Στην έκτακτη, μίνι, ολομέλεια του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες μεταξύ άλλων τρία σημαντικά θέματα κυριάρχησαν στη σκιά του σκανδάλου Κατάρ.
Γράφει ο Μανώλης Μαυρομμάτης*
Οι Ευρωβουλευτές συζήτησαν για το πρόβλημα των μεταναστευτικών ροών σε χώρες της ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα σε Ιταλία και Ελλάδα. Τον πόλεμο στην Ουκρανία και την θέση της ΕΕ. Η οικονομία μετά τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης και οι νέες πηγές με τις πρωτοβουλίες των κυβερνήσεων Ελλάδας και Ιταλίας σε χώρες της βόρειας Αφρικής.
Με αφορμή τις πρωτοβουλίες των πολιτικών ομάδων του ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των κεντροδεξιών βουλευτών της Μελόνι, του Σαλβίνι και του Μπερλουσκόνι, εξουσιοδοτήθηκε ο πρόεδρος του ΕΛΚ Γερμανός Μάνφρεντ Βέμπερ να ξεκινήσει έναν γύρο ενημέρωσης σε χώρες μέλη του Νότου προκειμένου να προετοιμαστεί καλύτερα το Συμβούλιο και η προσεχής Σύνοδος κορυφής στις Βρυξέλλες το δεύτερο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου 15-16/02/23 να πάρει αποφάσεις κυρίως στην αντιμετώπιση πανευρωπαϊκά του μεταναστευτικού προβλήματος και όχι μόνο, σε βάρος ορισμένων κρατών μελών.
Η Αθήνα πρώτος σημαντικός σταθμός.
Την προσεχή Δευτέρα θα επισκεφθεί την Ελλάδα ο Μάνφρεντ Βέμπερ όπου θα συναντηθεί με τους υπουργούς κατά σειρά κκ Τάκη Θεοδωρικάκο, Νότη Μηταράκη, Μάκη Βορίδη, ενώ την τελευταία ημέρα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα υποδεχθεί τον Γερμανό ευρωβουλευτή στο Μέγαρο Μαξίμου.
Αξίζει στο σημείο αυτό να παραθέσουμε τα κυριότερα σημεία των πολιτικών θέσεων του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπως αναπτύχθηκαν στην ολομέλεια των Βρυξελλών και τα οποία θα μεταφερθούν στη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Συγκεκριμένα, μιλώντας εκ μέρους της Προεδρίας του Συμβουλίου, η υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Σουηδίας Jessika Roswall σημείωσε ότι κατά το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της επόμενης εβδομάδας, οι ηγέτες της ΕΕ θα εξετάσουν ζητήματα μετανάστευσης, καθώς και την κατάσταση στην Ουκρανία, την οικονομική ατζέντα και ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για τη βιομηχανία.
Όσον αφορά τη μετανάστευση, θα δοθεί έμφαση στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, στη συνεργασία με τρίτες χώρες και στην επιστροφή μεταναστών και αιτούντων άσυλο χωρίς δικαίωμα να παραμείνουν στην ΕΕ αποτελεσματικότερα στις χώρες καταγωγής ή διέλευσης τους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται επίσης να ζητήσει τη συνέχιση των νομοθετικών εργασιών σχετικά με το σύμφωνο για το άσυλο και τη μετανάστευση. Η Σουηδή Υπουργός διαβεβαίωσε τους ευρωβουλευτές ότι οι διαπραγματεύσεις στο Συμβούλιο προχωρούν με καλό ρυθμό.
Από την πλευρά της η πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen τόνισε ότι η μετανάστευση είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση. Κατά την άποψή της, το νομοθετικό έργο θα πρέπει να συνεχιστεί με στόχο την ολοκλήρωση των διαδικασιών του συμφώνου έως την άνοιξη του 2024, αναπτύσσοντας παράλληλα πρόσθετες δράσεις για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων και τη διασφάλιση ταχύτερων και αξιοπρεπών επιστροφών των μεταναστών στις χώρες καταγωγής ή διέλευσης τους.
Η βελτίωση της εθελοντικής αλληλεγγύης, η αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης από τρίτες χώρες και η θέσπιση ασφαλών και νόμιμων διόδων προς την Ευρώπη θα πρέπει επίσης να αποτελούν προτεραιότητες της ΕΕ, δήλωσε.
Στη συζήτηση που ακολούθησε, οι ευρωβουλευτές δήλωσαν ότι αναμένουν αποτελέσματα στον τομέα της πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο, μετά από χρόνια συζητήσεων μεταξύ των κρατών μελών εν μέσω της αύξησης των παράτυπων αφίξεων ατόμων, η πλειοψηφία των οποίων δεν πληροί τις προϋποθέσεις για παραμονή στην ΕΕ.
Ορισμένοι ομιλητές ζήτησαν την αποτελεσματικότερη προστασία των συνόρων, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία φρακτών, για τους οποίους κάποιοι ευρωβουλευτές ζήτησαν χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια. Αρκετοί ευρωβουλευτές αναφέρθηκαν στην ανάγκη αύξησης του ποσοστού των ατόμων που επιστρέφουν.
Άλλοι πρότειναν την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου στο έδαφος τρίτων χωρών, ως τρόπο προσέγγισης των πλέον ευάλωτων ατόμων. Συζήτησαν επίσης για τη βελτίωση της συνεργασίας με τρίτες χώρες και την αντιμετώπιση των βαρύτερων αιτίων της μετανάστευσης.
Επίσης, ορισμένοι ομιλητές έκριναν ότι οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα από ΜΚΟ θα πρέπει να υπόκεινται σε κοινό κώδικα δεοντολογίας. Άλλοι επέμειναν ότι, για να είναι αξιόπιστη, η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ πρέπει να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και να συνδυάζει την ευθύνη και την αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες.
Σημειώνοντας ότι η γήρανση του πληθυσμού στην Ευρώπη καθιστά αναγκαία τη μετανάστευση εργατικού δυναμικού, αρκετοί ευρωβουλευτές τάχθηκαν υπέρ του ανοίγματος νόμιμων διόδων προς ΕΕ.
Τέλος, ορισμένοι τόνισαν ότι η απάντηση της ΕΕ στη μαζική άφιξη Ουκρανών προσφύγων μετά τον πόλεμο έδειξε ότι είναι δυνατή μια διαφορετική προσέγγιση και ότι η μετανάστευση μπορεί επίσης να θεωρηθεί ευκαιρία.
*Ο Μανώλης Μαυρομμάτης είναι πρώην Ευρωβουλευτής Ν.Δ. και ειδικός Σύμβουλος στην Κομισιόν με Επίτροπο την Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα νυν πρόεδρο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
