Η μεγάλη δυναμική των βιώσιμων κατασκευών και των φιλικών προς το περιβάλλον πρώτων υλών βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης που άνοιξε το 6ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών - ITC 2023, με θέμα: «Η βιομηχανία των κατασκευών: Πόσο βιώσιμες και "πράσινες' είναι οι κατασκευές σήμερα;».
Έμπειρα στελέχη της εγχώριας βιομηχανίας αναφέρθηκαν στις προϋποθέσεις για να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι ευρωπαϊκοί στόχοι για το κλίμα, δίνοντας ώθηση στις επενδύσεις στην ελληνική αγορά, ενώ ανέλυσαν τις μεγάλες προκλήσεις των επομένων ετών.
Άγγελος Καλογεράκος (ΤΙΤΑΝ): Επιταχύνουμε τις «πράσινες» επενδύσεις
Στο μεγάλο έργο αποθήκευσης άνθρακα που έλαβε την έγκριση του ευρωπαϊκού προγράμματος ORIZON αναφέρθηκε ο 'Αγγελος Καλογεράκος, γενικός διευθυντής Ελλάδας του Ομίλου ΤΙΤΑΝ ως παράδειγμα των επενδύσεων στις οποίες προχωρά ο όμιλος με στόχο την προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις της αγοράς.
«Πρόκειται για ένα τεράστιο έργο που θα αποθηκεύσει 2 εκατομμύρια τόνους άνθρακα τον χρόνο. Τέτοια έργα χρειάζονται για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε προϊόντα που είναι καινοτόμα, πράσινα, βιώσιμα και παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των έργων»
Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν συντελεστεί αλλαγές στη βιομηχανία που δεν είχαν συμβεί επί δεκαετίες, όπως τόνισε ο κ. Καλογεράκος και σημείωσε ότι οι χρηματοδοτήσεις προκρίνουν όλο και τα περισσότερο τα πράσινα έργα.
«Στον Όμιλο ΤΙΤΑΝ έχουμε αλλάξει μία σειρά προϊόντων του και συνεχίζουμε να αλλάζουμε για να προσφέρουμε βιώσιμες και πράσινες λύσεις σε μία αγορά που το ζητάει. Η επόμενη σειρά των προϊόντων μας θα είναι βασισμένη σε τροποποιημένες πράσινες προμήθειες» ανέφερε. Σημείωσε, ωστόσο, ότι οι σχετικοί κανονισμοί στην Ελλάδα δεν προχωρούν όσο γρήγορα θα ήθελε η βιομηχανία, επικαλούμενος το παράδειγμα της Γαλλίας όπου η χρήση πράσινων υλικών δίνει στους κατασκευαστές τη δυνατότητα να αυξάνουν το εμβαδόν της κατασκευής. «Η Γαλλία είναι μία χώρα στην οποία εξάγουμε, έχει δει τεράστια αλλαγή στη βιομηχανία και εμείς μετέχουμε σε αυτή με τα προϊόντα μας. Παράλληλα, προσπαθούμε να παρουσιάζουμε πρωτοπόρα προϊόντα και στην Ελλάδα.»
Παναγιώτης Σκιαδάς (Viohalco): Χρειάζεται μεταμόρφωση όλης της αλυσίδας αξίας για να φτάσουμε σε πράσινα κτίρια
Στις προϋποθέσεις για να φτάσουμε σε πραγματικά βιώσιμες κατασκευές και «πράσινα» κτίρια αναφέρθηκε ο Παναγιώτης Σκιαδάς, Senior Sustainability Director της Viohalco. Ο κ. Σκιαδάς επισήμανε πως η ζήτηση για βιώσιμα προϊόντα μεταλλουργίας βαίνει μεν ολοένα και αυξανόμενη στην ελληνική αγορά, υπολείπεται όμως ακόμη σε ωριμότητα σε σχέση με τη διεθνή αγορά. «Στην Ελλάδα η ζήτηση που παρατηρείται για ένα προϊόν το οποίο έχει χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα, δεν μεταφράζεται απευθείας σε διάθεση του αγοραστή να πληρώσει για αυτό», σημείωσε.
Έθεσε μια σειρά προϋποθέσεων για να φτάσουμε να έχουμε πραγματικά πράσινα κτίρια, όταν παγκοσμίως αποδίδεται στα κτίρια το 38% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με το 11% να αφορά την κατασκευή. Όπως διευκρίνισε, παρότι όλοι θα ήθελαν να πατηθεί ένα fast forward, απαιτείται χρόνος. «Απέχουμε ακόμη αρκετά χρόνια, ίσως και δεκαετίες, από το να μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι έχουμε ένα πράσινο κτίριο. Η ζωή μας εν γένει απαιτεί έναν μετασχηματισμό όλης της αλυσίδας αξίας. Για να μπορέσουμε να παράξουμε, για παράδειγμα, πράσινο χάλυβα θα πρέπει να είναι συμβατός με το όραμα για την αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό», είπε, διευκρινίζοντας πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν κτίρια που λέγονται μεν «πράσινα», αλλά έχουν κατασκευαστεί για +3 ή +4 βαθμούς.
Ο κ. Σκιαδάς τόνισε την ανάγκη μετασχηματισμού της παραγωγής ενέργειας, με έμφαση στην αποθήκευση ενέργειας, καθώς και όλης της αλυσίδας αξίας των logistics. «Για να έχουμε βιώσιμα προϊόντα, χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις, με έμφαση στον τομέα της θερμικής ενέργειας, όπου απέχουμε ακόμα από την παραγωγή για παράδειγμα πράσινου υδρογόνου». Επισήμανε, ακόμη, τη σημαντική συνεισφορά της εφοδιαστικής αλυσίδας, κυρίως ως προς τη βιώσιμη παραγωγή των πρώτων υλών που προέρχονται από ξένες χώρες και επηρεάζουν το τελικό προϊόν που φτάνει στους καταναλωτές. Έθεσε δε ως προτεραιότητες την επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών και τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών.
Χαράλαμπος Κουρής (ΗΡΑΚΛΗΣ): Σημαντική αύξηση της ζήτησης για πράσινο σκυρόδεμα και τσιμέντο τα επόμενα χρόνια
Στην αυξανόμενη δυναμική των πράσινων κατασκευών και της πιστοποίησης έργων βάσει κριτηρίων βιωσιμότητας, ενεργειακής απόδοσης και βέλτιστων κατασκευαστικών πρακτικών, που τρέχει με ρυθμό 10-20 projects ετησίως, αναφέρθηκε ο Χαράλαμπος Κουρής, Γενικός Διευθυντής Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ. Όπως σημείωσε, το 75% των κτιριακών υποδομών στην Ευρώπη χρίζει ενεργειακών αναβαθμίσεων, γεγονός που, σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για το κλίμα, «αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τη ζήτηση πράσινου σκυροδέματος και τσιμέντου τα επόμενα χρόνια».
Ο κ. Κουρής υπογράμμισε ότι η ελληνική τσιμεντοβιομηχανία επιβαρύνεται από το αυξημένο κόστος παραγωγής, ενώ δεν υπάρχει πλαίσιο που να προστατεύει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της. Εξήγησε ότι υπάρχει μεν σαφής νομοθεσία, χρήζει όμως βελτίωσης, τονίζοντας ότι οι αλλαγές οδηγούνται από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, οι οποίοι δεν λαμβάνουν υπ' όψιν ούτε τις διαφοροποιήσεις μεταξύ κρατών ούτε τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των διαφορετικών κλάδων. Ανέφερε πως το 60% της παραγωγής μας εξάγεται, εκ των οποίων το 80% σε τρίτες χώρες, κάτι που δεν έχει υπολογιστεί στους στόχους της Ε.Ε. για τη μείωση των εκπομπών
Σύμφωνα με τον κ. Κουρή, είναι απαραίτητη η στήριξη των βιομηχανιών μέσω από τρεις άξονες: Τη συγχρηματοδότηση πράσινων έργων από ευρωπαϊκούς πόρους, τη χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους για έργα που πληρούν τα κριτήρια ESG και την εξασφάλιση νομοθετικού πλαισίου για να αναλάβει το κράτος μέρος του ρίσκου στις μεγάλες επενδύσεις που πρέπει να κάνει η βιομηχανία.
Επισήμανε ότι η ελληνική τσιμεντοβιομηχανία και ο όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ ακολουθούν τον δρόμο της βιωσιμότητας, χρησιμοποιώντας εναλλακτικά καύσιμα, μειώνοντας τα απόβλητα, υιοθετώντας τις ψηφιακές τεχνολογίες και τις πρακτικές της κυκλικής οικονομίας, αλλά και επενδύοντας σε νέα καινοτόμα και πιο εξειδικευμένα προϊόντα, ώστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ανθεκτικότητας. Σημείωσε πως έχει ξεκινήσει η μετεξέλιξη του ομίλου σε βιομηχανία με ουδέτερο αποτύπωμα, κάτι που έχει μεγάλο κόστος, γι' αυτό και χρειάζονται επενδύσεις και συνέργειες για να επιτευχθεί ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας.
Κώστας Σαριδάκης (ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ): Πλαίσιο κινήτρων για την ανάδειξη των προϊόντων μηδενικού αποτυπώματος σε στρατηγικό πλεονέκτημα
Στη σημασία των πράσινων έργων και της βιωσιμότητας αναφέρθηκε ο Κώστας Σαριδάκης, Chief Operating Officer της ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. Όσον αφορά την ανάγκη για τη χρήση πράσινων και βιώσιμων υλικών, δήλωσε ότι αυτή εντοπίζεται με αυξανόμενη τάση στις μεγάλες κατασκευές και τα έργα, ενώ η ζήτηση προέρχεται κυρίως από τις μεγάλες τεχνικές εταιρείες.
Όπως ανάφερε, η ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ εκδίδει τα απαραίτητα πιστοποιητικά, τα οποία καθρεφτίζουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του προϊόντος, με την εταιρεία να είναι σε θέση να παρέχει προϊόντα μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος. «Αυτό χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια και, όπως είναι λογικό, μεγαλύτερο κόστος, το οποίο δεν είναι ξεκάθαρο αν η αγορά είναι έτοιμη να το απορροφήσει», σημείωσε, προτείνοντας τη δημιουργία ενός πλαισίου κινήτρων ή αντικινήτρων, όπως fast track αδειοδότηση, ευέλικτη χρηματοδότηση ή φοροαπαλλαγές, ώστε τα προϊόντα αυτά να αναδειχθούν στην αγορά και να αποτελούν στρατηγικό πλεονέκτημα.
Επίσης, δήλωσε ότι χρειάζεται καλύτερος μητροπολιτικός σχεδιασμός, φέρνοντας ως παράδειγμα εργοτάξια logistics και ναυπηγείων, όπου είναι δύσκολη η μετακίνηση με νταλίκες και φορτηγά. Για τους πόρους πρόσθεσε ότι αυτοί «πονάνε», καθώς το κόστος των πράσινων μετακινήσεων είναι υψηλό, ενώ πρέπει να ληφθεί υπόψη και το προσωπικό.
Επιπλέον, δήλωσε, ότι η εταιρεία στηρίζει την πράσινη ανάπτυξη σε τέσσερις πυλώνες. Αυτές είναι οι επενδύσεις και η βελτίωση των τεχνολογιών, η υιοθέτηση νέων διεργασιών και μεθοδολογιών με στόχο την κυκλικότητα του προϊόντος, η διαρκής εκπαίδευση του προσωπικού, και η αλληλεπίδραση με το οικοσύστημα.
Καταλήγοντας αναφέρθηκε στο κανονιστικό πλαίσιο, δηλώνοντας ότι υπάρχει νομοθετική δραστηριότητα σε εγχώριο και ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά χρειάζεται ταχύτητα στην υλοποίησή των μέτρων, ενώ υιοθετούνται ημίμετρα και τέλος ότι η πρακτική εφαρμογή είναι πολύ δύσκολη.
Δημήτρης Σταμούλης (BIOSAFETY): Ισχυρή κουλτούρα υγείας και ασφάλειας για να μεταβούμε σε μια βιώσιμη εποχή
Η βιωσιμότητα προέκυψε από την ανάγκη διασφάλισης της δημόσιας υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, σύμφωνα με τον Δημήτρη Σταμούλη, CEO της BIOSAFETY. Όπως τόνισε, η βιωσιμότητα αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τις εταιρείες σε υποδομές και κατασκευές ώστε να πετύχουν τους βιώσιμους στόχους που έχουν τεθεί.
Ανέφερε ότι «οι πιο αναπτυγμένες χώρες έχουν καλύτερες επιδόσεις στο κομμάτι της βιωσιμότητας, σε αντίθεση με τις λιγότερο ανεπτυγμένες που έχουν σημαντικότερα προβλήματα να επιλύσουν. Η βιωσιμότητα είναι σαν μια πυραμίδα, όπου για να μπορέσεις να ασχοληθείς με υψηλού επιπέδου προβλήματα, πρέπει να λυθούν πρωτίστως τα βασικά».
Αναφερόμενος στην ελληνική πραγματικότητα, ο κ. Σταμούλης παρατήρησε ότι η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει απολύτως να λύσει το πρόβλημα της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, ειδικά στον κλάδο των κατασκευών, που είναι ο Νο. 1 κλάδος σε θανατηφόρα ατυχήματα. Οπότε, «στόχος και όραμα της BIOSAFETY είναι η διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας των ανθρώπων που αγωνίζονται για την βιωσιμότητα, έτσι ώστε να μπορέσουμε να περάσουμε στο επόμενο επίπεδο που αφορά τις επενδύσεις». Εξήγησε ότι η εταιρεία στοχεύει να δημιουργήσει μια θετική και ισχυρή κουλτούρα υγείας και ασφάλειας και να μπορέσει να μεταβεί στην βιώσιμη εποχή με τις επιχειρήσεις συνεργάζεται.
Όπως είπε, «οι επιχειρήσεις χρειάζονται πιο ολιστική προσέγγιση και μια βοήθεια για να φτάσουν στο στόχο της βιωσιμότητας. Για αυτό δημιουργήσαμε το ESG Ecosystem με τους εξής βασικούς πυλώνες για την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των στελεχών προς αυτή την κατεύθυνση: ανάλυση και συμμετοχή στην ουσιαστικότητα των επιχειρήσεων, ορισμός των κατάλληλων ESG, συμμετοχή στην ανάλυση ψηφιακών δεδομένων, δημιουργία sustainability report, προτάσεις για βελτιστοποίηση της υφιστάμενης κατάστασης».
Καταλήγοντας, ο κ. Σταμούλης τόνισε ότι το θεσμικό πλαίσιο όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια πρέπει να είναι δυναμικό και συνεχώς να μεταβάλλεται να προσαρμόζεται.
Το 6ο Συνέδριο Υποδομών & Μεταφορών ITC 2023 διεξάγεται σήμερα και αύριο στο ΩΔΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. Μπορείτε να παρακολουθήσετε το Συνέδριο και live στο YouTube.
Για το πρόγραμμα και περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να επισκεφθείτε το itcgreece.gr.
