Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας(ΕΑΕ)  διαδραματίζει καίριο ρόλο στη δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (ΕΕ), σύμφωνα με την πρώτη αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  για τα πέντε χρόνια δραστηριότητας της ΕΑΕ. 

Κοντά στα 14 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ εργάζονται και ζουν σε κράτος- μέλος διαφορετικό από αυτό της καταγωγής τους. 

Η στήριξη της ΕΑΕ για τη δίκαιη κινητικότητα και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης παραμένει ζωτικής σημασίας. 

Μεταξύ 2019 και 2023, η ΕΑΕ βοήθησε τα κράτη-μέλη σε 168 διασυνοριακές επιθεωρήσεις εργασίας, ελέγχοντας την κατάσταση περισσότερων από 13.500 εργαζομένων σε τομείς υψηλού κινδύνου, όπως οι μεταφορές, οι κατασκευές και η γεωργία. 

Συνολικά, η ΕΑΕ διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών. 

Ειδικότερα, διευκόλυνε και στήριξε τη διενέργεια συνδυασμένων και κοινών επιθεωρήσεων όσον αφορά αποσπασμένους και άλλους μετακινούμενους εργαζομένους σε διάφορους τομείς, ορισμένοι από τους οποίους έχουν αναγνωριστεί από κοινού με τους κοινωνικούς εταίρους ως οι πλέον ευάλωτοι στην κοινωνική απάτη και κατάχρηση. 

Επιπλέον, η ΕΑΕ βελτίωσε την πρόσβαση των εργαζομένων, των εργοδοτών και των κοινωνικών εταίρων σε πληροφορίες σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού. 

Έχει διοργανώσει εκδηλώσεις από κοινού με τα κράτη-μέλη με σκοπό την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με το είδος της στήριξης που παρέχει η ΕΑΕ, καθώς και την ανάδειξη των τομέων δραστηριότητάς της.

Η ΕΑΕ έχει δημιουργήσει και ενισχύσει συνέργειες με διάφορους άλλους ευρωπαϊκούς φορείς μέσω μνημονίων συνεννόησης / συμφωνιών συνεργασίας, όπως με τη διοικητική επιτροπή για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης ή με άλλους οργανισμούς της ΕΕ. 

Με τον τρόπο αυτό η Αρχή ανέπτυξε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά στα διάφορα καθήκοντά της.

Συνολικά, η ΕΑΕ έχει συμβάλει στην προώθηση της διαθεσιμότητας και της προσβασιμότητας πληροφοριών που αφορούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις κινητικότητας του εργατικού δυναμικού στην ΕΕ. 

Έχει επίσης αναπτύξει εργαλεία που ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών και έχει στηρίξει τα κράτη-μέλη διευκολύνοντας και ενισχύοντας τη συνεργασία, μεταξύ άλλων μέσω των συνδυασμένων και κοινών επιθεωρήσεων, της δημιουργίας υποδομής ικανοτήτων (π.χ. κατάρτιση) και της διαμεσολάβησης.

Η αξιολόγηση εντοπίζει επίσης τομείς που επιδέχονται βελτίωση, όπως, μεταξύ άλλων, η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων για συντονισμένες και κοινές επιθεωρήσεις, η αντιμετώπιση καταστάσεων που αφορούν υπηκόους τρίτων χωρών εντός της ΕΕ, η ικανότητα επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, και η απλούστευση και η διευκόλυνση της πρόσβασης στη διαδικασία διαμεσολάβησης. 

Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για τα κοινωνικά δικαιώματα και τις δεξιότητες, τις ποιοτικές θέσεις εργασίας και την ετοιμότητα κα Ροξάνα Μινζάτου επεσήμανε: «Οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι αξίζουν ίση μεταχείριση, δίκαιες συνθήκες εργασίας και κατάλληλη κοινωνική προστασία. Χαιρετίζω αυτή την αξιολόγηση της Επιτροπής, η οποία καταδεικνύει την προστιθέμενη αξία της ΕΑΕ όσον αφορά στη στήριξη της δίκαιης κινητικότητας του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ και τη διασφάλιση της τήρησης των κανόνων της ΕΕ. Η αξιολόγηση αυτή καταδεικνύει με σαφήνεια την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της Αρχής, μεταξύ άλλων μέσω της επανεξέτασης της εντολής της. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, στις αρχές του 2026 η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για την ενίσχυση της ΕΑΕ, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης δέσμης μέτρων για τη δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας συστάθηκε τον Ιούλιο του 2019 για να διασφαλίσει τη δίκαιη, απλή και αποτελεσματική επιβολή των κανόνων της ΕΕ για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και την κοινωνική ασφάλιση. 

Οι δομές διακυβέρνησης της ΕΑΕ αξιολογήθηκαν γενικά ως αποτελεσματικές, προωθώντας θετικά αποτελέσματα όσον αφορά στην κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών, για παράδειγμα μέσω της οργάνωσης της μετάφρασης, των συνδυασμένων και κοινών επιθεωρήσεων και των συνεδριάσεων.

Η ΕΑΕ έχει στηρίξει τις δραστηριότητες συντονισμού και συνεργασίας της ΕΕ στον τομέα της κινητικότητας εντός της ΕΕ, παρέχοντας έναν κεντρικό «κόμβο» που ενισχύει τη συστηματική, ευέλικτη, διαφανή και λιγότερο περίπλοκη επιβολή σε σύγκριση με τις διμερείς ή περιορισμένες πολυμερείς προσπάθειες μεμονωμένων κρατών-μελών.

Η ΕΑΕ ενίσχυσε τη δικτύωση, την ανταλλαγή γνώσεων, την εμπιστοσύνη και τον συντονισμό μεταξύ των εθνικών διοικήσεων, με τις δραστηριότητες της για κατάρτιση και δημιουργία υποδομής ικανοτήτων να τυγχάνουν ιδιαίτερα καλής υποδοχής. 

Το γεγονός ότι τα κράτη-μέλη αποφασίζουν να στείλουν αποσπασμένους εθνικούς εμπειρογνώμονες (ΑΕΕ) στην ΕΑΕ καταδεικνύει ότι αναγνωρίζεται η αξία της και ότι αξίζει να γίνουν επενδύσεις σε αυτήν.

Η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να αξιολογεί τις επιδόσεις της ΕΑΕ ανά πενταετία, παρέχοντας κριτική αξιολόγηση του έργου και της αποτελεσματικότητας της Αρχής.

Νέα δεδομένα, υψηλές απαιτήσεις καθιστούν το ρόλο των κυβερνητών των κρατών-μελών της ΕΕ πρωταγωνιστικό. Η ΕΕ επιθυμεί εργατικά χέρια με υψηλές δεξιότητες.