καθοριστικής σημασίας παράγοντα για τον προσδιορισμό του παγκόσμιου ρόλου της.
Η Ευρώπη έχει μπροστά της μεγάλα διλήμματα να διαχειριστεί και πολλές προκλήσεις να απαντήσει. Η απάντησή μας, όμως, πρέπει να είναι μία και σαφής: Περισσότερη Ευρώπη, ασφαλέστερη Ευρώπη, ισχυρότερη Ευρώπη. Ικανή να παίζει διεθνή ρόλο και να έχει φωνή στις παγκόσμιες υποθέσεις».
Ερωτηθείς για τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, τονίζει ότι «κανένας δεν είναι υπεράνω κριτικής και η συγγνώμη του Αρχιεπισκόπου το αποδεικνύει».
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Πως αποτιμάτε τη Σύνοδο του ΟΗΕ και εντέλει την ελληνική παρουσία;
Η Ελλάδα είναι πλέον παρούσα σε όλα τα διεθνή φόρα. Και η φωνή της ακούγεται παντού. Αυτό φάνηκε και πριν από λίγες μέρες, με τη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των Δυτικών Βαλκανίων στη Θεσσαλονίκη και τη Σύνοδο Κορυφής των EUMED στην Αθήνα. Τώρα, και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, ο Πρωθυπουργός έθεσε με σαφήνεια στο διεθνές ακροατήριο όλες προκλήσεις τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρώπη στα θέματα της κλιματικής αλλαγής, της στρατηγικής αυτονομίας, της ασφάλειας στην περιοχή της Μεσογείου και του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου.
Δημιουργήθηκε θέμα με την παρουσία του Αρχιεπισκόπου Αμερικής στα εγκαίνια του «Τουρκικού Σπιτιού»;
Η οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας ξεπερνά τις στενά εθνικές θέσεις. Ωστόσο, οι επικεφαλής της θα πρέπει να είναι προσεκτικοί στη διαχείριση αυτού του ρόλου. Κανένας δεν είναι υπεράνω κριτικής και η συγγνώμη του Αρχιεπισκόπου το αποδεικνύει.
Το ήρεμο καλοκαίρι προμηνύεται και ένα αντίστοιχα ήρεμο φθινόπωρο σε σχέση με την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων;
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν προσεγγίζονται με ευχολόγια. Το αν ένα ήρεμο καλοκαίρι, όπως ήταν το φετινό σε σχέση με εκείνο του 2020, θα οδηγήσει σε ένα ήρεμο φθινόπωρο, αυτό θα φανεί στην πράξη. Αναμφισβήτητα, εμείς θέλουμε να υπάρχει καλό κλίμα. Το καλό κλίμα όμως κρίνεται από τις προθέσεις, τις κινήσεις, τις επιδιώξεις αλλά και από την ειλικρίνεια της κάθε πλευράς. Η Ελλάδα έχει δείξει έμπρακτα ότι επιθυμεί τον διάλογο και τη συνεννόηση. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία συνεχίζει τη ρητορική των υψηλών τόνων, κι αυτό είναι κάτι που δεν περνά απαρατήρητο, ούτε μένει αναπάντητο από την ελληνική πλευρά. Για άλλη μια φορά, προειδοποιούμε ότι δεν θα γίνουν ανεκτές κινήσεις στο πεδίο οι οποίες προσβάλλουν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Γι’ αυτό και δεν εφησυχάζουμε. Παρακολουθούμε και αν χρειαστεί είμαστε πάντα έτοιμοι να απαντήσουμε στις προκλήσεις.
Που οφείλεται κατά τη γνώμη σας το βελτιωμένο κλίμα των τελευταίων μηνών;
Η απειλή των κυρώσεων σε βάρος της Άγκυρας, τόσο από την πλευρά της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ, υποχρέωσε την Τουρκία σε μία αλλαγή στάσης στο πεδίο. Ωστόσο, στην πραγματικότητα ουδέποτε εγκατέλειψε την πρακτική των προκλήσεων, όπως προκύπτει άλλωστε από τις επιθετικές επαναλαμβανόμενες δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων. Αν η Τουρκία θέλει να υπάρχει βελτίωση των σχέσεων της με την Ελλάδα, πρέπει να το αποδείξει στην πράξη, να εγκαταλείψει τη νεοοθωμανική ρητορική και να μην επιστρέψει σε προκλήσεις στο πεδίο, και να δείξει επιτέλους πως σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, κάτι που επιμένει να μην κάνει έως σήμερα. Στη συνάντηση που είχα στις Βρυξέλλες με τον Επίτροπο Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας κ. Sinkevicius ζήτησα την ενεργοποίηση της ΕΕ ιδίως στο ζήτημα της παράνομης τουρκικής αλιείας. Είναι η ώρα η Ευρώπη να δράσει!
Πιάστηκε εξαπίνης η Ευρώπη κύριε Υπουργέ στο ζήτημα της συμφωνίας ΗΠΑ-Αγγλίας-Αυστραλίας; Υπάρχουν περιθώρια αντιδράσεων και σε ποιο επίπεδο;
Για τη συμφωνία AUKUS είχα την ευκαιρία να ανταλλάξω απόψεις στο πλαίσιο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων. Αναμφίβολα αποτελεί “game changer” στη Διεθνή σκηνή. Έχει δημιουργήσει ένα νέο παγκόσμιο σκηνικό. Η αντίδραση της Γαλλίας δείχνει πως υπήρξε αιφνιδιασμός. Ο προβληματισμός είναι εμφανής και στις Βρυξέλλες. Δεν χρειάζονται όμως σπασμωδικές αντιδράσεις. Η ΕΕ δεν μπορεί να έχει ρόλο ηττημένου, ούτε απατημένου αλλά ρόλο πρωταγωνιστή. Η συμφωνία αποτελεί καθοριστικής σημασίας παράγοντα για τον προσδιορισμό του παγκόσμιου ρόλου της. Η Ευρώπη έχει μπροστά της μεγάλα διλήμματα να διαχειριστεί και πολλές προκλήσεις να απαντήσει. Η απάντησή μας, όμως, πρέπει να είναι μία και σαφής: Περισσότερη Ευρώπη, ασφαλέστερη Ευρώπη, ισχυρότερη Ευρώπη. Ικανή να παίζει διεθνή ρόλο και να έχει φωνή στις παγκόσμιες υποθέσεις.
Είναι και για την Ευρώπη «απειλή» η Κίνα, όπως φαίνεται να είναι για τις ΗΠΑ, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τις τελευταίες κινήσεις Μπάιντεν;
Ο στόχος αυτής της συμφωνίας είναι προφανώς η ανάσχεση της Κίνας σε οικονομικό, εμπορικό και γεωπολιτικό επίπεδο. Για τις ΗΠΑ, η Κίνα είναι ένας στρατηγικός ανταγωνιστής. Αυτό πάντα επηρέαζε το τρίγωνο ΗΠΑ – ΕΕ – Κίνα. Κι αυτό γιατί, η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ. Η ΕΕ είναι ο πιο ανοιχτός οικονομικός χώρος στον κόσμο, ωστόσο δεν θα πρέπει να δεχθεί συμβιβασμούς όσον αφορά τις αξίες και τις αρχές της. Η Ελλάδα αποτελεί ένα καλό παράδειγμα καλής συνεργασίας με την Κίνα. Μετά και τα νέα δεδομένα, θεωρώ πως η στρατηγική της ΕΕ οφείλει να είναι ευέλικτη. Συνεργασία όπου κρίνεται εφικτό, ανταγωνισμός όπου θεωρείται σκόπιμο, αντιπαράθεση όταν προκύπτει ως αναγκαίο.
Ανησυχείτε μήπως ξεχαστεί σε επίπεδο ΕΕ το θέμα του Αφγανιστάν και για τη χώρα μας επανέλθει με αρνητικό τρόπο, αν προκύψουν μεγάλες μεταναστευτικές ροές προς το τέλος του έτους και δεν έχει υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία από πλευράς Ευρώπης;
Το ζήτημα του Αφγανιστάν τέθηκε στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής των EUMED. Οι χώρες του Νότου έστειλαν σαφές μήνυμα ότι χρειάζεται εγρήγορση και ότι η αντίδραση της Ευρώπης πρέπει να είναι έγκαιρη και αποφασιστική. Η Ελλάδα έχει ξεκαθαρίσει πως δεν μπορεί να επαναληφθούν οι προσφυγικές ροές του 2015 και πως δεν μπορεί να υπάρξει ξανά “το ανοίξαμε και σας περιμένουμε”. Πλέον έχει γίνει σαφές ότι τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά. Δεν αρκεί λοιπόν να υπάρχει μόνο κοινή αντίληψη αλλά και κοινή αντιμετώπιση. Επίσης, είναι σημαντικό, και φαίνεται πως και η Τουρκία συμφωνεί σε αυτό, οι χώρες που συνορεύουν με το Αφγανιστάν να υποδεχτούν, ως χώρες πρώτης υποδοχής, τους Αφγανούς που φεύγουν από τη χώρα τους.
