Οι φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2025 δείχνουν ότι η ανάπτυξη κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2025 υπερέβη τις προσδοκίες. Ενώ οι υψηλές επιδόσεις οφείλονταν αρχικά στην αύξηση των εξαγωγών εν αναμονή αυξήσεων δασμών, η οικονομία της ΕΕ συνέχισε να αναπτύσσεται το τρίτο τρίμηνο.
Όσον αφορά στις μελλοντικές εξελίξεις, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να συνεχίσει να επεκτείνεται με μέτριο ρυθμό στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, παρά το δύσκολο εξωτερικό περιβάλλον.
Οι φετινές φθινοπωρινές προβλέψεις προβλέπουν αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,4 % στην ΕΕ το 2025 και το 2026, με άνοδο έως και 1,5 % το 2027. Η ζώνη του ευρώ αναμένεται να ακολουθήσει την ίδια πορεία, με αύξηση 1,3 % το 2025, 1,2 % το 2026 και 1,4 % το 2027.
Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται, φθάνοντας στο 2,1% το 2025 και να κυμανθεί γύρω στο 2% καθ’ όλη τη διάρκεια των προβλέψεων. Στην ΕΕ, ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει οριακά υψηλότερος και να μειωθεί στο 2,2 % το 2027. Οι πιο πρόσφατοι επιχειρηματικοί δείκτες δείχνουν σταθερή θετική δυναμική τα επόμενα τρίμηνα.
Πιο μακροπρόθεσμα, το παγκόσμιο περιβάλλον παραμένει προκλητικό, αλλά μια ανθεκτική αγορά εργασίας, η βελτίωση της αγοραστικής δύναμης και οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης αναμένεται να στηρίξουν την περιορισμένη ανάπτυξη.
Επιπλέον, ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και άλλα ταμεία της ΕΕ μετριάζουν τις επιπτώσεις της δημοσιονομικής εξυγίανσης σε αρκετά κράτη-μέλη, στηρίζοντας την εγχώρια ζήτηση, η οποία αναμένεται να αποτελέσει τον κύριο μοχλό ανάπτυξης.
Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί σταθερά, λόγω της ενίσχυσης της αγοραστικής δύναμης και της μείωσης του ρυθμού αποταμίευσης. Οι επενδύσεις αναμένεται να ανακτήσουν δυναμική, κυρίως μέσω μη οικιστικών κατασκευών και δαπανών για εξοπλισμό.
Η εξαιρετικά ανοικτή οικονομία της ΕΕ παραμένει ευάλωτη στους συνεχιζόμενους εμπορικούς περιορισμούς, όμως οι νέες εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ και άλλους εταίρους μετριάζουν ορισμένες αβεβαιότητες.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, όλοι οι ειδικοί δασμοί που επέβαλαν οι ΗΠΑ έως τις 31 Οκτωβρίου θα ισχύουν σε όλο το διάστημα προβλέψεων.
Οι παγκόσμιοι εμπορικοί φραγμοί έχουν φθάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, με την ΕΕ να αντιμετωπίζει υψηλότερους μέσους δασμούς από ό,τι αναμενόταν την άνοιξη του 2025. Ωστόσο, οι δασμοί στις εξαγωγές της ΕΕ παραμένουν χαμηλότεροι από εκείνους άλλων διεθνών ανταγωνιστών, προσφέροντας μέτριο σχετικό πλεονέκτημα.
Η σταδιακή επιβράδυνση της αύξησης της απασχόλησης συνεχίστηκε το πρώτο εξάμηνο του 2025, αλλά η οικονομία της ΕΕ δημιούργησε 380.000 θέσεις εργασίας. Η απασχόληση αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,5 % το 2025 και το 2026 και κατά 0,4 % το 2027. Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να μειωθεί σε 5,9 % το 2025–2026 και σε 5,8 % το 2027.
Η αύξηση των μισθών θα παραμείνει πάνω από τον πληθωρισμό, ενισχύοντας την αγοραστική δύναμη. Το έλλειμμα της ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί από 3,1 % του ΑΕΠ το 2024 σε 3,4 % το 2027, εν μέρει λόγω της αύξησης των αμυντικών δαπανών (από 1,5 % σε 2 % του ΑΕΠ).
Ο δείκτης χρέους της ΕΕ προβλέπεται να αυξηθεί από 84,5% το 2024 σε 85% το 2027, ενώ στη ζώνη του ευρώ από περίπου 88 % σε 90,4%. Αυτό αντανακλά τα συνεχιζόμενα πρωτογενή ελλείμματα και το ότι το κόστος εξυπηρέτησης χρέους υπερβαίνει την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.
Έως το 2027, τέσσερα κράτη-μέλη θα έχουν χρέος άνω του 100% του ΑΕΠ.
Οι κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης κλίνουν προς τα κάτω:
- Η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα εμπορικής πολιτικής
- Περαιτέρω γεωπολιτικές εντάσεις
- Πιθανή ανατιμολόγηση κινδύνων στις αγορές μετοχών
- Πολιτική αστάθεια
- Η αυξανόμενη συχνότητα κλιματικών καταστροφών
Από την άλλη, μεταρρυθμίσεις, ενίσχυση ανταγωνιστικότητας, υψηλότερες αμυντικές δαπάνες εντός ΕΕ και νέες εμπορικές συμφωνίες μπορεί να στηρίξουν την ανάπτυξη περισσότερο από τις προβλέψεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει δύο ολοκληρωμένες προβλέψεις κάθε χρόνο, καλύπτοντας όλους τους βασικούς οικονομικούς δείκτες για κράτη-μέλη, υποψήφιες χώρες και μεγάλες οικονομίες.
Η Ελλάδα καλείται να διορθώσει τα λάθη του παρελθόντος και να προχωρήσει με ταχύτητα, τόλμη και αισιοδοξία.
