Στο Google Maps κυριαρχεί το «βαθύ κόκκινο» ή το «μπορντό» σε πολλούς δρόμους του Λεκανοπεδίου.
Οι συνθήκες κυκλοφοριακού χάους δεν είναι σπάνιες, είναι σχεδόν καθημερινές. Ουρές χιλιομέτρων σε Κηφισό και Αττική Οδό δοκιμάζουν τα νεύρα των οδηγών που, αγανακτισμένοι, κραυγάζουν, όταν τους δοθεί το βήμα: «Δεν πάει άλλο». Και η Πολιτεία δεν δείχνει να… ενοχλείται.
Η λεωφόρος των… στεναγμών
Νεύρα, κορναρίσματα και το… καθιερωμένο υβρεολόγιο «εμπλουτίζουν» καθημερινά τις μετακινήσεις των οδηγών που είναι αναγκασμένοι να χρησιμοποιήσουν την αρτηρία, η οποία συνδέει τα δύο άκρα της Αθήνας.
Ο Κηφισός αποτελεί την κεντρικότερη οδική αρτηρία του Λεκανοπεδίου και εξυπηρετεί καθημερινά χιλιάδες οχήματα, πολύ περισσότερα από την κυκλοφοριακή ικανότητά του. Είναι ο δρόμος με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ελλάδα.
Κοντά 152.000 οχήματα ημερησίως συνολικά και στις δύο κατευθύνσεις. Η κυκλοφοριακή ικανότητά του είναι 2.000 οχήματα ανά λωρίδα κυκλοφορίας και αν υπολογίσουμε ότι διαθέτει τρεις λωρίδες ανακατεύθυνσης στο μεγαλύτερο μήκος του, μπορεί να εξυπηρετήσει 12.000 οχήματα ανά ώρα.
Τρία είναι τα βασικά αίτια που μετατρέπουν τον Κηφισό στη λεωφόρο των στεναγμών: το υψηλό ποσοστό βαρέων οχημάτων, η ανομοιομορφία της διατομής του άξονα καθ’ όλο το μήκος του και η οδηγική συμπεριφορά.
Αν και διαθέτει σχετικά μεγάλη χωρητικότητα, η συσσώρευση των μετακινήσεων σε συγκεκριμένες ώρες και σημεία σε συνδυασμό με τον τεράστιο αριθμό των οχημάτων που τον διέρχονται καθημερινά, δημιουργούν τεράστιες ουρές.
Τα περισσότερα αυτοκίνητα διέρχονται από τον Κηφισό από τις 08:00 μέχρι τις 09:30-10:00 το πρωί και το απόγευμα από τις 15:00 μέχρι τις 19:30.
Ενα από τα βασικότερα προβλήματα του οδικού άξονα, είναι πως δεν έχει σταθερή διατομή, ούτε σταθερή κυκλοφοριακή ικανότητα (δηλαδή αριθμό οχημάτων που περνούν σε κάθε διατομή του) με συνέπεια να μην υπάρχει συνεχής ροή σε κρίσιμα σημεία.
Σε ένα μήκος περί τα 15 χιλιόμετρα, από τον κόμβο του ΣΕΦ στην παραλία μέχρι τον κόμβο Μεταμόρφωσης, τόσο το πλάτος όσο και το πλήθος των διαθέσιμων λωρίδων μεταβάλλεται συχνά, ενώ ανομοιογένεια παρουσιάζει και ο σχεδιασμός των κόμβων, των κλάδων εισόδου και εξόδου και των λωρίδων επιβράδυνσης και επιτάχυνσης, όπου συναντάς πολλές πλέξεις και ισόπεδες διαμορφώσεις εισόδου και εξόδου. Υπάρχει ένα σημείο-λαιμός που συμφορείται πρώτο και αποσυμφορείται τελευταίο: πρόκειται για τον κόμβο της Αχαρνών στην άνοδο, όπου μειώνεται το πλάτος από τέσσερις σε τρεις λωρίδες.
Υπάρχει η τάση όχι απλώς να χρησιμοποιείται η ΛΕΑ (Λωρίδα Εκτακτης Ανάγκης) αλλά υπάρχουν και οι άνθρωποι που μπαίνουν σε μια λωρίδα εξόδου, χωρίς να έχουν πρόθεση να βγουν, απλώς για να παρακάμψουν οχήματα.
Όταν ένα όχημα ακινητοποιείται, δεν υπάρχει η δυνατότητα να μεταφερθεί σε κάποιο πεζοδρόμιο ή κάποιον παράδρομο, οπότε χάνεται η κυκλοφοριακή ικανότητα μιας λωρίδας και αυτό προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση και μεγάλη ουρά.
Ενας άλλος παράγοντας που προκαλεί κυκλοφοριακή συμφόρηση στο ποτάμι είναι το μεγάλο ποσοστό βαρέων οχημάτων που κινούνται σε αυτό. Φορτηγά και νταλίκες, μάλιστα, έχουν αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με την προ πανδημίας περίοδο, εξαιτίας της αύξησης των εμπορευματικών μεταφορών.
Σε αυτά τα προβλήματα προστίθεται η παραβατική συμπεριφορά των οδηγών που αυξάνουν τις πιθανότητες τροχαίου και, συνεπώς, εκτεταμένου μποτιλιαρίσματος.
Με βάση τα στοιχεία της Τροχαίας Αττικής, καθημερινά στον Κηφισό καταγράφονται κατά μέσο όρο τουλάχιστον οκτώ συμβάντα. Αφορούν είτε μικροσυγκρούσεις είτε μηχανικές βλάβες αλλά και σοβαρότερα ατυχήματα που επιβαρύνουν τον φόρτο του δικτύου καθώς, έπειτα από κάθε συμβάν, ο Κηφισός χρειάζεται τουλάχιστον μία ώρα για να επανέλθει στην κανονικότητα.
Συμφόρηση στην Αττική Οδό
Οι οδηγοί, προσπαθώντας να αποφύγουν τον δακτύλιο στο κέντρο της Αθήνας, καταφεύγουν στον Κηφισό, στην Αττική Οδό, στη Βάρης-Κορωπίου και στην Αλίμου-Κατεχάκη, ενώ ένας πρόσθετος λόγος αύξησης της χρήσης της Αττικής οδού είναι ότι αποτελεί τη μοναδική διασύνδεση της πόλης με το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Η Αττική Οδός αποτελεί τον μοναδικό οδικό άξονα διασύνδεσης για πολλές περιοχές όπως η Νέα Ιωνία, το Ηράκλειο και συνολικά τα βόρεια προάστια. Χρησιμοποιούν την Αττική Οδό ακόμα και για ένα ή δύο χιλιόμετρα για να γλιτώσουν χρόνο και ας πληρώνουν διόδια, τα οποία, μάλιστα, εσχάτως μειώθηκαν.
Παρατηρείται μια αύξηση της τάξεως του 5,5% στις διελεύσεις των οχημάτων το πρώτο ενιάμηνο του 2024 σε σχέση με το πρώτο ενιάμηνο του 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της Αττικής Οδού.
Οι ώρες με το υψηλότερο επίπεδο κυκλοφορίας είναι το πρωί 08:00-09:00 και το απόγευμα 17:00-18:00. Επίσης, η Παρασκευή είναι πάντα η ημέρα με τον υψηλότερο αριθμό συνολικών διελεύσεων.
Η μέση ημερήσια κυκλοφορία οχημάτων το 2023 αυξήθηκε σε σχέση με έναν χρόνο πριν κατά 9,5% και έναντι του 2019 κατά 9,8%.
Καταγράφεται συχνά συμφόρηση στο ρεύμα προς Αεροδρόμιο, από τη λεωφόρο Δημοκρατίας μέχρι και τον κόμβο του Αμαρουσίου (στο δαχτυλίδι). Έντονη συμφόρηση παρατηρείται και τις πρωινές ώρες και από την απέναντι πλευρά του αυτοκινητοδρόμου, στο ύψος της Δουκίσσης Πλακεντίας, με κατεύθυνση από τον Γέρακα μέχρι τα Βριλήσσια. Καθυστερήσεις παρατηρούνται και στο ρεύμα προς Ελευσίνα, ενώ μόνιμο χαρακτήρα τείνουν να πάρουν πια και οι καθυστερήσεις, πέντε ως δεκαπέντε λεπτών, στην έξοδο της Αττικής Οδού για Κηφισό στο ρεύμα προς Λαμία.
Σχέδια και χρονοδιάγραμμα
Πολλές είναι οι σκέψεις ή οι απόπειρες παρεμβάσεων της Πολιτείας, με την ελπίδα να μπει τάξη στο χάος. Το πρώτο που αναμένεται να δούμε είναι η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης. Το έργο, εφόσον τελικά μπορέσει ο διαγωνισμός να προχωρήσει (έστω και με αλλαγές), θα μπορέσει να ενεργοποιηθεί το 2025 και η ολοκλήρωσή του θα μας πάει περίπου στο τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.
Ο συνολικός σχεδιασμός προβλέπει τρεις επεκτάσεις, προς Λαύριο, προς Ραφήνα και προς Λεωφόρο Βουλιαγμένης (Σήραγγα Ηλιούπολης) αλλά και τον νέο άξονα Ελευσίνα-Οινόφυτα.
Μεμονωμένες στοχευμένες παρεμβάσεις εξετάζονται και για τον Κηφισό, με βασικότερη την επαναδρομολόγηση των εμπορευματικών μεταφορών.
