Ασταμάτητη είναι η εξάπλωση του νέου κοροναϊού 2019n-CoV σε Κίνα, Ευρώπη , Αυστραλία και Ασία. Σε ετοιμότητα βρίσκεται και η Ελλάδα καθώς αύριο Τρίτη 4/2 θα συνεδριάσει το Εθνικό Συμβούλίο Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ) που συγκάλεσε ο υπουργός, Βασίλης Κικίλιας.
Το συμβούλιο, στο οποίο θα προεδρεύει ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας Παναγιώτης Πρεζεράκος, έχει κομβικό ρόλο σε θέματα αξιολόγησης κινδύνων και στην κατάθεση προτάσεων σε θέματα στρατηγικής για τη Δημόσια Υγεία, που στην προκειμένη περίπτωση θα συζητηθούν υπό το πρίσμα της επέλασης του κοροναϊού και της άφιξής του στην Ελλάδα. Καθώς οι θάνατοι εξαιτίας της επιδημίας ιογενούς πνευμονίας που προκαλεί ο νέος κοροναϊός αυξήθηκε σε 361 σε όλη την επικράτεια της Κίνας ως τα μεσάνυχτα της Κυριακής, κατά 57 από την προηγουμένη, σύμφωνα με τη Εθνική Επιτροπή Υγείας της Κίνας. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι 56 νέοι θάνατοι καταγράφηκαν στην επαρχία Χουμπέι, εστία της επιδημίας, ενώ άλλος ένας καταγράφηκε στον δήμο της Τσονγκτσίνγκ (νοτιοδυτικά).
Ο αριθμός των επιβεβαιωμένων νέων κρουσμάτων σε όλη την Κίνα αυξήθηκε κατά 2.829 ως τα μεσάνυχτα της Κυριακής, γεγονός που σημαίνει ότι το σύνολο των κρουσμάτων είναι 17.205. Ο αριθμός των θανάτων είναι πλέον υψηλότερος από εκείνον της επιδημίας του Σοβαρού Οξέος Αναπνευστικού Συνδρόμου (SARS) την περίοδο 2002-2003. O SARS είχε στοιχίσει τη ζωή σε 349 ανθρώπους. Με τον θάνατο ενός 44χρονου Κινέζου στη Μανίλα χθες Κυριακή, για τον οποίο ενημερώθηκε από τις υγειονομικές αρχές των Φιλιππίνων ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΫ), ο συνολικός απολογισμός της επιδημίας ανέρχεται σε 362 νεκρούς.
Την ώρα που κρούσματα του κοροναϊού έχουν καταγραφεί συνολικά σε 24 χώρες καταλαμβάνοντας ολοένα περισσότερα σημεία του παγκόσμιου χάρτη, οι ελληνικές αρμόδιες αρχές δίνουν τη δική τους αθόρυβη μάχη στις πύλες εισόδου της επικράτειας, στα νοσοκομεία αναφοράς, στα εργαστήρια. Στόχος τους σε πρώτη φάση είναι ο περιορισμός, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, των εισαγόμενων κρουσμάτων.
Οι ειδικοί «βλέπουν» πανδημία
Επιστήμονες ειδικοί στις λοιμώξεις εκφράζουν την ανησυχία τους για την εξάπλωση του ιού και θεωρούν πιθανόν να εξελιχθεί σε πανδημία.
Ωστόσο, δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν πόσο «καταστροφικός» θα είναι ο ιός, ενώ μέχρι στιγμής η αναλογία θανάτων προς επιβεβαιωμένους ασθενείς κυμαίνεται στο 2%, από 4% που ήταν στην αρχή.
«Μοιάζει πολύ περισσότερο με την εξάπλωση της γρίπης Η1Ν1 παρά του SARS», εκτιμά ο δρ Πίτερ Πάιοτ, διευθυντής της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, αν και ο ρυθμός μετάδοσης του κορωνοϊού μεταξύ των ανθρώπων δεν είναι ακόμη τόσο γρήγορος όσο αυτός της γρίπης.
Ελλάδα
Πάντως, ο κίνδυνος εισαγωγής του κοροναϊού στη χώρα μας, για την ώρα, κρίνεται χαμηλός. Η εκτίμηση δεν έχει αλλάξει παρά το γεγονός ότι ήδη σε έξι ευρωπαϊκές χώρες εντοπίζονται κρούσματα. Πρόκειται για τη Γαλλία τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Φινλανδία και τη Βρετανία, σύμφωνα με τα στοιχεία της περασμένης Παρασκευής, ενώ σε μία τουλάχιστον χώρα, τη Γερμανία, καταγράφεται ήδη δευτερογενής μετάδοση, δηλαδή μετάδοση του ιού από ασθενή που είχε νοσήσει σε άτομο του περιβάλλοντός του. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έγιναν γνωστά, στην αλυσίδα της μετάδοσης βρίσκεται πλέον και ένα παιδί καθώς προσβλήθηκε από τον νέο κορωνοϊό.
«Η χώρα μας βρίσκεται μέσω των αρμοδίων οργάνων σε συνεχή επικοινωνία με το ECDC και τον ΠΟΥ και ακολουθεί τις οδηγίες τους. Η διαχείριση της επιδημίας κοροναϊού, που εξαπλώνεται, κρίνεται σε δύο σημεία σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, αλλά και κάθε χώρα: πρώτον, στην έγκαιρη διάγνωση και ανίχνευση των εισαγόμενων κρουσμάτων και, δεύτερον, στην απομόνωση των ασθενών ώστε να σπάσει η αλυσίδα μετάδοσης του ιού. Στο πλαίσιο αυτό έχουν δοθεί αναλυτικές οδηγίες για ταξιδιώτες προς και από την Κίνα, για πληρώματα πλοίων και αεροσκαφών, για ξενοδοχεία και λοιπά καταλύματα ταξιδιωτών, για όλους όσοι εργάζονται σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, για τα πληρώματα του ΕΚΑΒ, για τους Ιατρικούς Συλλόγους και τα μέλη τους, καθώς και για τις σχολικές μονάδες και τους φορείς που προσφέρουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες.
Ουσιαστικά η διαχείριση των εισαγόμενων κρουσμάτων -τα οποία θεωρούνται βέβαια και αναμένονται αργά ή γρήγορα- με τρόπο που να μην υπάρξει δευτερογενής μετάδοση της λοίμωξης είναι το καλό σενάριο για τους ειδικούς. Το λιγότερο καλό είναι η μετάδοση του κοροναϊού από άτομο σε άτομο μέσα στη χώρα εφόσον «εισαχθεί» κρούσμα. Στην περίπτωση αυτή, η διαχείριση απαιτεί την ενεργοποίηση των κεφαλαίων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης που αφορούν την αντιμετώπιση πολλών περιστατικών μόλυνσης και νόσησης και, συνεπώς, πολλών ασθενών είτε στην κοινότητα, είτε στα νοσοκομεία αναφοράς (Αττικόν, «Σωτηρία», ΑΧΕΠΑ), δηλαδή την αντιμετώπιση μιας επιδημίας.
Στα 7 μέχρι τώρα «ύποπτα» κρούσματα που διαχειρίστηκαν οι υγειονομικές υπηρεσίες έδειξαν τα καλά αντανακλαστικά τους. Επρόκειτο για τρεις Κινέζους, εκ των οποίων ένα βρέφος κι ένα παιδί, και τέσσερις Έλληνες, που εξετάστηκαν στα νοσοκομεία αναφοράς. Εκτός από τα άτομα που επισκέπτονται μόνα τους τις μονάδες υγείας έχοντας ύποπτα συμπτώματα σε συνδυασμό με ταξίδι στην Κίνα ή επαφή με ταξιδιώτη από την Κίνα, κλιμάκιο του ΕΟΔΥ βρίσκεται σε ετοιμότητα στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» τρεις φορές την εβδομάδα (Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο) όταν προσγειώνονται πτήσεις τράνζιτ από την Κίνα.
Σε καραντίνα Έλληνας στη Γαλλία
Ένας εκ των Ελλήνων που ζούσε στην πόλη Ουχάν, κατάφερε να φύγει από την Κίνα και να μεταβεί στην Γαλλία. Ο Αλεξ Ζαχάρ, ελληνικής καταγωγής, ταξίδεψε για την Γαλλία, όπου και θα παραμείνει σε καραντίνα για δύο εβδομάδες.
«Θα με κρατήσουν εδώ για 14 ημέρες πριν μπορέσω να ταξιδέψω, αλλά όταν μπορέσω να φύγω το σχέδιό μου είναι να έρθω στην Αθήνα. Αλλά δεν θα με αφήσουν να φύγω για δύο εβδομάδες», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως δεν έχει κανένα σύμπτωμα, αλλά και πως κρατούν σε καραντίνα και την εγκυμονούσα σύζυγό του.
«Θα μας κρατήσουν ούτως ή άλλως καραντίνα. Καλύτερα είναι αυτό από το να μέναμε στην Ουχάν. Η γυναίκα μου είναι εδώ μαζί μου. Είναι 8 μηνών έγκυος. Δεν μπορούσαμε να καθίσουμε παραπάνω. Αν δεν είχαμε αυτούς τους ανθρώπους, τους Έλληνες διπλωμάτες, να μας βοηθήσουν, εγώ ακόμα εκεί θα ήμουν με τη γυναίκα μου που, όπως σας είπα, είναι 8 μηνών έγκυος και ήταν πολύ επικίνδυνη η κατάσταση. Έπρεπε να φύγουμε γρήγορα».
Έλεγχοι σε ταξιδιώτες από την Κίνα
Την περασμένη Πέμπτη ο ΠΟΥ κήρυξε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε παγκόσμιο επίπεδο» λόγω της επιδημίας, αλλά έκρινε ότι δεν υπάρχει λόγος για γενικό περιορισμό των ταξιδιών και των εμπορικών συναλλαγών με την Κίνα. «Οι χώρες πρέπει να διατηρήσουν ανοιχτά τα σύνορά τους, να συνεχίσουν να έχουν εμπορικές σχέσεις και να επιτρέπουν τις μετακινήσεις των πολιτών παρά το ξέσπασμα της επιδημίας του νέου κοροναϊού», ανακοίνωσε ο Οργανισμός, προσθέτοντας όμως ότι κάθε χώρα έχει δικαίωμα να λαμβάνει μέτρα για να προστατεύει τους πολίτες της.
«Η εμπειρία από τις προηγούμενες επιδημίες έχει δείξει ότι η απομόνωση των κρουσμάτων σε τοπικό επίπεδο μπορεί να βοηθήσει στην ανακοπή του φαινομένου. Ηδη στην περιοχή Χουμπέι της Κίνας έχει εφαρμοστεί η μεγαλύτερη στην Ιστορία καραντίνα για την αποτροπή της εξέλιξης της επιδημίας. Έχει ανασταλεί η λειτουργία όλων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και έχει απαγορευτεί η κυκλοφορία των οχημάτων και η μετακίνηση του πληθυσμού εκτός των ορίων της περιοχής αυτής. Δύο χώρες, το Κιργιστάν και η Βόρεια Κορέα, έχουν κλείσει τα σύνορά τους με την Κίνα. Επιπλέον, πολλές χώρες έχουν εγκαταστήσει συστήματα ελέγχου θερμοκρασίας και συμπτωμάτων και ζητούν συμπλήρωση ερωτηματολογίων από όλους τους ταξιδιώτες από την Κίνα. Ο μη επεμβατικός έλεγχος των ταξιδιωτών από την Κίνα που έχει επιβληθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός και εφαρμόζεται με σεβασμό στα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών», επισημαίνει ο πρύτανης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος.
Καλιφόρνια
Ιδιαίτερα ανησυχητική έκταση αρχίζει να λαμβάνει η εξάπλωση του νέου κοροναϊού στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς ανακοινώθηκαν άλλα τρία επιβεβαιωμένα κρούσματα, όλα στην Καλιφόρνια, ανεβάζοντας τον αριθμό των ασθενών στους 11.
Η Καλιφόρνια φαίνεται να αποτελεί τη «ναυαρχίδα» στην εξάπλωση του νέου κοροναϊού στις ΗΠΑ, καθώς τα έξι από τα 11 επιβεβαιωμένα κρούσματα, έχουν εντοπιστεί εκεί.
Τελευταίες περιπτώσεις που διαγνώστηκαν με τον νέο κοροναϊό στην Καλιφόρνια, είναι ένα ζευγάρι. Ο 54χρονος σύζυγος είχε ταξιδέψει πρόσφατα στο επίκεντρο της εκδήλωσης του ιού, στην πόλη Ουχάν της Κίνας. Η 57χρονη συζυγός του, ωστόσο, δεν είχε ταξιδέψει μαζί του, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο ιός μεταφέρθηκε από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Το τρίτο κρούσμα που διαγνώστηκε την Κυριακή, ήταν μία ενήλικη γυναίκα από την Κίνα, η οποία αφίχθη στις ΗΠΑ στις 23 Ιανουαρίου.
Και οι τρεις δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά συμπτώματα, ωστόσο οι αρχές αναζητούν όλους τους ανθρώπους με τους οποίους ήρθαν σε επαφή στο διάστημα πριν εκδηλώσουν την ασθένεια, ώστε να τους κάνουν το τεστ και να διαπιστώσουν αν έχουν κολλήσει ή όχι.
Τι γνωρίζουμε για τον νέο κοροναϊό
O νέος κοροναϊός 2019n-CoV, που εντοπίστηκε στις αρχές του έτους στην κινεζική πόλη Γουχάν, προκαλεί αναπνευστική λοίμωξη με σοβαρότητα που ποικίλλει. Σύμφωνα με τον διευθυντή του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής και αντιπρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Αθανάσιο Τσακρή, με βάση τα στοιχεία από την επιδημία στην Κίνα, το 15%-20% των προσβληθέντων εκτιμάται ότι θα χρειαστεί νοσηλεία. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως από 2 έως 5 -αλλά και έως 14- ημέρες μετά την έκθεση στον ιό και είναι κλιμακούμενα: πονοκέφαλος, συνάχι, βήχας, πυρετός, δύσπνοια.
Σε ό,τι αφορά τον βαθμό επικινδυνότητας του 2019n-CoV, ο ειδικός αναφέρει ότι «είναι αρκετά όσα δεν γνωρίζουμε ακόμα για τον 2019n-CoV, αφού η επιδημία βρίσκεται σε εξέλιξη. Είναι όμως πολύτιμη η εμπειρία μας από άλλους “συγγενείς” ιούς, τον SARS και τον MERS-CoV. Ο νέος κοροναϊός μεταδίδεται με μεγαλύτερη ταχύτητα, αλλά η θνητότητά του είναι σαφώς χαμηλότερη: δεν ξεπερνά το 4%. Στην πραγματικότητα ίσως είναι πολύ πιο χαμηλή, αφού πολλοί ασθενείς με ήπια συμπτώματα ενδεχομένως δεν απευθύνθηκαν στις υγειονομικές αρχές και συνεπώς δεν έχουν καταμετρηθεί», εξηγεί ο κ. Τσακρής. Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΠΟΥ, ο μέσος αριθμός νέων λοιμώξεων ανά μολυσμένο άτομο είναι 1,4-2,5 ασθενείς. Σημειωτέον ότι στην εποχική γρίπη κάθε ασθενής κολλάει κατά μέσο όρο 1,3 άτομα.
Η κρίσιμη διαφορά είναι βέβαια ότι σε αντίθεση με τη γρίπη, για τον 2019-nCoV δεν υπάρχει εμβόλιο, και αυτό σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού -ηλικιωμένους ή άτομα με χρόνια νοσήματα- να προστατευτούν.
Η μετάδοση γίνεται μέσω του αέρα από άτομο που έχει προσβληθεί (σταγονίδια βήχα ή φτερνίσματος) ή μολυσμένων επιφανειών. Στοιχεία για τη μετάδοση μέσω εισαγόμενων προϊόντων ή δεμάτων δεν έχουν βρεθεί. Τα αντισηπτικά αλκοολούχα διαλύματα εξουδετερώνουν τον νέο κοροναϊό, όπως και τα μέτρα ατομικής υγιεινής.
wuhan
Με δεδομένο ότι ο νέος κοροναϊός συνιστά απειλή για τη δημόσια υγεία, η διαχείριση της κρίσης αποτελεί μεγάλη πρόκληση τόσο για την Κίνα αλλά και για τα συστήματα υγείας παγκοσμίως. Οι ειδικοί εξαρχής αντιλήφθηκαν ότι η αντιμετώπιση μιας τέτοιας επιδημίας χρειάζεται ταχεία επιστημονική πρόοδο και συνεργασία εκτός από την εφαρμογή μέτρων ελέγχου της εξάπλωσής της σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.
«Αναφορικά με την επιστημονική εξέλιξη, αυτή επιτεύχθηκε με ταχύτατο ρυθμό. Εχει πλέον χαρακτηριστεί το γονιδίωμα του ιού, έχουν δημοσιευτεί επιδημιολογικά δεδομένα της εξάπλωσής του, έχει προσδιοριστεί ότι μάλλον προήλθε από τις νυχτερίδες, αν και δεν είναι γνωστό αν κάποιος ενδιάμεσος ξενιστής έπαιξε ρόλο στη μετάδοσή του στον άνθρωπο», λέει ο κ. Δημόπουλος. Μάλιστα, στις σχετικές μελέτες για την προέλευση του νέου κοροναϊού υπάρχουν και ελληνικές υπογραφές, που αποδεικνύουν τα εξαιρετικά αντανακλαστικά των Ελλήνων επιστημόνων. Οι καθηγητές των Πανεπιστημίου Αθηνών και Κρήτης κύριοι Δημήτρης Παρασκευής και Σωτήρης Τσιόδρας εκπόνησαν και δημοσίευσαν μελέτη για τη γενετική ανάλυση πλήρους γονιδιώματος του 2019-nCoV, στην οποία κατέδειξαν ότι ο νέος κορωνοϊός δεν προέρχεται από τα ερπετά αλλά από τις νυχτερίδες και ότι δεν είναι αποτέλεσμα πρόσφατης γενετικής ανάμειξης με κάποιον άλλο κορωνοϊό, ούτε έχει τροποποιηθεί πρόσφατα.
Συνεδριάζουν οι G7 για τον κοροναϊό
Εν τω μεταξύ, οι χώρες των επτά ισχυρότερων βιομηχανικά χωρών (G7), θα συζητήσουν την αντιμετώπιση με ενιαίο τρόπο του νέου κορονοϊού, όπως ανακοίνωσε ο Γερμανός υπουργός Υγείας, Γενς Σπαν, μετά την τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Αμερικανό ομόλογό του.
«Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να γίνει μια τηλεδιάσκεψη των υπουργών Υγείας της G7 για να υπάρξει ενιαία αντιμετώπιση», δήλωσε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Δεν έχει νόημα εάν μια χώρα παίρνει μέτρα μόνη της».
