Βρισκόμαστε στο επίκεντρο ενός σφοδρού και παρατεταμένου κύματος καύσωνα, καθώς η Ελλάδα βιώνει και πάλι τις ασφυκτικές επιπτώσεις ενός ακραίου καιρικού φαινομένου, με τις θερμοκρασίες να εκτοξεύονται σε επίπεδα που δοκιμάζουν τις αντοχές των πολιτών, της δημόσιας διοίκησης και των υποδομών της χώρας.
Σήμερα, πολλές περιοχές της χώρας θα βρεθούν αντιμέτωπες με εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, άπνοια και υγρασία, δημιουργώντας έναν εκρηκτικό συνδυασμό θερμικής καταπόνησης. Στυλίδα και Σκάλα Μεσσηνίας πρωταγωνίστησαν στη λίστα με τις υψηλότερες τιμές, φτάνοντας τους 40,5 βαθμούς Κελσίου, ενώ ελάχιστα πιο χαμηλά βρέθηκαν η Λάρισα με 39,8, η Καρδίτσα με 39,7 και οι Σέρρες με 39,4 βαθμούς.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η κατάσταση στη Λάρισα, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες επιμένουν και αποτελούν μέρος μιας σκληρής θερινής πραγματικότητας, ειδικά για όσους εργάζονται κάτω από τον ήλιο. Το Υπουργείο Εργασίας, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης, προχώρησε στην αναστολή των υπαίθριων εργασιών από τις 12 το μεσημέρι έως τις 5 το απόγευμα σε περιοχές που πλήττονται εντονότερα.
Ωστόσο, τα δύσκολα φαίνεται πως είναι μπροστά μας. Σύμφωνα με τη μετεωρολόγο της ΕΡΤ, Νικολέττα Ζιακοπούλου, τις επόμενες ημέρες αναμένεται επιδείνωση της κατάστασης, με τη θερμοκρασία να σκαρφαλώνει ακόμη ψηλότερα λόγω της επικείμενης επικράτησης δυτικών ανέμων τύπου λίβα. Ο υδράργυρος ενδέχεται να φτάσει ή και να ξεπεράσει τους 41-42 βαθμούς Κελσίου, κυρίως σε Θεσσαλία, ανατολική Πελοπόννησο και ανατολική Στερεά, ενώ η Αττική αναμένεται να αγγίξει τους 39 βαθμούς, χωρίς αισθητή πτώση της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Η γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχει τεθεί σε πλήρη επιφυλακή, εφιστώντας την προσοχή στις ευπαθείς ομάδες, ενώ έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή σχέδιο αυξημένης επιτήρησης και μέτρων πρόληψης. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται και για την αποτροπή πυρκαγιών, καθώς αύριο – Τρίτη – η Λάρισα, η Αργολίδα και η Φθιώτιδα βρίσκονται στην υψηλή κατηγορία κινδύνου (επίπεδο 4).
Ελπίδα ανακούφισης φέρνει η πρόβλεψη για μεταβολή του καιρού από την Τετάρτη, αρχικά στη Δυτική Ελλάδα, με τη σταδιακή επικράτηση βορειοδυτικών ανέμων (μαΐστρου) που θα ρίξουν αισθητά τη θερμοκρασία, ακόμη και κατά 10 βαθμούς. Ωστόσο, αυτή η αλλαγή εγκυμονεί νέους κινδύνους, καθώς οι ισχυροί άνεμοι θα συναντήσουν ήδη αποξηραμένα εδάφη, αυξάνοντας κατακόρυφα την επικινδυνότητα για εκδήλωση πυρκαγιάς.

Το υπουργείο Υγείας, αναγνωρίζοντας τον πολλαπλό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, εξέδωσε εγκύκλιο με συγκεκριμένες οδηγίες πρόληψης και διαχείρισης περιστατικών θερμικής εξάντλησης ή και θερμοπληξίας. Τα συμπτώματα της θερμικής καταπόνησης – πονοκέφαλοι, αδυναμία, ναυτία, ταχυπαλμία, μέχρι και απώλεια συνείδησης – είναι ήδη γνωστά, όμως ο καύσωνας δεν συγχωρεί εφησυχασμό. Για τις πιο ευάλωτες ομάδες, όπως ηλικιωμένοι, μικρά παιδιά, έγκυες, ασθενείς με χρόνια νοσήματα ή άτομα που εργάζονται υπό έντονη θερμική καταπόνηση, η συμμόρφωση με τις συστάσεις δεν είναι απλώς χρήσιμη – είναι σωτήρια.
Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, με μήνυμά της κάλεσε τους πολίτες να δείξουν αυξημένη υπευθυνότητα και αλληλεγγύη. «Η φροντίδα του άλλου, ιδίως των ηλικιωμένων, των παιδιών και των ασθενών, είναι υπόθεση όλων μας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Στο κέντρο της Αθήνας, επτά Λέσχες Φιλίας σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα λειτουργούν ως κλιματιζόμενοι χώροι προστασίας, καθημερινά από τις 9 το πρωί έως τις 9 το βράδυ, φιλοξενώντας όσους έχουν ανάγκη. Παράλληλα, ο Δήμος έχει κινητοποιήσει κάθε διαθέσιμο μέσο, από θερμικές κάμερες και drones μέχρι υδροφόρες και περιπολίες, για την πρόληψη και την άμεση αντιμετώπιση περιστατικών. Ακόμα και τα αδέσποτα ζώα δεν έχουν αφεθεί στην τύχη τους: 100 ποτίστρες έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία της πόλης με ευθύνη των υπηρεσιών και των φιλοζωικών σωματείων.
Στο μεταξύ, η Πολιτική Προστασία έχει προειδοποιήσει για πολύ υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς σήμερα σε πέντε περιφέρειες της χώρας – Αττική (συμπεριλαμβανομένων των Κυθήρων), Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία και Δυτική Ελλάδα – καλώντας τους πολίτες να επιδείξουν μέγιστη προσοχή.
Ο καύσωνας δεν είναι πια ένα απλό καλοκαιρινό φαινόμενο. Είναι μια σοβαρή απειλή, που απαιτεί ατομική ευθύνη, συλλογική προετοιμασία και αποτελεσματικό συντονισμό. Σε ένα τοπίο που αλλάζει, κυριολεκτικά και μεταφορικά, η ψυχραιμία και η πρόληψη είναι τα καλύτερα όπλα μας.