«Σημαντική» χαρακτήρισε τη θρησκευτική αλλά και την εθνική συμβολή του Αγίου Όρους στην εθνική παλιγγενεσία, ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Σταύρος Καλαφάτης, στο 11ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο «1821- 2021: Το ‘Αγιον Όρος στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης».
Το συνέδριο διοργανώνει διαδικτυακά η Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία, φέτος, με την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
«Γιορτάζοντας φέτος τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 είναι χρέος μας να αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή στη μεγάλη συμβολή του Αγίου Όρους» τόνισε ο κ. Καλαφάτης και πρόσθεσε: «Έχουμε όλοι κάτι να γνωρίσουμε παραπάνω, κάτι να διδαχτούμε όσον αφορά την ξεχωριστή και μη ευρέως γνωστή πτυχή της Αθωνικής ιστορίας από την οποία προκύπτει η σημαντική θρησκευτική αλλά και εθνική συμβολή του Αγίου Όρους στην Εθνική Παλιγγενεσία, το βροντερό του παρών σε όλα τα εθνικά προσκλητήρια. Οφείλουμε να αναδεικνύουμε αυτή τη συμμετοχή και να τιμούμε τους αγώνες που ακολούθησαν μέχρι την απελευθέρωση».
Ο υφυπουργός αναφέρθηκε στον πρωτεργάτη της εθνικοαπελευθερωτικής προσπάθειας στη Μακεδονία, Εμμανουήλ Παπά, ο οποίος με ορμητήριο το ‘Αγιο Όρος ξεκίνησε τον αγώνα στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά υπογράμμισε και τη γενικότερη επιρροή την οποία άσκησε το ‘Αγιο Όρος την περίοδο εκείνη στους επαναστατημένος Έλληνες.
Σε γραπτό χαιρετισμό του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Αγιορειτικής Εστίας, Κωνσταντίνος Ζέρβας, επεσήμανε ότι, με αφορμή τα διακόσια χρόνια από την ελληνική επανάσταση, το επιλεγμένο θέμα του συνεδρίου έρχεται να συνεισφέρει με γνώση και να συμβάλλει στην έρευνα για την εθνικοαπελευθερωτική προσπάθεια και συνεχάρη τους συμμετέχοντες, ειδικούς επιστήμονες και ιερωμένους ερευνητές, την οργανωτική και επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου, και εξέφρασε τη βεβαιότητα για την επιτυχία του.
Στα τρομερά αντίποινα που επιβλήθηκαν από τους Οθωμανούς στο ‘Αγιο Όρος, μετά την καταστολή της εξέγερσης, τη σκληρή στρατιωτική επιτήρηση, τα βασανιστήρια και τα εξοντωτικά χαράτσια, αναφέρθηκε ο αρχιγραμματέας της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους, Κοσμάς. Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι παρά το γεγονός ότι οι επαναστατικές προσπάθειες δεν ευοδώθηκαν στη Χαλκιδική και ευρύτερα στη Μακεδονία, κερδήθηκε χρόνος για να εδραιωθεί η ελληνική επανάσταση στη νότια Ελλάδα.
Ιδιαιτέρως, στο ρόλο του Εμμανουήλ Παπά, αλλά και άλλων μοναχών οι οποίοι πήραν μέρος στον αγώνα, αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Βασίλειος Πάππας και ευχήθηκε καλή επιτυχία στο συνέδριο. «Όλοι γνωρίζουμε ότι τα επαναστατικά γεγονότα στο ‘Αγιο όρος ήταν μικρής διαρκείας και είχαν ατυχές αποτέλεσμα, ωστόσο είχαν πολύ μεγάλης σημασίας οι συνέπειες στο ‘Αγιο Όρος, που ήταν βαρύτατες, με τίμημα ανθρώπινο, κοινωνικό, ψυχικό. Η έρευνα τώρα αρχίζει να αποκαλύπτει το βάθος αυτής της ιστορίας» τόνισε ο πρόεδρος της επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου, Κρίτων Χρυσοχοΐδης.
Στις εξαιρετικά σκληρές συνθήκες της διαβίωσης των μοναχών υπό την επιτήρηση των τουρκικών στρατευμάτων, τα οποία εγκαταστάθηκαν στην Αθωνική Χερσόνησο μετά την καταστολή της επανάστασης, αναφέρθηκε ο ιερομόναχος Αθανάσιος, της μονής Μεγίστης Λαύρας, ενώ ο γέροντας, Μάξιμος Ιβηρίτης, σε βιντεοσκοπημένη εισήγησή του, αναφέρθηκε στο βίο και στη δράση του Χαρτοφύλακα Νικηφόρου Ιβηρίτη, τον οποίο ο Εμμανουήλ Παπάς είχε χρήσει «διοικητή και κριτή» του Αγίου Όρους.
«Η εξάπλωση της Ελληνικής Επαναστάσεως στη Μακεδονία και ειδικότερα στη Χαλκιδική συγκίνησε σφοδρώς τους Αγιορείτες. Πολλοί άλλωστε από αυτούς, όπως ο δραστήριος Νικηφόρος Ιβηρίτης χαρτοφύλαξ, είχαν από χρόνια μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία. Τον Μάιο του 1821, με πανηγυρική συνάθροιση στο ναό του Πρωτάτου, ο ‘Αθως προσχώρησε στο κίνημα του Εμμανουήλ Παπά» αναφέρει η επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου σε συνοπτική εισήγησή της.
Το 11ο επιστημονικό συνέδριο της Αγιορείτικης Εστίας συνεχίζεται διαδικτυακά αύριο και μεθαύριο, με εισηγήσεις ερευνητών για την ιστορία, την πνευματική ζωή, τους διοικητικούς κανόνες, την τέχνη και την αγιογραφία στο ‘Αγιο Όρος, κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης.
