Στην Ελλάδα, η μοναξιά των ηλικιωμένων δεν είναι απλώς μια στατιστική: είναι μια καθημερινή πραγματικότητα που συχνά περνά απαρατήρητη. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, πάνω από το 30% των ηλικιωμένων στη χώρα μας δηλώνουν ότι αισθάνονται μοναξιά «περισσότερο από το μισό της ημέρας».
Αυτό το ποσοστό τοποθετεί την Ελλάδα ανάμεσα στις χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα κοινωνικής απομόνωσης στην Ευρώπη. Για αυτό και δεν πρόκειται για στατιστική αδιάφορη, είναι καθημερινές ζωές που χάνονται σιωπηλά, χωρίς φωνή, χωρίς συντροφιά. Πόσο συχνά σκεφτόμαστε τον γείτονα που μένει μόνος στο διαμέρισμά του; Πόσο συχνά δίνουμε σημασία σε αυτούς που η ζωή τους έφερε στην περιθωριακή μοναξιά;
Η μοναξιά δεν είναι ψυχρότητα, ούτε επιλογή πάντα. Είναι συχνά αποτέλεσμα απουσίας κοινωνικής φροντίδας, οικογενειακής αμέλειας, ή απλώς της ταχύτητας μιας κοινωνίας που ξεχνά τους πιο ευάλωτους.
Σκεφτείτε έναν ηλικιωμένο, που βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του μετά από δεκαπέντε χρόνια μοναξιάς. Η ιστορία του δεν είναι μοναδική ούτε ξένη: αντανακλά τη δική μας κοινωνία. Πόσοι ηλικιωμένοι εδώ ζουν και πεθαίνουν σιωπηλά; Πόσοι απλώς περνούν απαρατήρητοι, αφού κανείς δεν ελέγχει αν είναι καλά; Η κοινωνία μας μάλλον έχει συνηθίσει να κλείνει τα μάτια.
Και όμως, η λύση δεν χρειάζεται περίπλοκα προγράμματα ή τεράστια κονδύλια. Χρειάζεται ανθρώπινη επαφή. Ένα τηλεφώνημα, μια επίσκεψη, μια κουβέντα που δείχνει ότι κάποιος νοιάζεται.
Η μοναξιά των ηλικιωμένων είναι καθρέφτης της δικής μας κοινωνικής συνείδησης. Όταν αφήνουμε πίσω μας αυτούς που έχουν χτίσει τη ζωή τους, τους γείτονες, τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, δείχνουμε την αδυναμία μας να διατηρήσουμε την ανθρωπιά μας. Η αλληλεγγύη δεν είναι πολυτέλεια. Είναι καθημερινή ευθύνη.
Ας μην περιμένουμε να συμβεί μια τραγωδία για να ξυπνήσουμε. Ας σταματήσουμε να θεωρούμε φυσιολογικό ότι κάποιος μεγαλώνει και πεθαίνει μόνος. Ας επισκεπτόμαστε, ας μιλάμε, ας δείχνουμε ότι βλέπουμε αυτούς που ζουν σιωπηλά ανάμεσά μας. Κάθε μικρή πράξη προσοχής μπορεί να σώσει μια ζωή. Η κοινωνία μας μπορεί και πρέπει να είναι ανθρώπινη και αυτή η ανθρωπιά αρχίζει με την προσοχή μας στους πιο ευάλωτους.
Η μοναξιά δεν είναι μοιραία. Είναι επιλογή της κοινωνίας να την αγνοεί ή να τη θεραπεύει. Ας επιλέξουμε να μην κλείνουμε τα μάτια.
