Σε διαδικτυακή συνεδρίαση ενός δικαστηρίου στο Τέξας, συνέβη το εξής απίστευτο περιστατικό: ενώ συνεδρίαζε το δικαστήριο, εμφανίστηκε στο «παράθυρο» του Zoom ένας δικηγόρος με μορφή γάτας, ο οποίος απελπισμένος επαναλάμβανε στον Πρόεδρο «Ι am here live, but I am not a cat» (Είμαι εδώ σε ζωντανή μετάδοση, αλλά δεν είμαι γάτα), ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσε να απενεργοποιήσει αυτή τη λειτουργία του φίλτρου που έδινε στο πρόσωπό του τη μορφή γάτας.
Ασφαλώς πρόκειται για ένα εκ πρώτης όψεως αστείο περιστατικό που όμως σε δεύτερη ανάγνωση μας προκαλεί μελαγχολικές σκέψεις και μας φέρνει αντιμέτωπους με αδυσώπητα ερωτήματα. Ερωτήματα που έχουν σχέση με το τέλος της πανδημίας, αλλά και με την έναρξη της επόμενης ημέρας. Μήπως άραγε οι αλλαγές που έχουν επέλθει στην κοινωνική μας ζωή εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού απειλούν τον κοινωνικό μας εαυτό με μόνιμες αλλοιώσεις; Μήπως τα μέτρα απομόνωσης των πολιτών και περιορισμού των κοινωνικών τους επαφών που επέβαλε η ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας, αντί να εκλείψουν με το τέλος της πανδημίας, χρησιμεύσουν ως βάση για ένα νέο τύπο κοινωνικής ζωής; Μιας εφιαλτικής και ανεπιθύμητης ζωής που από τις καθημερινές της εκδηλώσεις θα λείπει η εγκαρδιότητα στις ανθρώπινες επαφές και η αμεσότητα στις κοινωνικές σχέσεις. Όλα θα γίνονται εξ αποστάσεως ακόμα και οι πιο σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές λειτουργίες: η εκπαίδευση, η εργασία, η επικοινωνία, οι δικαστικές και κοινοβουλευτικές διαδικασίες κοκ.
Σε μια τέτοια δυστοπική κοινωνία δε θα έχει μοίρα ο Άνθρωπος ως αξία, αλλά το άτομο ως μονάδα μέτρησης. Σε αυτή την κοινωνία κάποιο «φίλτρο» θα απενεργοποιήσει τον κοινωνικό μας εαυτό και εμείς απελπισμένα θα ζητούμε αναγνώριση της κοινωνικής ουσίας μας και επιβεβαίωση της ανθρώπινης μορφής μας.
Για την αποτροπή του εφιαλτικού αυτού ενδεχόμενου έχουμε χρέος να διατηρήσουμε ζωντανή και όσο γίνεται πιο δημιουργική τη σύνδεσή μας με τις διεργασίες της κοινωνικής ζωής που παράγουν ανθρωπιά και αλληλεγγύη. Κοινωνικοί φορείς, πολιτικά κόμματα και ενώσεις πολιτών οφείλουν να συναισθανθούν την κρισιμότητα της παρούσας συγκυρίας και να αναλάβουν δράση ώστε η επιστροφή στην κανονικότητα να είναι ασφαλής και ολική.
Πάνω από όλα όμως πρέπει να έχουμε κατά νου ότι έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα σε αυτό τον κόσμο είμαστε όλοι επιζώντες. Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζουμε να ζούμε μετά το τέλος μιας μεγάλης παναθρώπινης δοκιμασίας που στοίχισε τη ζωή σε εκατοντάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας. Αυτό από μόνο του αποτελεί ένα μάθημα ζωής που μας καθιστά πιο ικανούς για να ζήσουμε την επόμενη μέρα χωρίς τον κίνδυνο της απώλειας του ανθρώπινου προσώπου μας. Στο σημείο αυτό αξίζει να θυμηθούμε τα λόγια του φιλόσοφου Ζακ Ντερριντά που όριζε την επιβίωση ως την κατά το δυνατόν εντονότερη ζωή, δηλαδή μια επι-ζωή, που κυρίως αφορά την ηθική, το δίκαιο και την πολιτική.
Ο Κώστας Τζαβάρας είναι βουλευτής Ηλείας της Νέας Δημοκρατίας
