Η πολεμική σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας έχει φέρει μεγάλη αναστάτωση στις αγορές και στην εύρυθμη λειτουργία των κρατών-μελών της ΕΕ. Οι πολίτες αισθάνονται ανασφαλείς και καλούνται να λειτουργήσουν σε ένα πολύ δύσκολο πεδίο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε την βελτιωμένη πρόταση για έναν μηχανισμό ύψους 50 δισ. ευρώ για την ανάκαμψη, την ανοικοδόμηση και τον εκσυγχρονισμό της Ουκρανίας το διάστημα 2024 - 2027. Με 512 ψήφους υπέρ, 45 κατά και 63 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οριστικοποίησε τη θέση του σχετικά με τον προτεινόμενο μηχανισμό για την Ουκρανία.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν να ενισχυθεί η δημοκρατική λογοδοσία στο πλαίσιο του μηχανισμού και καλούν την Ουκρανία να διαφυλάξει τον πολυκομματικό χαρακτήρα του δημοκρατικού της πολιτεύματος και να ευθυγραμμιστεί με τις απαιτήσεις ένταξης στην ΕΕ. Υπάρχει ανάγκη για επείγουσα έγκριση του μηχανισμού στο πλαίσιο της αναθεώρησης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ.
Ο μηχανισμός για την Ουκρανία αποτελεί μέρος της τρέχουσας αναθεώρησης του μακροπρόθεσμου προυπολογισμού της ΕΕ, ο οποίος πρέπει να αναπροσαρμοστεί, καθώς έχει ήδη εξαντληθεί σε σημαντικό βαθμό, εξαιτίας των πολυάριθμων κρίσεων που έχει αντιμετωπίσει η ΕΕ από το 2021 και μετά.
Οι ευρωβουλευτές πιέζουν να εγκριθεί το συντομότερο δυνατό ο μηχανισμός για την Ουκρανία στο πλαίσιο της αναθεώρησης του προϋπολογισμού, καθώς αυτή τη στιγμή δεν προβλέπεται κανένα είδος βοήθειας προς την χώρα μετά το τέλος του 2023. Επίσης, το κοινοβούλιο ζητά να ενσωματωθεί το πακέτο στήριξης στον ετήσιο προϋπολογισμό του 2024, ο οποίος θα τεθεί σε διαπραγμάτευση τον Νοέμβριο.
Χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και καταπολέμηση διαφθοράς
Ένα από τα βασικά αιτήματα είναι να χρησιμοποιηθούν περιουσιακά στοιχεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας και άλλων οντοτήτων και προσώπων που συνδέονται άμεσα με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Το κοινοβούλιο κατέστησε επίσης πιο αυστηρούς τους κανόνες για την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς, των συγκρούσεων συμφερόντων και των παρατυπιών όσον αφορά τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ στην Ουκρανία. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ακόμη ότι η ΕΕ δεν πρέπει να χρηματοδοτεί εταιρείες που ελέγχονται από ολιγάρχες.
Να υπάρξει περισσότερη διαφάνεια και μεγαλύτερος κοινοβουλευτικός έλεγχος. Οι ευρωβουλευτές τροποποίησαν περαιτέρω την αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με στόχο να ενισχυθεί η διαφάνεια του μηχανισμού.
Στο πλαίσιο αυτό ζητούν να δημιουργηθεί μια διαδικτυακή πύλη, στην οποία θα εμφανίζονται πληροφορίες για τα χρήματα που δίνονται στην Ουκρανία, τους σκοπούς που αυτά εξυπηρετούν, καθώς και τα κριτήρια που έχει εκπληρώσει η χώρα προκειμένου να λάβει την εκάστοτε χρηματοδότηση. Να δημοσιοποιούνται όλα τα κονδύλια που λαμβάνει η Ουκρανία από άλλες χώρες και διεθνείς οργανισμούς.
Τέλος, όσον αφορά το σχέδιο που θα καταρτίσει η Ουκρανία για τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις τις οποίες θα χρηματοδοτήσει η ΕΕ, να υπάρξει ενεργή συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ουσιαστική διαβούλευση με το Ουκρανικό κοινοβούλιο.
Οι διαπραγματεύσεις με τα κράτη-μέλη μπορούν να ξεκινήσουν μόλις καταλήξει στη δική του θέση το Συμβούλιο. Υπάρχουν πολλές εκκρεμότητες που πρέπει να λυθούν για να υπάρξει ουσιαστική βοήθεια προς την Ουκρανία το 2024.
